Tiêm chủng mở rộng và những thông tin quan trọng phụ huynh cần biết
Ngày 18/10/2024
Kích thước chữ
Mặc định
Lớn hơn
Tiêm chủng mở rộng đã trở thành một trong những chương trình y tế quan trọng nhất tại Việt Nam, đóng góp không nhỏ vào việc giảm thiểu sự lây lan của các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Chương trình này không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe của trẻ em mà còn đảm bảo an toàn cho toàn cộng đồng, đặc biệt là những đối tượng dễ bị tổn thương như người già và người có bệnh nền.
Chương trình tiêm chủng mở rộng là nền tảng quan trọng trong chiến lược y tế công cộng tại Việt Nam. Thông qua việc tiêm ngừa miễn phí các loại vắc xin phòng bệnh, chương trình này đã giúp kiểm soát nhiều bệnh dịch nguy hiểm, đồng thời tăng cường khả năng miễn dịch cộng đồng, hướng tới mục tiêu bảo vệ sức khỏe toàn dân. Vậy những thông tin chi tiết nhất về tiêm chủng mở rộng là gì? Mời quý vị độc giả cùng tìm hiểu về tiêm chủng mở rộng qua bài viết sau đây.
Tiêm chủng mở rộng là gì?
Chương trình tiêm chủng mở rộng là một dự án y tế cộng đồng quan trọng, được khởi động từ năm 1981, với mục tiêu cung cấp các loại vắc xin quan trọng để phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho trẻ em dưới 1 tuổi. Với chính sách nhân đạo tiêm chủng miễn phí, chương trình đã giúp hàng triệu trẻ em được bảo vệ khỏi bệnh tật, đồng thời tăng cường khả năng tự phòng vệ của cơ thể trước sự tấn công của các tác nhân gây hại như virus và vi khuẩn nguy hiểm.
Chương trình tiêm chủng mở rộng là một trong những mục tiêu y tế quốc gia quan trọng, đóng vai trò thiết yếu trong việc ngăn ngừa các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, nhất là đối với trẻ nhỏ. Khi tham gia chương trình, trẻ em sẽ được tiêm vắc xin phòng ngừa các bệnh phổ biến như viêm gan B, lao, ho gà, uốn ván, bạch hầu, sởi - rubella, và viêm não Nhật B. Đây là những bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ, và tiêm phòng sớm giúp giảm thiểu nguy cơ mắc phải các bệnh này một cách đáng kể.
Lợi ích của chương trình tiêm chủng mở rộng
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, tiêm chủng là biện pháp hiệu quả nhất để phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, đặc biệt đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Đây là nhóm đối tượng có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, cơ thể chưa thể tự tạo ra kháng thể để chống lại các loại virus, vi khuẩn gây bệnh.
Lợi ích của chương trình tiêm chủng mở rộng là giúp bảo vệ cơ thể trẻ một cách toàn diện, giảm thiểu nguy cơ nhập viện, biến chứng nghiêm trọng và tử vong do các bệnh truyền nhiễm. Điều này góp phần tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn trí tuệ của trẻ trong tương lai. Do đó, các bậc phụ huynh cần tuân thủ lịch tiêm chủng mở rộng do Bộ Y tế khuyến nghị hàng năm, đảm bảo trẻ được tiêm đầy đủ và đúng lịch, tránh bỏ sót các mũi tiêm quan trọng.
Tiêm chủng mở rộng bao gồm vắc xin nào?
Tính đến thời điểm hiện tại, chương trình tiêm chủng mở rộng tại Việt Nam đã cung cấp một loạt các loại vắc xin quan trọng nhằm phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Tổng cộng có 10 loại vắc xin đang được triển khai trên toàn quốc, giúp bảo vệ trẻ em và người dân trước những căn bệnh có nguy cơ cao. Các loại vắc xin này không chỉ đảm bảo sức khỏe cộng đồng mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng hệ miễn dịch vững chắc cho trẻ nhỏ từ giai đoạn đầu đời. Dưới đây là danh sách các vắc xin được cung cấp trong chương trình:
Mũi 1: Lần tiêm đầu tiên khi trẻ đủ 02 tháng tuổi.
Mũi 2: Ít nhất 01 tháng sau mũi 1.
Mũi 3: Ít nhất 01 tháng sau mũi 2.
Trẻ em dưới 2 tuổi
Thực hiện tiêm nhắc lại khi trẻ tròn 18 tháng.
Vắc xin uốn ván đơn giá
Phụ nữ có thai
1. Đối với những người chưa tiêm vắc xin, không rõ thông tin về lịch sử tiêm chủng, hoặc chưa tiêm đủ 3 mũi vắc xin có chứa thành phần uốn ván liều cơ bản:
Mũi 1: Tiêm càng sớm càng tốt trong lần mang thai đầu tiên.
Mũi 2: Ít nhất 1 tháng sau lần 1.
Mũi 3: Tiêm ít nhất 6 tháng sau mũi 2 hoặc trong kỳ mang thai lần sau.
Mũi 4: Tiêm ít nhất 1 năm sau mũi 3 hoặc trong kỳ mang thai lần sau.
Mũi 5: Ít nhất 1 năm sau lần 4 hoặc kỳ có thai lần sau.
2. Đối với người đã tiêm đủ 3 mũi vắc xin chứa thành phần uốn ván liều cơ bản:
Mũi 1: Tiêm sớm khi lần đầu có thai
Mũi 2: Ít nhất 1 tháng sau lần 1.
Mũi 3: Ít nhất 1 năm sau lần 2.
3. Đối với những người đã tiêm đủ 3 mũi vắc xin có chứa thành phần uốn ván liều cơ bản và 1 liều nhắc lại:
Mũi 1: Tiêm ngay khi có thai lần đầu.
Mũi 2: Ít nhất 1 năm sau lần 1.
Quy trình tiêm chủng mở rộng
Quy trình tiêm chủng mở rộng được thực hiện theo đúng tiêu chuẩn an toàn của Bộ Y tế, bao gồm 4 bước cơ bản nhằm đảm bảo hiệu quả và an toàn cho trẻ em:
Bước 1: Khai thác tiền sử
Việc khai thác tiền sử bao gồm:
Xác định rõ thông tin cá nhân của trẻ như tên, tuổi, địa chỉ.
Hỏi về tình trạng sức khỏe hiện tại của trẻ, tiền sử bệnh tật.
Kiểm tra phiếu tiêm chủng để xác định các mũi tiêm đã thực hiện trước đó.
Bước 2: Theo dõi tình trạng sức khỏe hiện tại
Quan sát tình trạng sức khỏe hiện tại thông qua việc:
Đánh giá thể trạng của trẻ qua việc quan sát màu da và niêm mạc.
Kiểm tra tình trạng sốt, các dấu hiệu bất thường để đảm bảo trẻ đủ điều kiện tiêm chủng.
Bước 3: Chỉ định tiêm
Sau khi đánh giá tình trạng sức khỏe, bác sĩ sẽ chỉ định việc tiêm chủng phù hợp.
Bước 4: Tư vấn tiêm chủng
Sau khi tiêm, bác sĩ cần tư vấn các thông tin bao gồm:
Thông báo rõ ràng về loại vắc xin sẽ tiêm và khả năng phòng bệnh của vắc xin.
Hướng dẫn phụ huynh cách theo dõi và chăm sóc trẻ sau khi tiêm, giải thích về các phản ứng có thể xảy ra sau tiêm chủng.
Đặt lịch hẹn cho lần tiêm chủng tiếp theo, đảm bảo trẻ được tiêm đủ các mũi theo khuyến cáo.
Quy trình này đảm bảo trẻ em được tiêm chủng một cách an toàn và hiệu quả, đồng thời giúp phụ huynh hiểu rõ hơn về quá trình chăm sóc sau tiêm.
Ngoài tiêm chủng mở rộng trẻ cần tiêm thêm các loại vắc xin nào?
Theo khuyến cáo từ các chuyên gia, để giúp trẻ phát triển hệ miễn dịch tốt nhất và ngăn ngừa các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, ngoài các loại vắc xin miễn phí trong chương trình tiêm chủng mở rộng, bố mẹ nên cân nhắc tiêm thêm các loại vắc xin quan trọng khác. Những loại vắc xin này được cung cấp tại các điểm tiêm chủng dịch vụ và giúp trẻ được bảo vệ toàn diện hơn trước các bệnh nguy hiểm khác. Dưới đây là danh sách các vắc xin ngoài chương trình tiêm chủng mở rộng mà trẻ cần tiêm đầy đủ và đúng lịch:
Vắc xin chống lại ung thư cổ tử cung và các bệnh do HPV gây ra.
Nên chọn tiêm chủng mở rộng hay tiêm chủng dịch vụ?
Trẻ có thể tiêm vắc xin theo chương trình tiêm chủng mở rộng do Bộ Y tế khuyến cáo, tuy nhiên, để bảo vệ toàn diện hơn, cần kết hợp thêm các loại vắc xin khác tại các điểm tiêm chủng dịch vụ. Những vắc xin này giúp phòng ngừa những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm mà chương trình tiêm chủng mở rộng chưa bao gồm, như thủy đậu, viêm phổi, viêm màng não do phế cầu, cúm, viêm màng não do não mô cầu, và viêm màng não mủ do Hib.
Việc kết hợp giữa tiêm chủng mở rộng và tiêm chủng dịch vụ không chỉ giúp tối ưu hóa chi phí tiêm chủng mà còn nâng cao hiệu quả phòng bệnh, mở rộng phạm vi bảo vệ, giúp trẻ tránh được nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm hơn.
Đăng ký tiêm chủng mở rộng ở đâu?
Chương trình tiêm chủng mở rộng đã được triển khai tại tất cả các xã, phường trên toàn quốc từ năm 1995. Vì vậy, bạn có thể đăng ký tiêm chủng vắc xin tại các trạm y tế xã hoặc phường nơi bạn đang tạm trú, không giới hạn theo hộ khẩu thường trú. Chỉ cần khai báo thông tin và đăng ký tiêm chủng cho trẻ tại địa điểm đó.
Các lưu ý trước và sau khi tiêm chủng mở rộng
Các loại vắc xin được sử dụng trong lịch tiêm chủng mở rộng cho trẻ đều rất an toàn. Để đảm bảo vắc xin phát huy tác dụng tốt nhất và bảo vệ sức khỏe của trẻ khi đi tiêm, bố mẹ cần lưu ý một số vấn đề sau:
Bố mẹ nên chủ động thông báo cho bác sĩ về tình trạng sức khỏe của trẻ, bao gồm chiều cao, cân nặng, liệu trẻ có sinh đủ tháng hay thiếu tháng, có mắc bệnh bẩm sinh hay đang điều trị bệnh nào không, có đang ốm hay sốt, và có tiền sử dị ứng với các thành phần của vắc xin trước đây hay không. Những thông tin này sẽ giúp bác sĩ thực hiện khám sàng lọc trước khi tiêm chủng.
Sau khi tiêm vắc xin, trẻ cần được theo dõi ít nhất 30 phút tại điểm tiêm chủng và tiếp tục theo dõi tại nhà trong vòng 24 giờ. Trong thời gian này, trẻ có thể gặp một số phản ứng thông thường như sốt, sưng tấy hoặc đau tại vết tiêm, quấy khóc, biếng ăn, hoặc bỏ bú. Những phản ứng này thường là bình thường và sẽ thuyên giảm sau vài ngày mà không cần can thiệp điều trị. Thay vào đó, bố mẹ nên đảm bảo trẻ uống đủ nước và có chế độ dinh dưỡng hợp lý để hỗ trợ hệ miễn dịch, bao gồm thực phẩm giàu vitamin A, C, D, E, B2, B6, B12, folic acid và các khoáng chất như sắt, kẽm.
Nếu trẻ xuất hiện các dấu hiệu bất thường kéo dài như sốt cao, quấy khóc liên tục, co giật, bỏ bú, khó thở, hoặc toàn thân tím tái, bố mẹ cần nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế để được cấp cứu kịp thời.
Hiện nay, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là một đối tác chiến lược với nhiều hãng vắc xin hàng đầu thế giới, cam kết cung cấp một loạt các loại vắc xin chất lượng cao. Trung tâm sở hữu đội ngũ Bác sĩ, Điều dưỡng chuyên nghiệp, luôn tuân thủ chặt chẽ các quy định và tiêu chuẩn y tế trong quy trình tiêm chủng, nhằm đảm bảo an toàn và hiệu quả cho tất cả khách hàng. Tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu, sự an toàn và sức khỏe của mọi người luôn được đặt lên hàng đầu trong mọi hoạt động của đơn vị. Liên hệ với Tiêm chủng Long Châu qua Hotline 1800 6928 để được tư vấn, hẹn lịch miễn phí hoặc đặt lịch online tại đây.
Tiêm chủng mở rộng không chỉ là một chương trình y tế thiết yếu mà còn là một biện pháp bảo vệ sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là đối với trẻ em. Qua việc tiêm các loại vắc xin an toàn và hiệu quả, chương trình này giúp ngăn ngừa nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, tạo dựng hệ miễn dịch vững chắc cho trẻ. Để đạt được hiệu quả tối ưu, sự phối hợp giữa cha mẹ, bác sĩ và các cơ sở y tế là rất quan trọng. Chỉ khi mọi người cùng chung tay thực hiện tiêm chủng mở rộng, chúng ta mới có thể tạo ra một thế hệ khỏe mạnh và bảo vệ tương lai của đất nước.
Thông tin và sản phẩm gợi ý trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể. Xem thêm
Dược sĩ chuyên khoa Dược lý - Dược lâm sàng. Tốt nghiệp 2 trường đại học Mở và Y Dược TP. Hồ Chí Minh. Có kinh nghiệm nghiên cứu về lĩnh vực sức khỏe, đạt được nhiều giải thưởng khoa học. Hiện là Dược sĩ chuyên môn phụ trách xây dựng nội dung và triển khai dự án đào tạo - Hội đồng chuyên môn tại Nhà thuốc Long Châu.