Tiềm năng điều trị ung thư bằng liệu pháp proton

Liệu pháp proton là phương pháp xạ trị ung thư bằng công nghệ hiện đại. Xạ trị proton hầu như có thể thay thế mọi phương pháp điều trị khác như hóa trị, phẫu thuật. Để tìm hiểu sâu hơn về liệu pháp này cũng như tầm quan trọng của nó trong y học thì mọi người hãy theo dõi bài viết dưới đây.

Liệu pháp proton là gì?

Liệu pháp proton là một cách xạ trị tiên tiến khi dùng chùm hạt proton có năng lượng cao thông qua máy gia tốc chiếu vào khối u trong cơ thể của người bệnh để phá hủy hay tiêu diệt tế bào ung thư đó. Thông thường có 2 liệu pháp proton, đó là:

Kỹ thuật chiếu xạ bằng cách tán xạ đôi

Đây là cách sử dụng chùm tia proton phát ra từ máy gia tốc bằng 2 lá tán xạ để phá hủy tế bào ung thư. Bác sĩ sẽ điều chỉnh hình dạng chùm tia này bằng một thiết bị tạo hình để bao trọn lấy tế bào ung thư, nhằm hạn chế tình trạng tia xạ trị lan ra vùng tế bào xung quanh. Phương pháp này chỉ áp dụng đối với khối u có kích thước lớn và có vị trí ở cách xa cơ quan quan trọng như gan, phổi, tim,...

Kỹ thuật chiếu xạ bằng cách quét chùm điểm qua tế bào ung thư

Chùm tia proton được phát ra từ máy gia tốc sẽ chiếu trực tiếp lên từng điểm của tế bào ung thư. Trong quá trình chiếu, bác sĩ cũng xác định các dữ liệu về hình dạng của tế bào, nhằm điều chỉnh liều chiếu phù hợp ở vị trí trung tâm. Với cách điều trị này sẽ hạn chế tình trạng tia chiếu xạ ảnh hưởng đến các mô tế bào lành xung quanh. Phương pháp này sử dụng nhiều đối với bệnh nhân là trẻ em hoặc bệnh nhân bị ung thư não.

Liệu pháp proton hoạt động như thế nào?

Proton mang điện tích dương, được tách ra từ nguyên tử hydro. Sau đó được tiêm vào một cyclotron hoặc một synctron hoạt động như một máy gia tốc bắn hạt. Khi sử dụng trường điện từ, cyclotron hoặc synctron sẽ tăng tốc để bắn các proton theo đường tròn và tăng năng lượng của các proton lên 70 đến 250 triệu electron vôn. Với mức năng lượng đủ để khiến các proton đến tế bào ung thư ở bất kỳ độ sâu nào trong cơ thể người bệnh. Sau đó chúng sẽ tiến hành phá hủy khối u cho bệnh nhân.

Phương pháp xạ trị bằng proton phù hợp với đối tượng nào?

Liệu pháp proton an toàn hơn phương pháp xạ trị truyền thống, phù hợp với đối tượng trẻ em và người trưởng thành. Tuy nhiên trẻ em sẽ phải chịu ảnh hưởng nặng nề hơn bao gồm làm giảm chỉ số IQ ở trẻ nhỏ, làm giảm khả năng sinh sản, ung thư thứ phát,... Vậy nên cần đặc biệt chú ý khi xạ trị cho trẻ em.

Đối với các bệnh nhân có khối u nằm ở hệ thần kinh trung ương, khối u nằm ở mũi-xoang, nền sọ hoặc khối u xương,… thì việc điều trị bằng liệu pháp proton là cách tối ưu nhất. Bởi nó sẽ hạn chế việc lan ra các tia xạ trị qua vùng tế bào lành xung quanh và tránh tổn thương đến bộ phận quan trọng.

Chuẩn bị cho liệu pháp xạ trị bằng proton như thế nào?

Trước khi tiến hành xạ trị bằng phương pháp này, đội ngũ y tế sẽ hướng dẫn người bệnh về quy trình thực hiện để đảm bảo chùm tia proton đến đúng vị trí tế bào ung thư trong cơ thể bạn. Các bước bao gồm:

Xác định tư thế điều trị phù hợp và tối ưu

Khi sử dụng liệu pháp proton, người bệnh phải nằm yên trong suốt quá trình xạ trị nên việc điều chỉnh tư thế thoải mái là việc rất quan trọng. Các miếng đệm và dụng cụ cố định sẽ được dùng để đặt bệnh nhân vào vị trí chính xác và giữ cho người bệnh nằm yên một cách thoải mái nhất.

Xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh xác định đường đi của proton

Trước khi tiến hành xạ trị bằng liệu pháp proton, người bệnh cần tiến hành chụp cộng hưởng từ MRI và chụp cắt lớp vi tính CT. Để bác sĩ xác định vị trí tế bào ung thư và đưa proton vào đúng vùng cơ thể cần điều trị.

Một số tác dụng phụ khi điều trị bằng liệu pháp proton

Mặc dù mang đến những cải tiến tuyệt vời nhưng phương pháp này vẫn còn hạn chế nhỏ như:

• Người có làn da nhạy cảm sẽ dễ bị kích ứng;
• Da bị nổi mẩn đỏ như cháy nắng;
• Thường có dấu hiệu mệt mỏi.

Nhìn chung liệu pháp proton là phương pháp xạ trị tiên tiến hơn xạ trị truyền thống. Bằng việc đảm bảo an toàn cho các mô lành, đặc biệt là bộ phận như tim và phổi của bệnh nhân ung thư vú,... Việc xạ trị bằng proton cũng được sử dụng rộng rãi cho những trường hợp như ung thư não, phổi, gan, thực quản, tuyến tiền liệt và các bệnh ung thư ở trẻ nhỏ. Tuy nhiên đây là kỹ thuật xạ trị cao nên chỉ được thực hiện tại các trung tâm ung bướu lớn với mức chi phí cao.

Bài viết này đã chia sẻ đầy đủ thông tin về liệu pháp proton và cách thức hoạt động của phương pháp điều trị ung thư này. Hy vọng chúng sẽ bổ ích và mang đến cho bạn nhiều kiến thức tuyệt vời nhé!

Xem thêm: Phẫu thuật định vị kim dây trong vú là gì?