Triệu chứng u tuyến giáp lành tính và những điều cần biết

Triệu chứng u tuyến giáp lành tính có thể xuất hiện ở nhiều mức độ khác nhau, từ không gây khó chịu đến ảnh hưởng rõ rệt đến sức khỏe và sinh hoạt hằng ngày. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu các triệu chứng phổ biến của u tuyến giáp lành tính và cách xử lý phù hợp.

Triệu chứng u tuyến giáp lành tính

Xuất hiện khối u hoặc bướu ở cổ

Một trong những dấu hiệu rõ ràng nhất của u tuyến giáp lành tính là sự xuất hiện của một khối u hoặc bướu nhỏ ở vùng cổ. Thông thường, khối u này có thể sờ thấy hoặc nhìn thấy bằng mắt thường khi quan sát cổ ở tư thế nghiêng hoặc khi nuốt. Kích thước của u có thể nhỏ và không gây khó chịu, nhưng trong một số trường hợp, nó có thể phát triển lớn hơn theo thời gian.

Cảm giác vướng hoặc khó nuốt

Nếu khối u tuyến giáp có kích thước lớn hoặc nằm gần thực quản, nó có thể gây cảm giác vướng ở cổ, đặc biệt là khi nuốt thức ăn hoặc uống nước. Một số người mô tả cảm giác này như có vật gì mắc kẹt trong cổ họng, khiến họ phải nuốt nhiều lần hoặc cảm thấy khó chịu khi ăn uống.

Khó thở hoặc tức ngực

Trong những trường hợp hiếm gặp, khi u tuyến giáp lành tính phát triển quá lớn, nó có thể chèn ép khí quản, gây cảm giác khó thở hoặc tức ngực. Tình trạng này thường xuất hiện khi khối u nằm ở vị trí phía trước cổ và đè nén lên đường thở. Người bệnh có thể cảm thấy khó thở hơn khi nằm ngửa hoặc khi vận động mạnh.

Khàn giọng hoặc thay đổi giọng nói

U tuyến giáp có thể ảnh hưởng đến dây thần kinh thanh quản nếu nó nằm ở vị trí chèn ép hoặc gây viêm vùng xung quanh. Điều này có thể dẫn đến tình trạng khàn giọng hoặc thay đổi giọng nói. Nếu triệu chứng này kéo dài và không có nguyên nhân rõ ràng (như cảm cúm hoặc viêm họng), người bệnh nên đi khám để kiểm tra tuyến giáp.

Đau hoặc cảm giác căng tức vùng cổ

Mặc dù hầu hết các u tuyến giáp lành tính không gây đau, nhưng một số trường hợp có thể cảm thấy căng tức hoặc khó chịu ở vùng cổ. Đặc biệt, nếu khối u có sự phát triển nhanh hoặc bị viêm, người bệnh có thể cảm thấy đau khi chạm vào vùng tuyến giáp.

Cảm giác hồi hộp, tim đập nhanh hoặc lo lắng

Một số u tuyến giáp lành tính có thể làm thay đổi chức năng tuyến giáp, dẫn đến tình trạng cường giáp nhẹ. Khi đó, người bệnh có thể gặp các triệu chứng như tim đập nhanh, hồi hộp, lo lắng hoặc dễ cáu gắt. Những biểu hiện này thường đi kèm với tình trạng đổ mồ hôi nhiều, giảm cân không rõ nguyên nhân hoặc run tay nhẹ.

Mệt mỏi, giảm năng lượng và trầm cảm nhẹ

Nếu u tuyến giáp ảnh hưởng đến chức năng tuyến giáp và gây suy giáp, người bệnh có thể cảm thấy mệt mỏi, uể oải hoặc giảm năng lượng ngay cả khi không làm việc nặng. Một số người cũng có thể gặp triệu chứng trầm cảm nhẹ, mất tập trung hoặc trí nhớ kém do sự thay đổi nồng độ hormone tuyến giáp.

Da khô, tóc rụng và dễ lạnh

Khi tuyến giáp hoạt động kém do ảnh hưởng của u tuyến giáp lành tính, người bệnh có thể thấy da trở nên khô hơn, tóc dễ gãy rụng và cơ thể nhạy cảm hơn với thời tiết lạnh. Những triệu chứng này thường đi kèm với cảm giác mệt mỏi và giảm sự trao đổi chất trong cơ thể.

Mặc dù các triệu chứng của u tuyến giáp lành tính thường không nghiêm trọng, nhưng nếu có dấu hiệu bất thường như khối u phát triển nhanh, đau kéo dài hoặc thay đổi giọng nói, người bệnh nên đến cơ sở y tế để được thăm khám và chẩn đoán chính xác.

Nguyên nhân hình thành u tuyến giáp

Tuyến giáp là một tuyến nội tiết quan trọng nằm ở giữa cổ, phía trên xương đòn và phía dưới thanh quản, có chức năng sản xuất hormone điều hòa quá trình trao đổi chất, nhịp tim, nhiệt độ cơ thể và nhiều chức năng quan trọng khác. Khi các tế bào tuyến giáp tăng sinh một cách bất thường, chúng có thể tạo thành các khối u hoặc nhân giáp. Hầu hết các khối u tuyến giáp đều lành tính, không đe dọa trực tiếp đến tính mạng và thường không lan sang các cơ quan khác như ung thư tuyến giáp.

U tuyến giáp lành tính có thể tồn tại dưới nhiều dạng khác nhau như u tuyến, u nang, viêm tuyến giáp hoặc các nốt tăng sản. Tình trạng này phổ biến hơn ở nữ giới so với nam giới.

Có nhiều yếu tố dẫn đến sự hình thành u tuyến giáp lành tính, bao gồm:

• Mất cân bằng i-ốt: Cơ thể người trưởng thành cần khoảng 150 microgram (µg) i-ốt mỗi ngày để duy trì hoạt động bình thường của tuyến giáp. Việc tiêu thụ quá ít i-ốt có thể dẫn đến suy giáp, trong khi lượng i-ốt dư thừa có thể gây cường giáp, làm tăng nguy cơ hình thành khối u tuyến giáp.
• Sự tăng sinh bất thường của mô tuyến giáp: Khi các tế bào tuyến giáp phát triển quá mức, chúng có thể tạo thành các khối u. Phần lớn các trường hợp này là u tuyến giáp lành tính, nhưng vẫn cần theo dõi để tránh biến chứng.
• Viêm tuyến giáp mạn tính: Nếu tình trạng viêm tuyến giáp kéo dài mà không được điều trị, tuyến giáp có thể bị tổn thương, dẫn đến suy giảm chức năng (nhược giáp) và tăng nguy cơ xuất hiện các bướu giáp nhân.
• Sự hình thành nang tuyến giáp: Các nang chứa dịch có thể xuất hiện do quá trình thoái hóa các u tuyến. Hầu hết các nang giáp này đều lành tính và không gây nguy hiểm đáng kể.
• Bướu giáp đa nhân: Tình trạng này xảy ra khi nhiều khối u xuất hiện đồng thời trong tuyến giáp, thường liên quan đến rối loạn tuyến giáp hoặc thiếu hụt i-ốt kéo dài. Bướu giáp đa nhân có thể gây ảnh hưởng đến chức năng tuyến giáp và cần được theo dõi thường xuyên.

Làm gì khi bị u tuyến giáp lành tính?

Khi được chẩn đoán mắc u tuyến giáp lành tính, người bệnh cần tuân thủ các hướng dẫn y tế để kiểm soát bệnh tốt nhất. Nên thăm khám bác sĩ chuyên khoa nội tiết để được khám và đánh giá mức độ của khối u. Bác sĩ có thể chỉ định siêu âm tuyến giáp để kiểm tra kích thước, hình dạng và tính chất của u hoặc thực hiện chọc hút tế bào bằng kim nhỏ (FNA) nếu cần thiết. Nếu khối u nhỏ và không gây triệu chứng, người bệnh có thể chỉ cần theo dõi định kỳ từ 6 đến 12 tháng một lần để đảm bảo khối u không phát triển bất thường.

Bên cạnh việc theo dõi y tế, chế độ ăn uống và sinh hoạt cũng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát bệnh. Người bệnh nên bổ sung đủ i-ốt qua thực phẩm như cá biển, rong biển, trứng, đồng thời hạn chế các thực phẩm có thể ảnh hưởng đến tuyến giáp như đậu nành, bắp cải, súp lơ. Duy trì lối sống lành mạnh, tập thể dục nhẹ nhàng và ngủ đủ giấc sẽ giúp cải thiện chức năng tuyến giáp. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định điều trị bằng thuốc hoặc thực hiện các phương pháp can thiệp như đốt sóng cao tần (RFA) hoặc phẫu thuật nếu khối u gây chèn ép hoặc có dấu hiệu phát triển bất thường.

Mặc dù không phải u ác tính, nhưng việc phát hiện và theo dõi triệu chứng u tuyến giáp lành tính vẫn rất quan trọng. Dù hiếm gặp, một số nhân giáp lành tính có thể biến đổi ác tính theo thời gian. Việc theo dõi định kỳ giúp phát hiện sớm những thay đổi bất thường. Do đó, người bệnh cần thường xuyên kiểm tra sức khỏe, theo dõi sự phát triển của khối u và tuân theo hướng dẫn điều trị từ bác sĩ chuyên khoa nội tiết để kiểm soát bệnh lý này một cách hiệu quả.

Hy vọng thông qua bài viết này bạn đã nắm rõ triệu chứng u tuyến giáp lành tính. U tuyến giáp lành tính thường không nguy hiểm nhưng vẫn có thể gây ra những ảnh hưởng nhất định đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Việc nhận biết sớm các triệu chứng như sưng vùng cổ, khó nuốt, khàn giọng hay mệt mỏi giúp người bệnh có cơ hội điều trị kịp thời, ngăn ngừa biến chứng.