Triệu chứng Lupus ban đỏ ở trẻ em: Dấu hiệu cảnh báo cha mẹ không nên bỏ qua

Lupus ban đỏ hệ thống là một bệnh tự miễn phức tạp, ít được biết đến ở trẻ em nhưng lại có diễn biến nghiêm trọng hơn so với người lớn. Tuy nhiên, các dấu hiệu của Lupus ở trẻ em thường không điển hình, dễ nhầm lẫn với các bệnh lý thông thường khác, khiến nhiều bậc cha mẹ chủ quan. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về những triệu chứng Lupus ban đỏ ở trẻ em, giúp phụ huynh nắm rõ để không bỏ qua bất kỳ dấu hiệu bất thường nào trên cơ thể con mình.

Lupus ban đỏ ở trẻ em là gì?

Lupus ban đỏ hệ thống là một bệnh lý tự miễn mạn tính, trong đó hệ thống miễn dịch của cơ thể bị rối loạn và tấn công chính các mô, cơ quan khỏe mạnh. Ở trẻ em, Lupus ban đỏ thường biểu hiện với tình trạng viêm kéo dài, gây tổn thương đa cơ quan, đặc biệt là da, khớp, tim, phổi, não và thận. So với người lớn, Lupus ở trẻ nhỏ thường tiến triển nhanh, nặng và có nguy cơ biến chứng cao hơn.

Trẻ mắc Lupus ban đỏ thường trải qua các giai đoạn bùng phát triệu chứng xen kẽ với thời kỳ thuyên giảm. Những đợt bùng phát này có thể gây ra mệt mỏi, sốt, phát ban, đau khớp, đồng thời ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng của các cơ quan nội tạng.

Mặc dù Lupus ban đỏ ở trẻ em là bệnh lý hiếm gặp, nhưng mức độ nguy hiểm lại không thể xem nhẹ. Cha mẹ cần nhận biết sớm các triệu chứng Lupus ban đỏ ở trẻ em và điều trị kịp thời bằng thuốc ức chế miễn dịch, kết hợp với theo dõi lâu dài.

Nguyên nhân gây bệnh Lupus ở trẻ em

Hiện nay, y học vẫn chưa xác định được nguyên nhân chính xác gây ra bệnh Lupus ban đỏ ở cả trẻ em lẫn người lớn. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu đưa ra giả thuyết "Hai tác động”, nghĩa là bệnh xuất hiện khi có sự kết hợp của yếu tố di truyền và yếu tố môi trường.

Yếu tố di truyền: Trẻ có sự thay đổi nhất định trong hệ gen có nguy cơ mắc Lupus cao hơn. Điều này khiến hệ miễn dịch của trẻ dễ bị rối loạn, có xu hướng tấn công chính các tế bào khỏe mạnh trong cơ thể.

Yếu tố môi trường kích hoạt bệnh: Không phải tất cả trẻ mang gen nhạy cảm đều sẽ mắc Lupus. Bệnh chỉ khởi phát khi có thêm những tác nhân kích thích từ bên ngoài như:

• Thay đổi nội tiết tố trong cơ thể.
• Nhiễm trùng, đặc biệt là nhiễm virus.
• Tiếp xúc lâu dài với ánh sáng mặt trời (tia UVA/UVB).
• Một số loại thuốc hoặc hóa chất có thể làm rối loạn hệ miễn dịch.

Sự kết hợp giữa hai yếu tố này có thể kích hoạt quá trình tự miễn dịch, dẫn đến việc hệ miễn dịch của trẻ nhận nhầm tế bào bình thường là thành phần lạ và tấn công chúng, gây ra bệnh Lupus.

Triệu chứng Lupus ban đỏ ở trẻ em

Lupus ban đỏ hệ thống ở trẻ em thường biểu hiện với nhiều triệu chứng đa dạng, ảnh hưởng đến nhiều cơ quan khác nhau. Các triệu chứng Lupus ban đỏ ở trẻ em có thể tiến triển mạn tính, xen kẽ các giai đoạn bùng phát và thuyên giảm. Một số biểu hiện Lupus ban đỏ ở trẻ em gồm:

• Sốt kéo dài và loét niêm mạc miệng: Trẻ thường có những đợt sốt cao không rõ nguyên nhân kèm theo loét miệng gây khó chịu khi ăn uống.
• Tổn thương thận (viêm cầu thận Lupus): Biểu hiện bằng phù, tiểu máu hoặc protein niệu, có thể tiến triển thành suy thận nếu không kiểm soát tốt.
• Phát ban đặc trưng: Gồm ban cánh bướm ở vùng má và sống mũi, hoặc phát ban dạng đĩa tại da đầu, cánh tay, ngực, lưng.
• Nhạy cảm ánh sáng: Da trẻ dễ bị đỏ, nổi ban hoặc kích ứng sau khi tiếp xúc với ánh nắng.
• Rối loạn huyết học: Số lượng hồng cầu, bạch cầu hoặc tiểu cầu giảm, dẫn đến tình trạng thiếu máu và dễ bầm tím.
• Triệu chứng cơ xương khớp: Đau, cứng hoặc sưng khớp, ảnh hưởng đến vận động hằng ngày.
• Rối loạn thần kinh - tâm thần: Trẻ có thể gặp co giật, thay đổi hành vi, rối loạn ý thức do Lupus ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương.
• Triệu chứng toàn thân: Trẻ thường mệt mỏi, kém ăn, giảm cân, kèm sưng hạch bạch huyết và có thể xuất hiện dịch ở tim hoặc phổi.
• Rối loạn tiêu hóa: Một số trẻ bị Lupus ban đỏ có thể gặp tình trạng buồn nôn, nôn, đau bụng hoặc tiêu chảy kéo dài. Nguyên nhân có thể do viêm mạch máu nuôi dưỡng đường tiêu hóa hoặc tác dụng phụ từ việc sử dụng thuốc điều trị.

Những biểu hiện này có tính chất phức tạp, dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác, vì vậy cha mẹ cần lưu ý đưa trẻ thăm khám chuyên khoa khi nghi ngờ để được chẩn đoán và điều trị sớm.

Điều trị Lupus ban đỏ ở trẻ em

Hiện nay chưa có biện pháp điều trị triệt để, tuy nhiên có thể kiểm soát triệu chứng, giảm nguy cơ biến chứng và cải thiện sức khỏe cho trẻ thông qua các biện pháp sau:

• Xác định mức độ bệnh và tổn thương cơ quan: Điều trị được cá thể hóa dựa trên mức độ nghiêm trọng, kết quả xét nghiệm, cũng như mức độ ảnh hưởng đến tim, thận, gan hay hệ thần kinh trung ương.
• Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng: Bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng chất như canxi, vitamin D, vitamin A và vitamin C nhằm hỗ trợ miễn dịch, duy trì sức khỏe xương khớp và hạn chế biến chứng do thuốc corticoid gây ra.
• Khuyến khích hoạt động thể chất phù hợp: Các môn thể thao nhẹ nhàng có thể giúp cải thiện tuần hoàn, nâng cao thể lực và giảm stress, song cần tránh vận động quá sức.
• Kiểm soát nhiễm trùng: Do trẻ mắc Lupus thường có hệ miễn dịch suy giảm, cần phát hiện và điều trị kịp thời các ổ nhiễm khuẩn nhằm hạn chế bùng phát bệnh.
• Đảm bảo giấc ngủ và nghỉ ngơi: Trẻ nên ngủ từ 8-10 giờ mỗi đêm để cơ thể hồi phục, đồng thời giảm mệt mỏi và cải thiện chức năng miễn dịch.
• Bảo vệ da khỏi ánh nắng: Sử dụng kem chống nắng, quần áo dài tay, mũ rộng vành và hạn chế tiếp xúc trực tiếp với tia cực tím để ngăn ngừa tổn thương da và bùng phát bệnh.
• Điều trị bằng thuốc theo chỉ định: Bao gồm corticosteroid, thuốc ức chế miễn dịch hoặc kháng viêm, tùy theo tình trạng cụ thể của trẻ. Việc dùng thuốc phải tuyệt đối tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.

Bài viết trên đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về triệu chứng Lupus ban đỏ ở trẻ em và những dấu hiệu cảnh báo mà cha mẹ tuyệt đối không nên bỏ qua. Nếu nghi ngờ con mình có các dấu hiệu liên quan đến Lupus, cha mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và tư vấn.