Trẻ sơ sinh ọc sữa nhiều lần trong ngày​: Nguyên nhân và cách xử trí

Hầu hết các trẻ sơ sinh gặp phải tình trạng ọc sữa nhiều lần trong ngày. Theo các chuyên gia, đây là một hiện tượng bình thường ở trẻ sơ sinh khi hệ tiêu hóa của bé đang dần hoàn thiện. Vậy nguyên nhân nào khiến trẻ sơ sinh ọc sữa nhiều lần trong ngày? Cha mẹ cần làm gì khi bé bị ọc sữa? Nhà thuốc Long Châu sẽ giúp bạn đọc giải đáp các thắc mắc trên ngay trong bài viết dưới đây nhé!

Hiện tượng trẻ sơ sinh ọc sữa là gì?

Ọc sữa là hiện tượng sữa trong dạ dày bị trào ngược lên miệng ngay sau khi trẻ bú hoặc vài giờ sau đó. Điều này xảy ra do hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh còn non yếu, đặc biệt là van dạ dày chưa hoạt động hoàn chỉnh như người trưởng thành.

Ọc sữa ở trẻ sơ sinh thường không nghiêm trọng, tuy nhiên nếu xảy ra nhiều lần trong ngày hoặc kéo dài liên tục, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo về sức khỏe của trẻ.

Hiện nay, vẫn có không ít phụ huynh bị nhầm lẫn giữa tình trạng ọc sữa và nôn trớ ở trẻ sơ sinh. Thực chất, mặc dù đều xảy ra sau khi trẻ bú no nhưng hai hiện tượng này hoàn toàn không giống nhau.

Tình trạng trẻ sơ sinh bị ọc sữa thường xảy ra dễ dàng, ngay cả khi ít hoặc không có lực tác động. Lúc này, sữa ở trong dạ dày có thể trào ngược lên phía cổ họng hoặc trẻ có thể nuốt phải không khí trong khi đang bú, từ đó gây ra hiện tượng ợ hơi kèm theo một số chất lỏng trào lên từ dạ dày. Vậy nguyên nhân nào khiến trẻ sơ sinh ọc sữa nhiều lần trong ngày?

Nguyên nhân nào khiến trẻ sơ sinh ọc sữa nhiều lần trong ngày?

Theo các chuyên gia, có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trẻ sơ sinh ọc sữa nhiều lần trong ngày, bao gồm:

Hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện

Hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh vẫn đang trong giai đoạn phát triển, đặc biệt là cơ vòng thực quản dưới (giữa thực quản và dạ dày). Điều này khiến sữa dễ bị trào ngược lên miệng. Thông thường, trẻ dưới 6 tháng tuổi thường bị ọc sữa nhiều hơn vì nằm ở tư thế ngang sau khi bú.

Cách bú và tư thế bú không đúng

Trẻ bú quá nhanh hoặc bú quá nhiều có thể khiến dạ dày không kịp xử lý, dẫn đến ọc sữa. Tư thế bú sai (trẻ nằm quá ngang hoặc không được nâng đầu) cũng là nguyên nhân phổ biến khiến trẻ sơ sinh ọc sữa nhiều lần trong ngày.

Dị ứng hoặc bất dung nạp sữa

Một số trẻ sơ sinh có thể dị ứng với protein trong sữa bò hoặc không dung nạp đường lactose, gây khó tiêu hóa và dẫn đến hiện tượng ọc sữa.

Bệnh lý tiềm ẩn

Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là nguyên nhân phổ biến khiến trẻ sơ sinh ọc sữa nhiều lần trong ngày kèm các triệu chứng khác như khó chịu, quấy khóc. Bên cạnh đó, hẹp phì đại môn vị cũng là một nguyên nhân khiến thức ăn khó lưu thông từ dạ dày xuống ruột, gây ọc sữa liên tục.

Trẻ bú quá no và quấy khóc nhiều

Dạ dày của trẻ sơ sinh có kích thước rất nhỏ nên chỉ cần bú một lượng sữa nhỏ trong mỗi lần bú. Do đó, nếu trẻ bú quá no có thể khiến sữa từ dạ dày trào lên miệng một cách tự nhiên.

Một nguyên nhân khác khiến trẻ sơ sinh ọc sữa nhiều lần trong ngày là do trẻ quấy khóc quá nhiều, từ đó kích hoạt phản xạ nôn trớ và dẫn đến hiện tượng ọc sữa ở trẻ.

Trẻ nhiễm virus hoặc vi khuẩn

Trẻ sơ sinh ọc sữa nhiều lần trong ngày có thể trẻ bị nhiễm trùng đường hô hấp, viêm tai hoặc tiết niệu.

Tác dụng phụ của một số loại thuốc hoặc vitamin

Nếu mẹ sử dụng vitamin hoặc một số loại thuốc điều trị như thuốc kháng sinh, thuốc chống viêm… trong thời gian cho con bú, có thể gây ảnh hưởng đến chất lượng nguồn sữa mẹ và khiến cho bé bú hay bị ọc sữa.

Trẻ sơ sinh ọc sữa nhiều lần trong ngày có nguy hiểm không?

Thông thường, ọc sữa có thể là hiện tượng sinh lý bình thường nên cha mẹ không cần quá lo lắng. Tuy nhiên, nếu nếu trẻ bị ọc sữa kèm theo các dấu hiệu sau thì phụ huynh cần đưa bé đến gặp bác sĩ ngay, bao gồm:

• Ọc sữa liên tục, kèm theo nôn mửa mạnh;
• Trẻ không tăng cân hoặc giảm cân;
• Khó thở, tím tái khi ọc sữa;
• Dấu hiệu mất nước: Môi khô, tiểu ít và mắt trũng;
• Phân có máu hoặc màu đen.

Cách xử trí khi trẻ sơ sinh bị ọc sữa

Khi trẻ sơ sinh bị ọc sữa, cha mẹ cần xử trí theo các bước sau đây:

• Sử dụng khăn mềm sạch và lau sạch sữa cũng như dung dịch nôn ở miệng trẻ. Thay toàn bộ quần áo trẻ đang mặc để không bị dính phải mùi hôi của sữa ọc.
• Cho trẻ sơ sinh nằm úp hoặc nằm nghiêng sang một bên để phòng ngừa trường hợp sữa bị ọc hoặc chất nôn tràn vào khí quản gây sặc. Sau đó, phụ huynh hãy khum bàn tay lại và vỗ nhẹ nhàng vào lưng của bé theo hướng từ dưới lên trên.
• Mẹ không nên cho trẻ bú sữa ngay sau khi vừa bị ọc sữa hoặc nôn. Thay vào đó, mẹ hãy chia nhỏ các lần bú để bé dễ dàng hấp thụ.
• Không cho trẻ sử dụng bất kỳ một loại thuốc chống ọc nào nếu không có sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
• Theo dõi kỹ tình trạng của trẻ, nếu có xuất hiện dấu hiệu nào bất thường được nêu ở phần trên thì cha mẹ cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế gần nhất để được chẩn đoán cũng như điều trị kịp thời.

Biện pháp phòng ngừa hiện tượng ọc sữa ở trẻ sơ sinh

Để giảm thiểu tình trạng ọc sữa ở trẻ sơ sinh, phụ huynh có thể áp dụng các biện pháp sau:

• Điều chỉnh tư thế bú: Giữ đầu và thân trẻ hơi nghiêng, cao hơn so với phần bụng khi bú. Tránh để trẻ nằm ngang ngay sau khi bú.
• Kiểm soát lượng sữa bú: Nếu trẻ bú mẹ thì cần đảm bảo trẻ bú đúng khớp ngậm để tránh nuốt khí vào bụng. Nếu trẻ bú bình thì chọn núm vú phù hợp với độ tuổi và kiểm tra dòng chảy của sữa không quá nhanh.
• Vỗ ợ hơi sau bú: Sau khi bú, mẹ hãy bế trẻ theo tư thế thẳng đứng, nhẹ nhàng vỗ lưng để giúp trẻ ợ hơi và giảm nguy cơ ọc sữa.
• Điều chỉnh chế độ ăn của mẹ: Nếu trẻ bú mẹ hoàn toàn, mẹ cần tránh các thực phẩm dễ gây dị ứng hoặc khó tiêu như sữa bò, cà phê, đồ cay nóng…
• Nâng cao đầu giường khi trẻ nằm ngủ: Đặt gối hoặc vật kê nhẹ dưới nệm để nâng phần đầu trẻ lên một góc khoảng 30 độ. Điều này giúp giảm áp lực trào ngược từ dạ dày lên thực quản.
• Chia nhỏ cữ bú: Thay vì cho trẻ bú lượng lớn trong một lần, mẹ hãy chia nhỏ cữ bú thành nhiều lần trong ngày để tránh làm căng dạ dày.

Trẻ sơ sinh ọc sữa nhiều lần trong ngày có thể do sinh lý hoặc bệnh lý. Việc xác định nguyên nhân chính xác và áp dụng các biện pháp xử lý kịp thời sẽ giúp trẻ phát triển khỏe mạnh và giảm nguy cơ gặp phải các vấn đề nghiêm trọng. Hy vọng bài viết trên của Nhà thuốc Long Châu đã cung cấp đầy đủ thông tin để các bậc phụ huynh hiểu rõ hơn và chăm sóc trẻ một cách tốt nhất.