U lympho không Hodgkin tế bào B lớn tỏa rộng: Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị

U lympho không Hodgkin tế bào B lớn tỏa rộng (DLBCL) là một loại ung thư máu ác tính phổ biến nhất trong nhóm bệnh U lympho không hodgkin. Bệnh có thể xuất hiện ở bất kỳ độ tuổi nào, nhưng thường gặp ở người lớn trung niên và cao tuổi. Bệnh có thể ảnh hưởng đến bất kỳ bộ phận nào trong cơ thể, nhưng thường gặp ở các hạch bạch huyết, tủy xương, lá lách, gan, phổi, da, tiêu hoá, não và tủy sống. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về nguyên nhân, triệu chứng và điều trị của bệnh DLBCL.

Nguyên nhân của bệnh u lympho không Hodgkin tế bào B lớn tỏa rộng

Nguyên nhân gây ra u lympho không Hodgkin tế bào B lớn tỏa rộng (DLBCL) chưa được biết chắc chắn, nhưng có một số yếu tố có thể tăng nguy cơ mắc bệnh, bao gồm:

• Tổn thương gen: Một số biến đổi gen có thể làm cho tế bào lympho B bất thường và phát triển nhanh hơn bình thường, chẳng hạn như gen BCL2, BCL6, MYC, TP532. Các biến đổi gen này có thể được kế thừa hoặc xảy ra do các tác nhân gây đột biến như phóng xạ, hóa chất, virus.
• Yếu tố nhiễm khuẩn: Một số loại virus và vi khuẩn có thể gây nhiễm trùng hoặc kích thích hệ thống miễn dịch, làm tăng nguy cơ bị u lympho không Hodgkin tế bào B lớn tỏa rộng như virus Epstein-Barr, virus viêm gan B, virus viêm gan C, HIV, herpesvirus 8 ở người, vi khuẩn Helicobacter pylori.
• Yếu tố miễn dịch: Suy giảm miễn dịch bẩm sinh hoặc mắc phải (như HIV/AIDS, sau ghép tạng, dùng thuốc ức chế miễn dịch) có thể làm giảm khả năng phòng vệ của cơ thể, làm cho tế bào lympho B dễ bị biến đổi và tăng sinh. Bệnh lý tự miễn (như Lupus, viêm khớp dạng thấp, bệnh Crohn...) cũng có thể làm tăng hoạt động của hệ thống miễn dịch, gây viêm và kích ứng cho các tế bào lympho B6.
• Môi trường: Tiếp xúc với một số chất hóa học (như thuốc trừ sâu, dioxin, thuốc diệt cỏ...) có thể làm tăng nguy cơ bị u lympho không Hodgkin tế bào B lớn tỏa rộng, do chúng có thể gây đột biến gen hoặc ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch. Phóng xạ cũng có thể làm hại cho ADN của các tế bào lympho B và gây ung thư.

Triệu chứng của bệnh DLBCL

Triệu chứng của bệnh DLBCL có thể khác nhau tùy thuộc vào vị trí và kích thước của khối u. Một số triệu chứng thường gặp bao gồm:

• Nổi hạch bạch huyết ở cổ, nách hoặc bụng, thường không đau.
• Sốt, mệt mỏi, mồ hôi trộm, giảm cân.
• Ho, khó thở, đau ngực hoặc chảy máu cam.
• Cảm giác đau ở vùng bụng, hiện tượng tiêu chảy, tình trạng táo bón, hoặc nôn mửa.
• Đau lưng, đau xương hoặc tê bì hoặc yếu chân tay.

Chẩn đoán và điều trị bệnh DLBCL

U lympho không Hodgkin tế bào B lớn tỏa rộng là một trong những dạng ung thư hạch lympho phổ biến và nhanh chóng tiến triển, yêu cầu sự chẩn đoán chính xác và kịp thời để đảm bảo hiệu quả điều trị. Quá trình chẩn đoán bắt đầu với việc kiểm tra lâm sàng, bao gồm kiểm tra các hạch lympho bị sưng và thăm dò các triệu chứng khác như sốt, sụt cân không rõ nguyên nhân và mệt mỏi. 

Xét nghiệm máu và các xét nghiệm hình ảnh như CT scan, PET scan được sử dụng để xác định vị trí và mức độ lan rộng của bệnh. Tuy nhiên, sinh thiết hạch lympho là bước quan trọng nhất, cho phép xác định chính xác loại tế bào lympho và mức độ ác tính của bệnh. Các bệnh nhân DLBCL được phân loại theo các giai đoạn từ I đến IV, tùy thuộc vào mức độ lan tỏa của bệnh.

Sau khi chẩn đoán chính xác, việc lựa chọn phương pháp điều trị bệnh u lympho không Hodgkin tế bào B lớn tỏa rộng phụ thuộc vào giai đoạn, loại và vị trí của khối u, cũng như tình trạng sức khỏe và tuổi tác của bệnh nhân.

Các liệu pháp thường áp dụng trong điều trị bao gồm:

• Phương pháp điều trị tiêu chuẩn cho DLBCL là hóa trị kết hợp với liệu pháp miễn dịch (R-CHOP), mang lại hiệu quả cao cho đa số bệnh nhân. Trong một số trường hợp, liệu pháp mục tiêu sử dụng các loại thuốc nhắm vào đặc điểm cụ thể của tế bào ung thư có thể được áp dụng, cung cấp một lựa chọn điều trị ít gây hại hơn cho các tế bào khỏe mạnh.
• Đối với những bệnh nhân không đáp ứng với liệu pháp ban đầu hoặc có bệnh tái phát, liệu pháp ghép tế bào gốc có thể là một lựa chọn, đặc biệt khi các liệu pháp khác không còn hiệu quả. Công nghệ mới như liệu pháp tế bào CAR-T, dù còn khá mới mẻ, đã cho thấy kết quả hứa hẹn trong việc điều trị DLBCL tái phát hoặc khó điều trị.

Phòng ngừa và chăm sóc bệnh DLBCL

Phòng ngừa và chăm sóc bệnh u lympho không Hodgkin tế bào B lớn tỏa rộng là những việc quan trọng để giảm nguy cơ mắc bệnh hoặc cải thiện tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Bạn có thể áp dụng các biện pháp sau đây:

• Hạn chế tiếp xúc với các chất gây ung thư như thuốc trừ sâu, hóa chất công nghiệp hoặc phóng xạ.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ, đặc biệt là nếu có tiền sử gia đình mắc bệnh u lympho.
• Tiêm chủng đầy đủ các loại vắc xin để phòng ngừa các bệnh nhiễm trùng có thể gây ra bệnh DLBCL như vi rút viêm gan B, vi rút viêm gan C hoặc vi rút Epstein-Barr.
• Ăn uống cân bằng, giàu rau quả, chất xơ và chất chống oxy hóa.
• Tập thể dục thường xuyên, giữ cân nặng lý tưởng và tránh hút thuốc lá hoặc uống rượu quá nhiều.
• Tham gia các nhóm hỗ trợ, tìm kiếm sự động viên từ gia đình và bạn bè và giải tỏa căng thẳng bằng các hoạt động thư giãn.

Triển vọng và biến chứng của bệnh DLBCL

Triển vọng và biến chứng của bệnh u lympho không Hodgkin tế bào B lớn tỏa rộng phụ thuộc vào nhiều yếu tố như giai đoạn, loại và vị trí của khối u, cũng như phản ứng của bệnh nhân với điều trị. Một số điểm cần lưu ý là:

• Bệnh DLBCL có thể được chữa khỏi hoặc kiểm soát được ở nhiều bệnh nhân, đặc biệt là khi được phát hiện và điều trị sớm.
• Tỷ lệ sống 5 năm của bệnh nhân mắc bệnh DLBCL là khoảng 60 - 70%, tùy thuộc vào giai đoạn của bệnh.
• Bệnh DLBCL có thể tái phát sau điều trị, đòi hỏi phải theo dõi thường xuyên và có thể cần điều trị lại.
• Bệnh DLBCL có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như suy tủy xương, nhiễm trùng máu, viêm phổi, suy thận hoặc suy tim.

Điều trị của bệnh DLBCL cũng có thể gây ra các tác dụng phụ như mất tóc, buồn nôn, nôn mửa, nhiễm trùng, thiếu máu, xuất huyết hoặc vô sinh.

U lympho không Hodgkin tế bào B lớn tỏa rộng là một loại ung thư máu nguy hiểm và phổ biến. Bệnh có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Tuy nhiên, bệnh có thể được chẩn đoán và điều trị bằng nhiều phương pháp hiện đại và hiệu quả. Bệnh nhân nên thường xuyên khám sức khỏe, theo dõi các triệu chứng bất thường và tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ để có kết quả điều trị tốt nhất.