Vắc xin bạch hầu hoạt động như thế nào trong cơ thể người? Tác dụng của vắc xin bạch hầu

Theo thống kê, bạch hầu là một trong những bệnh lý gây tử vong cao nhất ở trẻ nhỏ, cứ 5 trẻ mắc bệnh bạch hầu thì có 1 trẻ tử vong. Do đó, việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa bệnh bạch hầu là rất quan trọng và cần thiết. Trong đó, tiêm ngừa bạch hầu là một trong những biện pháp giúp phòng ngừa bệnh bạch hầu hiệu quả nhất hiện nay. Trong bài viết hôm nay, Nhà thuốc Long Châu sẽ chia sẻ về lợi ích của vắc xin bạch hầu và những vấn đề liên quan nhé!

Tìm hiểu về vắc xin bạch hầu

Vắc xin bạch hầu là loại vắc xin có tác dụng chống lại bệnh nhiễm trùng bạch hầu do vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae gây ra. Loại vi khuẩn này tấn công vào các cơ quan trong hệ hô hấp, tạo ra các giả mạc có màng trắng xám bám vào lớp niêm mạc ở vùng hầu họng và thanh quản, từ đó gây ra tình trạng tắc nghẽn đường hô hấp nghiêm trọng.

Vắc xin bạch hầu được sản xuất bằng cách điều chế độc tố của vi khuẩn bạch hầu trong môi trường nuôi cấy, sau đó được xử lý chuyển đổi thành độc tố bất hoạt nhờ vào hóa chất formaldehyde. Hiện nay, ở Việt Nam không có vắc xin bạch hầu đơn lẻ mà được kết hợp với các thành phần có khả năng phòng ngừa bệnh lý khác như uốn ván, ho gà, viêm màng não, viêm gan B, bại liệt…

Vắc xin bạch hầu hoạt động như thế nào trong cơ thể người?

Vắc xin bạch hầu được sản xuất thông qua việc xử lý độc tố của vi khuẩn bạch cầu bằng hóa chất formaldehyde và nhiệt độ nhằm mục đích làm bất hoạt khả năng gây bệnh của vi khuẩn. Khi vắc xin bạch hầu được tiêm vào cơ thể người, chúng sẽ kích thích hệ thống miễn dịch của cơ thể sản sinh ra kháng thể để chống lại loại vi khuẩn gây bệnh bạch hầu.

Cơ thể con người sẽ ghi nhớ và nhận biết được vi khuẩn bạch hầu sau khi tiếp xúc với phiên bản không gây bệnh của vi khuẩn này. Trong tương lai, nếu cơ thể tiếp xúc lại với vi khuẩn bạch hầu thì sẽ phản ứng lại với sự tác động của vi khuẩn và ngăn chặn nhiễm trùng một cách hiệu quả.

Tác dụng của vắc xin bạch hầu

Bạch hầu là một bệnh lý nhiễm trùng cấp tính có diễn biến phức tạp, lây lan nhanh chóng và có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm. Do đó, tiêm phòng bạch hầu là một biện pháp phòng ngừa hiệu quả giúp hạn chế các biến chứng nguy hiểm và ngăn chặn sự lan của dịch bệnh.

Bệnh bạch hầu đã từng khiến thế giới “chao đảo” khi bùng phát thành đại dịch, đặc biệt là những quốc gia nằm trong vùng ôn đới vào những năm cuối thế kỷ 19. Vào năm 1920, Sự ra đời của vắc xin ngừa bệnh hầu đã giúp giảm tỷ lệ mắc bệnh bạch hầu trong cộng đồng giảm đến 99,9% tại Mỹ.

Hiện nay, Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo rằng việc chích ngừa bạch hầu phải được diễn ra đúng lịch và đúng liều lượng cho trẻ em ngay từ những năm tháng đầu đời. Tại Việt Nam, vắc xin phòng ngừa bệnh bạch hầu đã được Bộ Y tế đưa vào chương trình tiêm chủng mở rộng cho những trẻ em từ 2 tháng tuổi. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng vắc xin bạch hầu không có hiệu quả ngừa bệnh vĩnh viễn nên cần phải tiêm nhắc lại đầy đủ theo đúng phác đồ tiêm chủng được đưa ra.

Các loại vắc xin bạch hầu phổ biến tại Việt Nam

Tiêm vắc xin là một biện pháp giúp phòng ngừa bệnh bạch hầu hiệu quả nhất để bảo vệ sức khoẻ của bản thân và cộng đồng. Hiện nay, có 10 loại vắc xin giúp phòng ngừa bệnh bạch hầu được Bộ Y tế cấp phép lưu hành trên toàn quốc, bao gồm:

• Vắc xin Infanrix Hexa (Bỉ): Là loại vắc xin 6 trong 1 giúp phòng ngừa 6 căn bệnh truyền nhiễm chỉ với 1 mũi tiêm. Bên cạnh phòng ngừa bệnh bạch hầu, vắc xin Infanrix Hexa còn giúp phòng ngừa 5 căn bệnh khác là uốn ván, ho gà, bại liệt, Hib và viêm gan B. Loại vắc xin này được chỉ định tiêm cho trẻ từ 2 - 24 tháng tuổi.
• Vắc xin Hexaxim (Pháp): Đây cũng là một loại vắc xin 6 trong 1 kết hợp phòng ngừa 6 bệnh lý, bao gồm bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, Hib và viêm gan B. Vắc xin Hexaxim được chỉ định chủng ngừa cho trẻ từ 2 - 24 tháng tuổi.
• Vắc xin Pentaxim (Pháp): Là một loại vắc xin 5 trong 1 có khả năng phòng ngừa 5 căn bệnh nguy hiểm, bao gồm bạch hầu, uốn ván, ho gà, bại liệt và Hib. Loại vắc xin này cũng được chỉ định tiêm cho trẻ em từ 2 - 24 tháng tuổi.
• Vắc xin Tetraxim (Pháp): Loại vắc xin này có khả năng phòng ngừa 4 căn bệnh chỉ với 1 mũi tiêm, bao gồm bạch hầu, uốn ván, ho gà và bại liệt cho trẻ từ 2 tháng tuổi đến 13 tuổi.
• Vắc xin Adacel (Canada): Đây là một loại vắc xin 3 trong 1 có khả năng phòng ngừa 3 căn bệnh, bao gồm bạch hầu, ho gà và uốn ván. Vắc xin Adacel được chỉ định tiêm bắp cho nhóm người từ 4 - 64 tuổi.
• Vắc xin Boostrix (Bỉ): Đây cũng là một loại vắc xin 3 trong 1 có khả năng phòng ngừa 3 loại bệnh, bao gồm bạch hầu, ho gà và uốn ván. Vắc xin Boostrix được chỉ định tiêm cho trẻ em từ 4 tuổi trở lên và người trưởng thành.
• Vắc xin uốn ván - bạch hầu hấp phụ (Việt Nam): Loại vắc xin này được sản xuất tại Việt Nam giúp phòng ngừa bệnh bạch hầu và uốn ván cho trẻ em từ 7 tuổi trở lên và không có chống chỉ định cho phụ nữ mang thai hay phụ nữ đang cho con bú.

Bên cạnh đó, một số loại vắc xin phòng ngừa bệnh bạch hầu được đưa vào trong chương trình tiêm chủng mở rộng, bao gồm:

• Vắc xin Combe Five (Ấn Độ): Đây là một loại vắc xin phối hợp có khả năng phòng ngừa 5 loại bệnh, bao gồm bạch hầu, uốn ván, ho gà, viêm phổi/viêm màng não do vi khuẩn Hib và viêm gan B. Loại vắc xin này được chỉ định tiêm 3 mũi cơ bản cho trẻ từ 2 tháng tuổi và tiêm nhắc lại khi trẻ đủ 18 tháng tuổi.
• Vắc xin SII (Ấn Độ): Là loại vắc xin có khả năng phòng ngừa 5 loại bệnh, bao gồm bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B và Hib. Vắc xin SII được chỉ định tiêm đủ 3 mũi cho trẻ ở các mốc thời gian 2 - 3 - 4 tháng tuổi.
• Vắc xin DPT (Việt Nam): Loại vắc xin này giúp phòng ngừa 3 loại bệnh, bao gồm bạch hầu - ho gà - uốn ván hấp phụ. Vắc xin DPT được chỉ định tiêm nhắc lại cho trẻ đủ 18 tháng tuổi và sau khi đã tiêm đủ 3 mũi 5 trong 1.

Một số tác dụng phụ có thể gặp khi tiêm vắc xin ngừa bệnh bạch hầu

Vắc xin bạch hầu có thể gây ra phản ứng phụ không mong muốn với các triệu chứng thường gặp ở mức độ nhẹ như:

• Sốt nhẹ, ớn lạnh;
• Sưng đau tại vị trí tiêm;
• Đau đầu, chóng mặt;
• Đau nhức cơ thể;
• Mệt mỏi;
• Đau bụng, tiêu chảy, nôn mửa;
• Khó thở, nhịp tim nhanh;
• Phát ban;
• Chán ăn;
• Quấy khóc (ở trẻ em).

Tuy nhiên, một vài trường hợp sau tiêm vắc xin bạch hầu xuất hiện phản ứng phụ nghiêm trọng (rất hiếm gặp) ở trẻ em, bao gồm:

• Xuất hiện cơn co giật, động kinh;
• Sốt cao;
• Quấy khóc liên tục trong 3 giờ hoặc lâu hơn.

Tiêm vắc xin bạch hầu ở đâu?

Hệ thống Tiêm chủng Long Châu là một trong các đơn vị tiêm chủng uy tín - chất lượng - an toàn hàng đầu tại Việt Nam. Tiêm chủng Long Châu là một đối tác quan trọng đối với nhiều hãng dược phẩm cũng như các nhà sản xuất vắc xin hàng đầu trên thế giới nên luôn đảm bảo có nguồn vắc xin chất lượng cao và đầy đủ để cung ứng ổn định cho khách hàng.

Hiện nay, Tiêm chủng Long Châu có 6 loại vắc xin phòng ngừa bệnh bạch cầu tại hầu hết các trung tâm tiêm chủng trên toàn quốc, bao gồm:

• Vắc xin Infanrix Hexa (6in1);
• Vắc xin Hexaxim (6in1);
• Vắc xin Tetraxim (4in1);
• Vắc xin Adacel (3in1);
• Vắc xin Boostrix (3in1);
• Vắc xin bạch hầu - uốn ván hấp phụ (Td). 

Bạch hầu là một căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm và có tỷ lệ tử vong cao, đặc biệt là ở trẻ nhỏ. Do đó, việc tiêm vắc xin bạch hầu là một trong những biện pháp quan trong giúp phòng ngừa căn bệnh nguy hiểm này cho chính bản thân và cả cộng đồng.