Thuốc hướng thần là gì và có gây nghiện không?

Với nhiều người, thuốc hướng thần là một khái niệm còn khá mới mẻ, đặc biệt khi chúng thường bị nhầm lẫn với các chất gây nghiện. Trên thực tế, đây là nhóm thuốc quan trọng trong điều trị các rối loạn tâm thần như trầm cảm, lo âu, rối loạn lưỡng cực hay tâm thần phân liệt. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc hướng thần đòi hỏi sự cẩn trọng và hướng dẫn từ bác sĩ chuyên khoa để đạt hiệu quả tối ưu và tránh những tác dụng phụ không mong muốn. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu rõ hơn về thuốc hướng thần, tác dụng và những lưu ý cần thiết khi sử dụng loại thuốc nhạy cảm này.

Thuốc hướng thần là gì?

Thuốc hướng thần dùng để chỉ các loại thuốc có khả năng làm ảnh hưởng đến hành vi, tâm trạng, suy nghĩ hoặc nhận thức của người dùng. Thuốc có nhiều loại, mỗi loại có một công dụng khác nhau nhưng chủ yếu được dùng trong điều trị các vấn đề về rối loạn tâm thần.

Chúng hỗ trợ chữa các bệnh như rối loạn tâm thần phân liệt, rối loạn lưỡng cực, trầm cảm, lo âu, hoảng sợ… Tuy nhiên, loại thuốc này cần được dùng theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa để tránh tình trạng quá liều hoặc làm dụng thuốc.

Tùy vào tình trạng bệnh của từng người, bác sĩ sẽ chỉ định dùng loại thuốc hướng thần khác nhau. Ngoài ra, hầu hết chúng không thể hiện hiệu quả ngay lập tức. Bạn có thể mất vài tuần để thuốc phát huy tác dụng, cũng có thể phải cần thử nhiều loại thuốc khác nhau trước khi tìm được loại phù hợp.

Các loại thuốc hướng thần phổ biến bao gồm:

• Thuốc chống trầm cảm: Giúp cải thiện tâm trạng và giảm triệu chứng trầm cảm.
• Thuốc chống loạn thần: Điều trị các rối loạn như tâm thần phân liệt.
• Thuốc giải lo âu: Giảm căng thẳng và các triệu chứng lo âu.
• Thuốc an thần: Giúp người bệnh thư giãn và dễ ngủ hơn.

Thuốc hướng thần có gây nghiện không?

Thuốc hướng thần không gây nghiện nếu bạn sử dụng đúng theo chỉ định của bác sĩ. Tuy nhiên, một số thuốc như thuốc an thần hoặc giải lo âu (benzodiazepine) có nguy cơ gây lệ thuộc nếu lạm dụng. Để tránh rủi ro, người bệnh cần tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn điều trị và liều lượng của bác sĩ.

Thuốc hướng thần có gây hại không?

Thuốc hướng thần không điều trị tận gốc nguyên nhân của các rối loạn tâm thần, nhưng chúng kiểm soát hiệu quả các triệu chứng để cải thiện chất lượng cuộc sống.

Thuốc hướng thần cũng tiềm ẩn nhiều nguy hiểm khó lường. Nguyên nhân là do chúng có khả năng giúp làm hưng phấn, vui vẻ và khiến người sử dụng dễ nghe lời, làm mất sự tỉnh táo của người khác. Kẻ xấu lợi dụng điểm này để thực hiện hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản. 

Thuốc hướng thần khi sử dụng quá liều sẽ gây tác động xấu tới hệ thần kinh, thậm chí gây co giật, mất kiểm soát, ngộ độc hệ thần kinh… Đối với hệ tim mạch, lạm dụng thuốc có thể gây rối loạn huyết áp.

Bạn cũng nên chú ý rằng, sử dụng thuốc hướng thần có thể gây các tác dụng phụ không mong muốn như: Chán ăn, chóng mặt, buồn ngủ, mệt mỏi, giảm ham muốn tình dục, rối loạn giấc ngủ, tăng cân. Đặc biệt, thuốc hướng thần có thể giúp điều chỉnh cảm xúc và tâm trạng nhưng đôi khi cũng có thể tác động xấu đến cảm xúc của người bệnh.

Lưu ý khi sử dụng thuốc hướng thần

Thuốc hướng thần là một loại thuốc nhạy cảm. Do đó, khi sử dụng chúng bạn cần lưu ý một số điểm sau: 

• Theo các chuyên gia, mỗi người sẽ có phản ứng khác nhau khi dùng thuốc hướng thần. Trước khi bắt đầu sử dụng thuốc hướng thần, bạn hãy nhớ trao đổi với bác sĩ về vấn đề sức khỏe của bạn như: Bệnh tim, tiểu đường hoặc huyết áp cao… Điều này nhằm đảm bảo thuốc sẽ không làm trầm trọng thêm những tình trạng bệnh mà bạn đang mang sẵn.
• Sau khi dùng thuốc, nếu thấy xuất hiện bất cứ biểu hiện gì bất thường, bạn đều cần thông báo ngay cho bác sĩ điều trị. Bạn cần tuyệt đối tuân thủ theo chỉ định liều lượng của bác sĩ.
• Thuốc hướng thần có hại hay không tùy vào cách bạn sử dụng thuốc. Về bản chất, đây không phải là chất gây nghiện. Tuy nhiên, nếu dùng sai cách, bạn rất dễ bị lệ thuộc vào thuốc.

Thuốc hướng thần không phải là chất gây nghiện nếu được sử dụng đúng cách và có thể mang lại hiệu quả lớn trong điều trị các rối loạn tâm thần. Tuy nhiên, người dùng cần tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo an toàn và tránh nguy cơ lạm dụng thuốc. Nếu bạn cần điều trị bằng thuốc hướng thần, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và kê đơn phù hợp.