Ung thư biểu mô tế bào Merkel: Nguyên nhân và cách điều trị

Ung thư tế bào Merkel là một căn bệnh rất hiếm gặp khi các tế bào ác tính (ung thư) hình thành trong da. Tuy nhiên, hiện nay số lượng người được chẩn đoán mắc ung thư biểu mô tế bào Merkel ngày càng gia tăng đều đặn báo hiệu nhiều vấn đề nguy hiểm với sức khỏe.

Ung thư biểu mô tế bào Merkel là bệnh gì?

Ung thư biểu mô tế bào Merkel hay ung thư biểu mô thần kinh nội tiết của da là một loại ung thư da hiếm gặp được hình thành khi các tế bào Merkel phát triển một cách bất thường.

Trong ung thư biểu mô tế bào Merkel, tế bào Merkel là một loại tế bào thần kinh nội tiết nằm sâu trong lớp biểu bì, nối với các đầu tận cùng thần kinh giúp cơ thể cảm nhận được sự va chạm.

Bệnh được đặc trưng bởi tình trạng xuất hiện các tổn thương hoặc nốt sần không đau, màu da hoặc đỏ hơi xanh tại các vùng da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời như ở vùng mặt, đầu, cổ, đặc biệt là mí mắt.

Ung thư biểu mô tế bào Merkel có xu hướng phát triển nhanh và di căn (lan rộng) ở giai đoạn đầu. Các tế bào ung thư phát triển đầu tiên sẽ lan đến các hạch bạch huyết gần đó, sau đó có thể lan đến các hạch bạch huyết tại các cơ quan khác như phổi, não, xương. Bệnh được xác định là nguyên nhân gây tử vong do ung thư da phổ biến thứ hai sau ung thư hắc tố.

Nguyên nhân gây ra ung thư biểu mô tế bào Merkel

Hiện nay, các nhà khoa học vẫn chưa tìm ra được nguyên nhân chính xác gây ra ung thư biểu mô tế bào Merkel. Bệnh bắt đầu từ sự phát triển ngoài tầm kiểm soát của các tế bào Merkel nằm ở đáy lớp ngoài cùng của da (biểu bì) chịu trách nhiệm về cảm giác chạm.

Một số các nghiên cứu gần đây đã phát hiện ra rằng, virus polyoma tế bào Merkel - một loại virus phổ biến đóng vai trò gây ra hầu hết các trường hợp mắc bệnh. Theo theo thống kê, có tới 8 trên 10 người mắc ung thư biểu mô tế bào Merkel có chứa virus polyoma tế bào Merkel (MCP) trong cơ thể.

Tuy nhiên, khi tiến hành nghiên cứu thêm, người ta lại thấy rằng phần lớn những người bị nhiễm virus polyoma tế bào Merkel đều không phát triển thành ung thư biểu mô tế bào Merkel. Loại virus phổ biến ở trẻ em này không gây ra triệu chứng và không có cách nào để sàng lọc nó. Các nhà nghiên cứu vẫn đang cố gắng xác định được cơ chế và nguyên nhân loại virus này gây ra ung thư da ở một số người.

Bên cạnh nguyên nhân gây ra bệnh, bất cứ điều gì làm tăng khả năng mắc ung thư biểu mô tế bào Merkel (MCC) đều được gọi là yếu tố nguy cơ. Các yếu tố nguy cơ của ung thư biểu mô tế bào Merkel bao gồm:

Tia UV

Việc tiếp xúc trực tiếp hay gián tiếp với tia cực tím là một trong những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc ung thư biểu mô tế bào Merkel. Tia UV trực tiếp từ ánh mặt trời hay các tia UV gián tiếp từ giường tắm nắng, từ các dụng cụ phát tia UV để điều trị bệnh vẩy nến hoặc các bệnh ngoài da khác cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Bởi khi tia UV tiếp xúc với các tế bào sẽ làm tổn thương DNA, DNA bị tổn thương liên tục có thể dẫn đến ung thư biểu mô tế bào Merkel. Phần lớn các triệu chứng của bệnh sẽ xuất hiện trên bề mặt da thường xuyên tiếp xúc với tia UV.

Hệ miễn dịch suy giảm

Những người có hệ miễn dịch suy yếu bao gồm người bị nhiễm HIV, người dùng thuốc ức chế phản ứng miễn dịch hoặc người bị bệnh bạch cầu mãn tính đều có nguy cơ cao mắc bệnh.

Tiền sử mắc các bệnh ung thư da khác

Người có tiền sử mắc các loại ung thư da khác như ung thư biểu mô tế bào đáy hoặc ung thư hắc tố đều dễ bị mắc ung thư biểu mô tế bào Merkel cao hơn so với người khỏe mạnh.

Tuổi tác

Ung thư biểu mô tế bào Merkel có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi tuy nhiên phổ biến nhất ở những người trên 50 tuổi người. Tuổi tác càng càng thì nguy cơ mắc bệnh cũng lớn hơn.

Màu da

Ung thư biểu mô tế bào Merkel thường xuất hiện ở những người có làn da sáng màu, theo thống kê, tỷ lệ người da trắng mắc loại ung thư da này cao hơn so với người da đen.

Dấu hiệu của bệnh lý ung thư biểu mô tế bào Merkel là gì?

Dấu hiệu đặc trưng của ung thư biểu mô tế bào Merkel là các nốt sần phát triển nhanh, không đau trên da của người bệnh. Các nốt sần này có thể có màu da hoặc màu đỏ, xanh hay tím với kích thước trung bình khi xuất hiện là 1,7cm.

Hầu hết, các ung thư biểu mô tế bào Merkel sẽ xuất hiện tại các vùng da thường xuyên tiếp xúc với ánh mặt trời như trên mặt, đầu hoặc cổ. Tuy nhiên, chúng cũng có thể phát triển ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, ngay cả ở những vùng da không tiếp xúc với ánh sáng mặt trời.

Các phương pháp điều trị ung thư biểu mô tế bào Merkel

Hiện nay người ta đã nghiên cứu ra nhiều phương pháp điều trị khác nhau dành cho bệnh nhân mắc ung thư biểu mô tế bào Merkel. Trong đó, có bốn loại phương pháp điều trị tiêu chuẩn được đã được thử nghiệm lâm sàng và áp dụng bao gồm phẫu thuật, xạ trị, hóa trị và liệu pháp miễn dịch.

Điều trị ung thư biểu mô tế bào Merkel có thể gây ra tác dụng phụ do đó, bệnh nhân có thể cân nhắc đến việc tham gia thử nghiệm lâm sàng, sau đó mới bắt đầu quá trình điều trị ung thư.

Phẫu thuật.

Phẫu thuật là phương pháp điều trị chính của ung thư biểu mô tế bào Merkel. Trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ sẽ loại bỏ tất cả các tế bào ung thư và một lượng nhỏ mô khỏe mạnh xung quanh khối u. Trong đó, các phương pháp phẫu thuật, phẫu thuật Mohs phương pháp thường được sử dụng.

Trong phẫu thuật Mohs, các lớp mô mỏng được cắt bỏ một cách có phương pháp, sau đó phân tích dưới kính hiển vi để xem chúng có chứa tế bào ung thư hay không.

Nếu phát hiện thấy ung thư, bác sĩ tiếp tục loại bỏ một lớp da khác, quá trình này sẽ được lặp lại cho đến khi không còn nhìn thấy tế bào ung thư trong mô nữa. Phương pháp phẫu thuật này diễn ra chậm, mất vài giờ nhưng lại có ưu điểm là loại bỏ ít mô bình thường của người bệnh mà vẫn đảm bảo tiêu diệt hết được hoàn toàn khối u.

Người bệnh cũng cần phải được tiến hành sinh thiết các hạch bạch huyết xung quanh khối u bởi đây là nơi các tế bào ung thư có nhiều khả năng di chuyển đầu tiên. Khi có bằng chứng cho thấy ung thư đã di căn đến các hạch bạch huyết ở khu vực khối u da, các hạch bạch huyết đó sẽ được cắt bỏ (phẫu thuật cắt bỏ hạch bạch huyết).

Xạ trị

Xạ trị là phương pháp chiếu các chùm tia năng lượng cao, chẳng hạn như tia X và proton để loại bỏ các tế bào ung thư. Trong quá trình xạ trị, người bệnh sẽ được đặt trên một chiếc bàn, sau đó bác sĩ sẽ chiếu các chùm tia năng lượng cao đến các điểm chính xác trên cơ thể người bệnh. 

Xạ trị là một biện pháp phụ trợ được sử dụng sau phẫu thuật để tiêu diệt bất các tế bào ung thư còn sót lại sau khi khối u đã được cắt bỏ. Đây cùng phương pháp điều trị duy nhất cho những người không thể phẫu thuật.

Hóa trị

Hóa trị là phương pháp điều trị sử dụng thuốc để ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư. Thuốc hóa trị có thể được truyền qua tĩnh mạch ở cánh tay hoặc uống dưới dạng viên thuốc. Thuốc sau khi được sử dụng sẽ đi vào máu, đến các tế bào ung thư trên khắp cơ thể tiêu diệt hoặc ngăn chặn tế bào phân chia. 

Hóa trị chỉ được áp dụng khi ung thư biểu mô tế bào Merkel đã di căn đến các hạch bạch huyết hoặc các cơ quan khác trong cơ thể hoặc nếu trong trường hợp bệnh tái phát mặc dù đã được điều trị.

Liệu pháp miễn dịch

Liệu pháp miễn dịch là phương pháp sử dụng thuốc để giúp tăng cường hệ thống miễn dịch của người bệnh nhằm chống lại ung thư. Thông thường, liệu pháp miễn dịch được sử dụng để điều trị ung thư biểu mô tế bào Merkel đã di căn đến các vùng khác của cơ thể người bệnh.

Mặc dù ung thư biểu mô tế bào Merkel có khả năng gây tử vong cao hơn khoảng ba đến năm lần so với bệnh u hắc tố, nhưng nếu phát hiện sớm, bệnh vẫn có thể được điều trị thành công. Khi thấy xuất hiện các triệu chứng của bệnh hãy đến ngay các cơ sở y tế để được khám và điều trị.