Ung thư biểu mô​: Phân loại và cách điều trị

Trong lĩnh vực y học, ung thư biểu mô được định nghĩa là khối u ác tính phát triển từ tế bào tạo thành lớp lót bảo vệ bên trong và bên ngoài cơ thể, bao gồm da và niêm mạc các cơ quan. Đây là một nhóm bệnh lý đa dạng, có thể xuất hiện ở hầu hết mọi vị trí, từ tuyến vú, đại tràng đến da và bàng quang. Với mức độ phổ biến và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng, việc hiểu được về cách thức phân loại các dạng ung thư biểu mô, cũng như cập nhật các phương pháp điều trị tiên tiến là vô cùng cần thiết.

Ung thư biểu mô là gì?

Ung thư biểu mô là loại ung thư hình thành và phát triển từ mô biểu mô. Biểu mô là lớp lót của cơ thể, có thể bao phủ bên ngoài như da hoặc lót bên trong hầu hết các cơ quan cũng như các đường dẫn như thực quản, đường ruột.

Chính vì mô biểu mô có mặt ở khắp nơi trong cơ thể, nên ung thư biểu mô chiếm đa số trong các ca bệnh ung thư. Hầu hết các loại ung thư đều thuộc nhóm này. Giống như mọi loại ung thư khác, ung thư biểu mô bắt đầu từ một sự cố ở cấp độ tế bào:

• Khởi đầu: Một đột biến gen xảy ra, biến một tế bào biểu mô khỏe mạnh bình thường trở thành tế bào ung thư.
• Nhân lên: Tế bào ung thư này không chết theo chu trình bình thường mà tiếp tục nhân lên, tạo ra ngày càng nhiều tế bào ung thư giống hệt nó, hình thành nên khối u.
• Xâm lấn: Nếu không được điều trị, khối u này sẽ lớn dần, xâm lấn vào các mô khỏe mạnh ở khu vực lân cận.
• Di căn: Cuối cùng, các tế bào ung thư có thể tách ra, di chuyển qua đường máu hoặc hệ bạch huyết để đi đến các bộ phận khác của cơ thể, tạo ra các khối u mới (gọi là di căn).

Có những loại ung thư biểu mô nào?

Dưới đây là các loại ung thư biểu mô phổ biến nhất.

Ung thư biểu mô tuyến (Adenocarcinoma)

Đây là loại ung thư hình thành từ các tế bào biểu mô tuyến, vốn có chức năng tiết ra các chất lỏng như chất nhầy, dịch tiêu hóa. Đây là dạng rất phổ biến, bao gồm phần lớn các trường hợp như ung thư tuyến tiền liệt, ung thư vú, ung thư đại trực tràng, ung thư tuyến tụy, ung thư biểu mô tế bào thận và ung thư biểu mô tế bào gan.

Ung thư biểu mô tế bào vảy (SCC)

Loại này bắt đầu từ các tế bào vảy, là các tế bào dẹt lót ở lớp trên cùng của da (biểu bì). Nó thường xuất hiện ở những vùng da tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời (mặt, tai, cổ, tay, chân,...).

Ngoài ra, SCC cũng có thể hình thành trong lớp niêm mạc lót của phổi, thực quản hoặc vùng đầu và cổ. Đây là loại ung thư da phổ biến thứ hai và thường lan rộng nhanh hơn ung thư biểu mô tế bào đáy.

Ung thư biểu mô tế bào đáy (BCC)

Loại này khởi phát từ lớp tế bào đáy, nằm ở phần dưới cùng của biểu bì (lớp da trên cùng). Các tế bào này có nhiệm vụ sản sinh để thay thế các tế bào vảy ở lớp trên khi chúng chết đi. BCC là loại ung thư da phổ biến nhất và thường phát triển chậm hơn.

Ung thư biểu mô ống tuyến vú tại chỗ (DCIS)

Đây là một dạng ung thư vú không xâm lấn, bắt đầu từ các tế bào lót bên trong ống dẫn sữa, nhưng chưa phá vỡ thành ống để lan ra các mô vú xung quanh.

Ung thư biểu mô ống xâm lấn (IDC)

Đây là loại ung thư vú phổ biến nhất. Tương tự như DCIS, nó cũng bắt đầu từ ống dẫn sữa, nhưng điểm khác biệt then chốt là nó đã phá vỡ thành ống và lan sang các mô vú lân cận. Nếu không điều trị, nó có khả năng di căn xa hơn qua hệ bạch huyết và mạch máu.

Các phương pháp điều trị ung thư biểu mô phổ biến

Khi đối mặt với chẩn đoán ung thư biểu mô, bác sĩ sẽ không đưa ra một phác đồ điều trị ngay lập tức. Thay vào đó, bác sĩ sẽ xây dựng một kế hoạch chăm sóc toàn diện dựa trên rất nhiều yếu tố: Sức khỏe tổng thể, tuổi tác, giai đoạn bệnh, kết quả sinh thiết và quan trọng nhất là mong muốn của chính người bệnh.

• Phẫu thuật loại bỏ khối u: Đây thường là lựa chọn nền tảng, đặc biệt khi ung thư còn ở giai đoạn khu trú chưa di căn. Bác sĩ phẫu thuật sẽ loại bỏ khối u ung thư cùng với một phần mô khỏe mạnh xung quanh để đảm bảo không còn tế bào ác tính nào sót lại.
• Hóa trị: Hóa trị sử dụng các loại thuốc mạnh để tiêu diệt hoặc ngăn chặn các tế bào ung thư nhân lên.
• Xạ trị: Phương pháp này sử dụng các chùm năng lượng cao (như tia X) được nhắm mục tiêu chính xác vào khối u để tiêu diệt tế bào ung thư.
• Liệu pháp nhắm trúng đích: Thuốc nhắm trúng đích được thiết kế để chỉ tấn công vào các điểm yếu hoặc các thay đổi di truyền cụ thể của tế bào ung thư, từ đó ngăn chặn chúng nhân lên.
• Liệu pháp miễn dịch: Một phương pháp điều trị tiên tiến khác, giúp các tế bào miễn dịch nhận diện và tiêu diệt tế bào ung thư một cách hiệu quả hơn. Liệu pháp này có thể được dùng đơn lẻ hoặc kết hợp với hóa trị.
• Liệu pháp nội tiết (Hormone): Phương pháp này đặc biệt hiệu quả với các loại ung thư biểu mô nhạy cảm với hormone, ví dụ như ung thư vú (liên quan đến estrogen) hoặc ung thư tuyến tiền liệt (liên quan đến androgen). Liệu pháp này hoạt động bằng cách làm giảm nồng độ hormone trong cơ thể, từ đó cắt nguồn nhiên liệu và làm chậm sự phát triển của khối u.
• Chăm sóc giảm nhẹ: Tập trung vào việc kiểm soát các triệu chứng của bệnh như đau, mệt mỏi, buồn nôn và các tác dụng phụ của điều trị, giúp người bệnh cảm thấy thoải mái và tự tin hơn trong suốt hành trình.

Tóm lại, ung thư biểu mô là một nhóm bệnh phức tạp và phổ biến. Từ ung thư biểu mô tuyến đến tế bào vảy, mỗi loại đều có những đặc điểm riêng biệt quyết định đến tiên lượng và chiến lược điều trị. Các phương pháp điều trị hiện nay, bao gồm những tiến bộ trong phẫu thuật, xạ trị, hóa trị và liệu pháp sinh học, đã mang lại nhiều hy vọng cho bệnh nhân. Hy vọng bài viết đã đem đến cho bạn đọc nhiều thông tin hữu ích.