Vắc xin viêm màng não mô cầu BC và những điều cần biết

Theo thống kê của Viện vệ sinh dịch tễ trung ương, viêm màng não mô cầu là bệnh xếp thứ 6 trong số 10 bệnh truyền nhiễm có tỷ lệ chết cao nhất ở nước ta. Trong đó viêm não mô cầu BC được gây ra bởi vi khuẩn Neisseria meningitidis chủng B và C là thường gặp nhất. Tiêm ngừa vắc xin viêm màng não mô cầu BC được coi là biện pháp phòng ngừa bệnh hữu hiệu nhất. Nếu đang quan tâm đến chủ đề này, đây là những thông tin quan trọng dành cho bạn. 

Vắc xin viêm màng não mô cầu BC phòng bệnh gì?

Vi khuẩn Neisseria meningitidis gây bệnh viêm màng não mô cầu được các nhà khoa học chia thành nhiều nhóm dựa trên kháng polyozit. Trong, đó phổ biến nhất tại nước ta là vi khuẩn nhóm A, B và C. Ngoài ra còn có các nhóm vi khuẩn khác như C, D, X, Y, Z, W-135. 

Vắc xin viêm màng não mô cầu BC (hay vắc xin Mengoc BC) được dùng để phòng ngừa bệnh viêm màng não mô cầu gây ra bởi vi khuẩn Neisseria meningitidis chủng B và C. Loại vắc xin này được sản xuất tại Cuba và được Việt Nam nhập khẩu. Các trung tâm tiêm chủng hoặc phòng tiêm chủng dịch vụ hiện đang sử dụng rộng rãi loại vắc xin này. 

Vắc xin Mengoc BC được sản xuất tại CuBa và nhập khẩu về Việt Nam. Hiện vắc xin này được sử dụng rộng rãi ở các trung tâm tiêm chủng dịch vụ. Đối tượng được sử dụng là trẻ em từ đủ 6 tháng tuổi đến người trưởng thành dưới 45 tuổi. 

Vắc xin Mengoc BC

Tại sao nên tiêm vắc xin viêm màng não mô cầu BC?

Những mũi tiêm viêm màng não mô cầu BC được coi là giải pháp hữu hiệu nhất để giúp cơ thể tạo “áo giáp” phòng bệnh. Viêm màng não mô cầu BC là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính cực kỳ nguy hiểm. Biểu hiện đầu tiên của bệnh có thể chỉ là sốt nhẹ nhưng ngay sau đó có thể gây nhiễm khuẩn, hôn mê thậm chí tử vong trong vòng 24 giờ. 

Chúng ta có thể nhận thức đầy đủ sự nguy hiểm của căn bệnh này qua những con số biết nói như: 

• Bệnh diễn tiến nhanh và có thể gây tử vong trong 24 giờ.
• Có đến 75% bệnh nhân có nốt tử ban lớn rồi biến chuyển thành hoại tử khắp cơ thể. 
• Ngay cả khi bệnh nhân được đưa vào viện điều trị, tỷ lệ tử vong vẫn chiếm từ 5% - 10%.
• Bệnh nhân được điều trị tại viện sau 3 ngày khởi phát bệnh vẫn có tỷ lệ di chứng và tử vong đến 28%. 
• Trong số bệnh nhân đã khỏi bệnh, có khoảng 10% - 20% bị tổn thương nghiêm trọng thính giác, thị giác, hệ thần kinh, thận...

Vắc xin viêm màng não mô cầu BC giúp phòng bệnh để hạn chế nguy cơ người bệnh phải đối mặt với những biến chứng lâu dài về sức khỏe như: 

• Suy nhược cơ thể dài ngày.
• Suy giảm nghiêm trọng thị giác và thính giác (mù, câm, điếc, lác).
• Bị liệt chi hoặc liệt nửa người.
• Bị rối loạn tâm thần, động kinh.
• Bị sa sút trí tuệ.

Hiện nay trên thị trường có cả vắc xin Menactra (còn được gọi là vắc xin viêm màng não mô cầu ACYW-135). Loại vắc xin này có tác dụng phòng ngừa bệnh viêm não mô cầu gây ra bởi chủng vi khuẩn type A, C, Y, W. Vì phạm vi bảo vệ rộng hơn nên giá của loại vắc xin này cũng cao hơn (từ 1.260.000 VNĐ – 1.512.000 VNĐ/mũi). Trong khi vắc xin viêm màng não mô cầu BC giá từ 250.000 VNĐ - 350.000 VNĐ/mũi. Vì kinh tế hơn nên cũng có nhiều người lựa chọn tiêm vắc xin phòng viêm màng não mô cầu BC hơn. 

Vacxin viêm màng não mô cầu BC chỉ tiêm cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên

Đối tượng tiêm vắc xin viêm màng não mô cầu BC

Độ tuổi tiêm viêm màng não gây ra bởi chủng vi khuẩn B, C là từ đủ 6 tháng tuổi tới người trưởng thành 45 tuổi. Loại vắc xin này được khuyến khích tiêm cho những đối tượng như: 

• Người sống trong môi trường đông đúc, tiềm ẩn nguy cơ mắc bệnh như: Bộ đội, sinh viên nội trú...
• Người sống trong vùng dịch hoặc sắp đi vào vùng có dịch.
• Người từng tiếp xúc với bệnh nhân khi làm nghiên cứu hoặc trong một đợt bùng dịch.
• Người bị rối loạn hệ miễn dịch (VD những người không có lá lách hoặc suy giảm chức năng lá lách).

Những người không nên tiêm phòng viêm màng não mủ nói chung cũng không nên tiêm phòng vắc xin viêm màng não mô cầu BC. Cụ thể là:

• Người dị ứng với các thành phần của vắc xin.
• Người đang bị sốt.
• Người đang bị nhiễm khuẩn cấp tính.
• Người bị phản ứng dị ứng thuốc sau mũi tiêm đầu tiên.
• Người bị viêm đa dây thần kinh cấp tính (hay hội chứng).
• Người đang trong thai kỳ.
• Người đang mắc bệnh nặng.
• Người bị suy giảm miễn dịch hoặc đang dùng thuốc ức chế miễn dịch.

Sau khi tiêm vắc xin có thể có phản ứng sốt nhẹ hoặc không

Tác dụng phụ khi tiêm vắc xin viêm màng não mô cầu BC

Giống như bất kỳ loại vắc xin nào khác, người sau tiêm vắc xin viêm não mô cầu BC cũng có thể gặp tác dụng phụ. Tuy nhiên, tỷ lệ gặp tác dụng phụ chỉ chiếm 5% - 10% và chúng sẽ nhanh chóng biến mất sau 1 - 2 ngày tiêm. Có thể kể đến những phản ứng phụ thường gặp nhất như: 

• Tại chỗ tiêm có hiện tượng sưng cứng và đau nhẹ.
• Có hiện tượng nổi ban đỏ trong 24 giờ sau tiêm.
• Một số ít trường hợp có thể sốt trên 38 độ và khỏi trong 48 giờ.
• Cảm giác buồn ngủ, đau đầu, khó chịu.

Các nghiên cứu và thử nghiệm lâm sàng đều đã chứng minh độ an toàn của loại vắc xin này. Một số cách giúp đảm bảo an toàn tiêm chủng như: 

• Kiểm tra sức khỏe trước khi tiêm.
• Chỉ định lùi lịch tiêm với những trường hợp nằm trong nhóm đối tượng không nên tiêm.
• Theo dõi tại trung tâm tiêm chủng đủ 30 phút trước khi về.

Việc tiêm vắc xin viêm màng não mô cầu BC là an toàn và cần thiết. Tại Việt Nam trong nhiều năm trở lại đây xuất hiện nhiều đợt bùng dịch với quy mô lớn. Bệnh viêm não mô cầu có thể bùng phát vào bất cứ thời điểm nào trong năm, nhất là vào mùa đông xuân. Tiêm phòng vắc xin là cách tốt nhất để mỗi chúng ta tự bảo vệ sức khỏe của mình, của những người thân yêu và cộng đồng. 

Thanh Hương

Nguồn tham khảo: Tổng hợp