Từng làm ở Viện ISDS, nhiều năm cộng tác với CDC Thái Nguyên triển khai dự án phòng chống HIV/AIDS, 2 năm cộng tác với WHO.
Ứng dụng Nhà Thuốc Long Châu
Siêu ưu đãi, siêu trải nghiệm
Mặc định
Lớn hơn
Tay chân miệng là bệnh truyền nhiễm phổ biến ở trẻ nhỏ, đặc biệt dễ bùng phát thành dịch trong cộng đồng. Việc ra đời vắc xin tay chân miệng đánh dấu một bước tiến quan trọng trong y học, mang lại lá chắn vững chắc giúp bảo vệ trẻ em khỏi nguy cơ mắc bệnh và giảm thiểu các biến chứng nghiêm trọng tiềm tàng.
Tay chân miệng là một trong những bệnh truyền nhiễm phổ biến, đặc biệt ở trẻ dưới 5 tuổi. Mỗi năm, tay chân miệng là nguyên nhân gây ra hàng trăm nghìn ca mắc bệnh trên toàn thế giới, với không ít trường hợp diễn biến phức tạp và dẫn đến tử vong. Trước mối nguy hại này, vắc xin phòng bệnh đã trở thành giải pháp y tế trọng điểm, đóng vai trò bảo vệ sức khỏe không chỉ cho trẻ em mà còn cho cả cộng đồng.
Tay chân miệng là một bệnh lây nhiễm do virus đường ruột gây ra, trong đó hai tác nhân phổ biến nhất là EV71 và Coxsackievirus A16. Bệnh thường lây lan nhanh chóng qua đường tiêu hóa và đường hô hấp, đặc biệt ở những nơi đông người như trường học, nhà trẻ hoặc các khu vực cộng đồng có vệ sinh chưa đảm bảo. Khi nhiễm virus, trẻ thường xuất hiện các triệu chứng khởi phát như sốt, đau rát cổ họng và cảm giác mệt mỏi. Sau đó, các biểu hiện điển hình như nổi ban hoặc vết loét đau đớn có thể xuất hiện ở bàn tay, bàn chân và trong khoang miệng, khiến trẻ khó chịu và quấy khóc.
Dù đa phần các trường hợp tay chân miệng có thể tự khỏi trong vòng một tuần, vẫn có một số ít bệnh nhân đối mặt với những biến chứng nguy hiểm như viêm não, viêm màng não hoặc suy hô hấp, đe dọa trực tiếp đến tính mạng nếu không được điều trị kịp thời.
Những rủi ro này làm cho nhu cầu về một loại vắc xin tay chân miệng hiệu quả trở nên ngày càng cấp thiết. Vắc xin tay chân miệng không chỉ đóng vai trò bảo vệ sức khỏe cho trẻ em - nhóm đối tượng dễ bị tổn thương nhất - mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn các đợt bùng phát dịch bệnh, góp phần bảo vệ cộng đồng một cách toàn diện và hiệu quả.
Quá trình phát triển vắc xin phòng bệnh tay chân miệng gặp phải nhiều thách thức lớn, đặc biệt là sự phức tạp và đa dạng của các chủng virus gây bệnh. Trong khi EV71 và Coxsackievirus A16 là hai tác nhân chính, còn nhiều chủng khác cũng có thể gây bệnh. Để đáp ứng yêu cầu bao phủ được nhiều chủng virus khác nhau, các phương pháp sản xuất vắc xin hiện nay đã được nghiên cứu và phát triển, bao gồm:
Trung Quốc là quốc gia tiên phong, với việc cấp phép hai loại vắc xin EV71 từ năm 2015. Các quốc gia khác như Singapore và Việt Nam cũng đang nỗ lực nghiên cứu vắc xin tay chân miệng mới, mở ra hy vọng kiểm soát tốt hơn bệnh tay chân miệng.
Các thử nghiệm lâm sàng cho thấy vắc xin EV71 mang lại hiệu quả bảo vệ lên tới 90% đối với các ca nặng. Các tác dụng phụ thường gặp như sốt nhẹ hoặc đau tại chỗ tiêm được ghi nhận ở mức thấp và tự khỏi.
Mặc dù vắc xin tay chân miệng hiện tại đã đạt được những tiến bộ lớn, chúng chủ yếu tập trung vào việc phòng ngừa EV71, trong khi các chủng virus khác vẫn chưa được bao phủ toàn diện, nhấn mạnh nhu cầu tiếp tục nghiên cứu phát triển các loại vắc xin đa giá hiệu quả hơn.
Việc phát triển vắc xin đa giá chống lại nhiều chủng virus là một thách thức lớn. Bên cạnh đó, vấn đề chi phí, chuỗi cung ứng và khả năng tiếp cận vắc xin tay chân miệng tại các nước đang phát triển cũng là rào cản cần giải quyết.
Các công nghệ tiên tiến như vắc xin mRNA cùng những bước đột phá trong nghiên cứu khoa học hiện đại đang được ứng dụng để nâng cao hiệu quả và tính toàn diện của vắc xin phòng bệnh tay chân miệng. Trong tương lai, các loại vắc xin mới không chỉ bảo vệ tốt hơn mà còn dễ sản xuất và phân phối hơn, giúp mở rộng khả năng tiếp cận.
Hiện tại, Việt Nam chưa có vắc xin tay chân miệng được cấp phép lưu hành chính thức, nhưng các nghiên cứu đang tiến hành và đã đạt được những kết quả khả quan. Vắc xin phòng bệnh tay chân miệng đầu tiên nhắm đến chủng virus EV71 (Enterovirus 71) - nguyên nhân gây bệnh nghiêm trọng nhất - đã hoàn thành thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 tại Việt Nam và Đài Loan. Kết quả cho thấy hiệu quả bảo vệ đạt 96,8%, với phản ứng sau tiêm chủ yếu là nhẹ và thoáng qua.
Hồ sơ cấp phép cho loại vắc xin này đã được gửi lên Bộ Y tế, và nếu được phê duyệt, đây sẽ là vắc xin đầu tiên phòng bệnh tay chân miệng ở Việt Nam. Đồng thời, một nghiên cứu vắc xin khác cũng đang được triển khai tại Viện Pasteur TP.HCM, dự kiến có kết quả vào năm 2025
Tiêm chủng là biện pháp phòng ngừa hiệu quả không chỉ đối với bệnh tay chân miệng mà còn với nhiều bệnh khác.
Trung tâm Tiêm chủng Long Châu không chỉ cung cấp các loại vắc xin chất lượng cao, mà còn mang đến dịch vụ chăm sóc toàn diện cho khách hàng, bao gồm:
Vắc xin tay chân miệng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát bệnh truyền nhiễm, đặc biệt là ở trẻ nhỏ. Việc tiêm chủng không chỉ bảo vệ cá nhân mà còn góp phần tạo ra miễn dịch cộng đồng, giảm nguy cơ bùng phát dịch bệnh. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu luôn sẵn sàng đồng hành cùng phụ huynh trong việc chăm sóc và bảo vệ sức khỏe cho con em. Liên hệ Trung tâm Tiêm chủng Long Châu để được tư vấn chi tiết và trải nghiệm dịch vụ tiêm chủng an toàn, hiệu quả!
Dược sĩ Đại học Nguyễn Tuấn Trịnh
Từng làm ở Viện ISDS, nhiều năm cộng tác với CDC Thái Nguyên triển khai dự án phòng chống HIV/AIDS, 2 năm cộng tác với WHO.