Triệu chứng u tuyến yên giúp phát hiện bệnh từ sớm

Triệu chứng u tuyến yên tuy có tính đặc trưng nhất định nhưng vẫn có thể bị nhầm lẫn với bệnh lý khác. Do đó, để sớm nhận biết căn bệnh này, bạn cần chú ý theo dõi sức khỏe kỹ càng và đến gặp bác sĩ ngay khi nghi ngờ mắc bệnh.

U tuyến yên là bệnh gì?

Trước khi tìm hiểu triệu chứng u tuyến yên, bạn cũng cần biết đây là bệnh gì. Tuyến yên là một tuyến nhỏ, có hình như hạt đậu nằm ở vị trí đáy não, hơi sau mũi và nằm giữa hai tai. Tuy rằng có kích thước tương đối nhỏ nhưng tuyến yên ảnh hưởng rất nhiều đều mọi cơ quan, bộ phận trên cơ thể. Các loại hormone được tiết ra từ tuyến yên sẽ giúp điều chỉnh rất nhiều chức năng quan trọng, ví dụ như tăng trưởng, huyết áp và khả năng sinh sản.

Bệnh u tuyến yên là sự tăng trưởng bất thường của khối u tại cơ quan này. Một bộ phận não có nhiệm vụ điều hòa sự cân bằng hormone trên cơ thể nhưng chính sự xuất hiện của u tuyến yên sẽ khiến việc sản sinh quá nhiều hormone hoặc ngược lại, khối u tuyến yên làm cơ quan này giảm thiểu sự sản sinh hormone, dẫn đến cơ thể không đủ lượng hormone cần thiết để duy trì hoạt động.

Đa số các khối u tuyến yên đều là khối u lành tính, không phát triển thành ung thư và còn được gọi và u tuyến. Những u tuyến này vẫn sẽ tiếp tục tồn tại, phát triển ở tuyến yên hoặc các mô, bộ phận xung quanh nhưng không lây lan sang khu vực khác trong cơ thể.

Bệnh u tuyến yên khá phổ biến. Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy cứ 10 người trưởng thành thì có 1 người bị u tuyến yên. Tuy nhiên, phần lớn những khối u tuyến yên này có kích thước rất nhỏ, hầu hết không có triệu chứng lâm sàng quá rõ ràng nên việc nhận biết triệu chứng u tuyến yên có thể khá khó khăn. Tỷ lệ bệnh nhân bị u tuyến yên phải can thiệp điều trị là rất thấp. Khối u này chiếm tỷ lệ khoảng 25% khối u trong hộp sọ được tiến hành phẫu thuật.

Nguyên nhân gây bệnh u tuyến yên

Bệnh u tuyến yên là căn bệnh chưa xác định được nguyên nhân cụ thể, chính xác. Tuy vậy, các nhà khoa học cũng cho biết, trên thế giới hiện nay, u tuyến yên là một trong những bệnh có liên quan đến yếu tố di truyền. Việc rối loạn di truyền là một trong những tác nhân chính dẫn đến u tuyến yên.

Các hormone do tuyến yên tiết ra có nhiệm vụ điều chỉnh các chức năng quan trọng của cơ thể như tăng trưởng, sinh sản,… Bệnh u tuyến yên có thể xuất hiện ở bất cứ đối tượng nào, kể cả người già và trẻ em, trong đó, người có yếu tố di truyền về nội tiết tố nhiều, men 1 có nguy cơ bị u tuyến yên cao hơn hẳn.

Ở men 1, trong hệ thống nội tiết sẽ xuất hiện các khối u tuyến yên khác nhau. Sự thay đổi yếu tố di truyền sẽ là một trong những nguyên nhân dẫn đến u tuyến yên và sự phát triển của khối u. Ngoài ra, những yếu tố làm tăng nguy cơ bị u tuyến yên bao gồm:

• Tuổi tác: Bệnh u tuyến yên có thể xuất hiện ở mọi độ tuổi, mọi đối tượng nhưng phổ biến nhất là ở người già.
• Di truyền: Bệnh u tuyến yên thường gặp ở người có người thân, thành viên trong gia đình có tiền sử mắc bệnh tân sinh đa tuyến nội tiết loại 1 (men 1). Người mắc bệnh này khi thực hiện xét nghiệm sẽ thấy có rất nhiều khối u ở các tuyến khác nhau trong cùng một hệ thống nội tiết. Hiện nay, xét nghiệm di truyền đã có thể phát hiện triệu chứng u tuyến yên.

Nhận biết sớm triệu chứng u tuyến yên

Triệu chứng u tuyến yên không quá rõ ràng và mức độ nặng nhẹ ở mỗi người lá khác nhau, phụ thuộc vào kích thước khối u, vị trí, loại nội tiết tố do khối u tiết ra, mức độ phát triển của khối u tuyến yên,… Trong đó, đa phần bệnh nhân sẽ nhận thấy những triệu chứng u tuyến yên gồm:

Rối loạn nội tiết

Hormone đóng vai trò quan trọng với mọi hoạt động của cơ thể nên sự rối loạn nội tiết có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, cụ thể như:

• Tăng tiết prolactin: Điều này sẽ khiến bệnh nhân xuất hiện triệu chứng u tuyến yên bao gồm mất kinh nguyệt, chậm kinh, rối loạn kinh nguyệt, vô kinh, tiết sữa (dù không mang thai và không có kinh),… Một số trường hợp bệnh nhân đi khám vấn đề kinh nguyệt vô tình phát hiện bản thân có khối u tuyến yên gây tăng tiết prolactin. Nam giới khi tăng tiết prolactin có thể giảm ham muốn tình dục, mất cương, bất lực,…
• Tăng tiết nội tiết tố tăng trưởng LH: Dẫn đến tình trạng rối loạn phát triển khác như to đầu chi, mặt to, trán rộng, trán dô, môi dày, da thô ráp, bàn chân và ngón chân to,… Khuôn mặt của người bị u tuyến yên khi này rất đặc biệt, dễ dàng nhận biết triệu chứng u tuyến yên qua việc quan sát khuôn mặt.
• U tuyến yên gây tăng tiết ACTH: Gây hội chứng Cushing dẫn đến người bệnh đột nhiên ăn nhiều, tăng cân, vết rạn da ở bụng hoặc đùi, bụng to, tay chân nhỏ,…
• Suy tuyến yên: Khối u tuyến yên khi phát triển đến một kích thước nhất định có thể chèn ép các tế bào tuyến yên khỏe mạnh, dẫn đến suy tuyến yên, làm giảm nội tiết tố dẫn đến triệu chứng u tuyến yên như bất lực, vô sinh, rụng lông, mất cảm giác ngon miệng, da khô, chậm phát triển ở trẻ em,… Một số trường hợp bị chảy máu trong tuyến yên còn có thể dẫn đến suy tuyến yên cấp với các dấu hiệu như đau đầu nhiều, nhìn mờ, choáng váng,…, nếu không cấp cứu kịp thời có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng, dễ để lại di chứng lâu dài.

Rối loạn thị giác

Triệu chứng u tuyến yên khá phổ biến tiếp theo là rối loạn thị giác. Khối u tuyến yên nằm ở vị trí hố yên, bên dưới giao thoa thị giác nên khi phát triển lớn hơn sẽ chèn ép và dẫn đến rối loạn thị giác, nhìn mờ, bám manh. Tình trạng bám manh sẽ khiến người bệnh chỉ có thể nhìn thấy vật thể ngay trước mắt, không thể nhìn được vật thể ở bên thái dương hoặc vật phía trong.

Tăng áp lực trong sọ

Đây là sự gia tăng áp lực trong não, có thể dẫn đến bởi tăng lượng dịch xung quanh tổ chức não. Triệu chứng u tuyến yên này bao gồm đau đầu, buồn nôn, tăng huyết áp, giảm ý thức, thở nông, hôn mê,… Tình trạng tăng áp lực trong sọ kéo dài có thể gây tổn thương não vĩnh viễn, hôn mê kéo dài hay thậm chí là tử vong.

Biện pháp phòng bệnh u tuyến yên hiệu quả

Bệnh u tuyến yên thực chất khá khó để phòng ngừa triệt để, tuy nhiên, bạn có thể thực hiện những cách dưới đây để giảm nguy cơ mắc bệnh.

• Chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh và đầy đủ chất dinh dưỡng, bổ sung tăng cường các loại trái cây, rau củ.
• Hạn chế dùng chất kích thích, bao gồm rượu bia, thuốc lá,…
• Khám sức khỏe định kỳ mỗi năm 1 – 2 lần để kịp thời phát hiện và chữa trị bệnh.
• Ngủ đủ giấc.
• Giữ tinh thần luôn vui vẻ, thoải mái, hạn chế stress, áp lực.
• Có chế độ luyện tập đều đặn, thường xuyên để rèn luyện sức khỏe.

Nhìn chung, bệnh u tuyến yên có thể gây nguy hiểm tính mạng nên ngay khi phát hiện triệu chứng u tuyến yên đầu tiên, bạn cần nhanh chóng đến bệnh viện thăm khám và làm theo hướng dẫn của bác sĩ. Trong quá trình điều trị bệnh, bệnh nhân nên giữ tinh thần thoải mái, không nên quá lo lắng gây ảnh hưởng đến khả năng phục hồi.

Xem thêm: 

• Ăn gì để tăng tuyến yên, kích thích hormone tự nhiên?
• Tuyến yên sản sinh ra quá ít hormone sẽ dẫn đến điều gì?