Hormone Androgen giữ vai trò gì?

Hormone Androgen đóng vai trò quan trọng cần thiết trong quá trình dậy thì cả ở nam và nữ, dẫn đến sự phát triển của các đặc điểm tâm lý và sức khỏe toàn diện. 

Hormone Androgen là gì?

Androgen là loại hormone được thường gọi là "nội tiết tố nam" nhưng sự sản xuất của chúng không chỉ xuất hiện ở nam giới mà còn ở nữ giới, tuy mức độ khác nhau.

Androgen được coi là yếu tố kích thích cho hệ thống sinh dục nam giới, tạo nên nét đặc trưng nam tính. Sự thiếu hụt hormone này có thể dẫn đến việc cơ thể nam giới trở nên thiếu nam tính, không phát triển cơ bắp như mong muốn.

Testosterone là hormone giới tính chính ở nam giới, được sản xuất chủ yếu tại tinh hoàn. Sự cân bằng này được điều chỉnh bởi tuyến yên, một phần nhỏ trong não, và thường được kiểm soát thông qua khu vực dưới thalamus.

Mặc dù ở mức độ nhỏ hơn so với nam giới, cơ thể phụ nữ cũng tự sản xuất một lượng nhất định của androgen. Trung bình, khoảng một phần mười đến một phần hai lượng mà cơ thể nam giới sản xuất. Các nguồn sản xuất chủ yếu của androgen ở nữ giới bao gồm buồng trứng, tuyến thượng thận, tế bào mỡ và tế bào da.

Hormone Androgen giữ vai trò gì?

Androgen là nhóm hormone quan trọng cho nhiều quá trình sinh lý khác nhau như tăng trưởng, sinh sản và sức khỏe tổng thể, đặc biệt là trong giai đoạn dậy thì của cả nam và nữ.

Đối với nam giới, androgen chịu trách nhiệm quan trọng trong chức năng sinh sản và tình dục, thúc đẩy sự phát triển các đặc điểm như phát triển lông mặt, cơ thể và sự thay đổi giọng nói.

Ở phụ nữ, androgen đóng vai trò quan trọng trong quá trình dậy thì, kích thích sự phát triển của lông ở vùng kín và nách. Trong giai đoạn trưởng thành, androgen đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết việc tổng hợp estrogen và đã được chứng minh giữ vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe xương, cũng như sự thỏa mãn và ham muốn tình dục.

Ngoài ra, chúng được xem là có vai trò quản lý chức năng của nhiều cơ quan khác nhau, bao gồm hệ sinh sản, thận, gan, chuyển hóa xương và cơ, cho thấy vai trò đa dạng và quan trọng của androgen trong cơ thể.

Hormone Androgen có những loại nào?

Testosterone một trong những loại androgen chính ở nam giới, đóng vai trò quan trọng trong việc xác định và duy trì các đặc tính nam tính cũng như hoạt động sinh sản. Có nhiều chức năng quan trọng của testosterone ở nam giới, bao gồm:

Dậy thì và phát triển: Testosterone chịu trách nhiệm cho quá trình dậy thì ở nam giới và thúc đẩy sự phát triển xương và cơ.

Phát triển lông: Nó đóng vai trò quan trọng trong sự xuất hiện của lông trên cơ thể, bao gồm cả lông mặt.

Thay đổi giọng nói: Testosterone có vai trò trong việc thay đổi dây thanh âm để tạo ra giọng nam trưởng thành.

Ham muốn tình dục và chức năng tình dục: Nó ảnh hưởng đến ham muốn tình dục (libido) và chức năng sinh lý.

Tăng trưởng và chức năng tuyến tiền liệt: Testosterone làm tăng trưởng và duy trì chức năng của tuyến tiền liệt và sản xuất tinh trùng.

Các androgen khác bao gồm:

Dihydrotestosterone (DHT): Đây là một dạng testosterone khác có tác động quan trọng trong việc biệt hóa dương vật, bìu và tuyến tiền liệt ở cấp độ tử cung. Ở tuổi trưởng thành, nó còn tăng trưởng và hoạt động của tuyến bã nhờn.

Dehydroepiandrosterone (DHEA): Đóng vai trò trong những ảnh hưởng androgenic trong giai đoạn adrenarche, chẳng hạn như phát triển lông ở vùng kín và nách, thay đổi mùi cơ thể, tăng lượng dầu trên da và tóc cũng như xuất hiện mụn.

Rối loạn hormone Androgen ở phụ nữ

Các nguyên nhân có thể gây nên rối loạn Androgen ở phụ nữ bao gồm:

• Lão hóa: Sự giảm testosterone tự nhiên xảy ra theo thời gian, thường bắt đầu từ cuối thời kỳ dậy thì.
• Phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng: Gây ảnh hưởng đến sản xuất androgen.
• Liệu pháp estrogen đường uống: Các loại thuốc tránh thai hoặc estrogen uống để kiểm soát các triệu chứng mãn kinh giảm sản xuất androgen của buồng trứng.
• Vô kinh hạ đồi: Mất kinh nguyệt ở phụ nữ tuổi sinh sản có thể làm giảm sản xuất androgen.

Các triệu chứng thiếu hụt androgen ở phụ nữ:

• Mệt mỏi.
• Mất cơ bắp và sức mạnh.
• Mất ham muốn tình dục.
• Thiếu động lực.
• Tâm trạng kém.

Các triệu chứng thừa androgen ở phụ nữ:

• Tăng sản xuất dầu, gây mụn trứng cá, mụn bọc, mủ.
• Mọc lông nhiều ở các vùng không mong muốn như cằm, ria mép.
• Mỏng tóc dẫn đến tình trạng hói đầu, gây thiếu tự tin.

Cách khắc phục:

• Bổ sung estrogen: Tăng cường estrogen từ thực phẩm như rau cải xanh, dưa hấu, dâu tây, đậu nành.
• Thuốc tránh thai: Làm giảm androgen ở nữ, tuy nhiên, cần cân nhắc tác dụng phụ trước khi sử dụng. Chỉ sử dụng thuốc tránh thai điều trị rối loạn Androgen khi có chỉ định của bác sĩ.

Rối loạn hormone Androgen ở nam giới

Rối loạn androgen ở nam giới có thể dẫn đến thiếu hụt androgen do một số nguyên nhân như:

Tinh hoàn bị tổn thương: Các vấn đề ảnh hưởng đến tinh hoàn có thể ngăn chúng sản xuất đủ testosterone cần thiết.

Khối u tuyến yên: Khối u có thể can thiệp vào chức năng của tuyến yên hoặc sản xuất hormone prolactin, gây ngừng sản xuất các gonadotrophins, cần thiết cho tinh hoàn sản xuất testosterone.

Rối loạn di truyền hoặc khối u vùng dưới đồi: Có thể ngăn vùng dưới đồi gửi tín hiệu để tuyến yên tiết hormone, gây ức chế sản xuất testosterone.

Một số triệu chứng thiếu hụt androgen ở nam giới gồm:

• Giảm ham muốn tình dục.
• Nóng bừng và đổ mồ hôi.
• Phát triển vú.
• Phiền muộn.
• Giảm khối lượng cơ bắp, tăng mỡ cơ thể đặc biệt là xung quanh bụng.
• Cương cứng cực khoái yếu hơn, giảm lượng xuất tinh, rụng tóc.
• Giảm khối lượng xương, tăng nguy cơ loãng xương.

Điều trị thiếu hụt androgen ở nam giới thường dựa vào liệu pháp thay thế testosterone. Các phương pháp thay thế testosterone nên được chỉ định bởi bác sĩ và không được khuyến nghị cho những người muốn có con vì nó có thể ảnh hưởng tới khả năng sinh sản và hoạt động thụ tinh.