Vảy phấn đỏ nang lông và những điều cần biết

Bệnh vảy phấn đỏ nang lông thường bị nhầm lẫn với các bệnh da thường gặp khác, ví dụ bệnh vảy nến, lichen phẳng, bệnh vẩy phấn hồng,… Điều đáng nói là chúng ta không thể ngăn ngừa bệnh vảy phấn đỏ nang lông do nguyên nhân gây ra bệnh vẫn chưa được xác định rõ. Vì vậy, khi nghi ngờ bản thân mắc bệnh vảy phấn đỏ nang lông, bạn hãy nhanh chóng đi khám bác sĩ để được bắt đầu điều trị ngay khi được chẩn đoán để làm giảm nhẹ triệu chứng bệnh.

Vảy phấn đỏ nang lông là bệnh gì?

Bệnh vảy phấn đỏ nang lông là một tình trạng mãn tính, khi mắc phải người bệnh sẽ thấy trên da xuất hiện các sẩn sừng, các mảng da màu đỏ cam, tăng sừng và bong vảy. PRP có thể bao phủ toàn bộ cơ thể hoặc tác động đến các vùng cụ thể như khuỷu tay, đầu gối, lòng bàn tay và lòng bàn chân. Những biểu hiện ban đầu thường bị nhầm lẫn với bệnh vẩy nến.

Các thể bệnh vảy phấn đỏ nang lông bao gồm:

Thể kinh điển ở người lớn

Đây là loại phổ biến nhất, chủ yếu ảnh hưởng đến người lớn. Các triệu chứng thường tự biến mất trong vòng vài năm. Trong một số ít trường hợp, các triệu chứng có thể quay trở lại.

Thể không điển hình ở người lớn

Bệnh cũng xuất hiện ở tuổi trưởng thành. Các triệu chứng có thể kéo dài hơn 20 năm.

Thể điển hình ở trẻ em

Bệnh thường khởi phát sớm, xuất hiện ở thời thơ ấu. Các triệu chứng thường biến mất trong vòng một năm. Tuy nhiên, các triệu chứng có thể tái phát sau này trong cuộc sống.

Thể khu trú ở trẻ em

Bệnh thường bắt đầu trước tuổi dậy thì. Các vùng bị ảnh hưởng chủ yếu là ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, đầu gối và khuỷu tay. Triệu chứng của thể này có thể hết ở tuổi thiếu niên.

Dạng vị thành niên không điển hình

Thường do yếu tố di truyền, thể vảy phấn đỏ nang lông này có thể xuất hiện từ khi sinh ra hoặc thời thơ ấu. Lưu ý là các triệu chứng sẽ thường kéo dài suốt đời.

Dạng liên quan đến HIV

Đây là thể gây khó khăn trong điều trị vì có liên quan đến nhiễm HIV.

Nguyên nhân gây bệnh vảy phấn đỏ nang lông

Vảy phấn đỏ nang lông là một tình trạng da phức tạp với cả hình thức mắc phải và di truyền. Bệnh có đặc điểm là dày sừng nang lông, các mảng da màu đỏ cam, bong vảy và tăng sừng ở lòng bàn tay và lòng bàn chân. Bệnh có thể ảnh hưởng đến cả hai giới như nhau và xảy ra ở mọi lứa tuổi, đỉnh điểm là ở độ tuổi 5 - 10 (trường hợp di truyền) và 51 - 55 tuổi (trường hợp mắc phải).

Nguyên nhân chính xác của bệnh vảy phấn đỏ nang lông đến nay vẫn chưa được xác định rõ, tuy nhiên giới nghiên cứu cho rằng cả hai yếu tố di truyền và mắc phải đều đóng vai trò trong sự phát triển của bệnh. Bên cạnh đó, nghiên cứu ban đầu cũng chỉ ra có mối liên hệ tiềm ẩn giữa bệnh vảy phấn đỏ nang lông với quá trình chuyển hóa vitamin A và phản ứng của hệ miễn dịch, nhưng kết luận vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn để hiểu đầy đủ về tình trạng da hiếm gặp này.

Một số trường hợp vảy phấn đỏ nang lông do di truyền thường biểu hiện nặng hơn các dạng không di truyền. Bên cạnh đó, bệnh do di truyền có xu hướng biểu hiện ở thời thơ ấu, đặc biệt là từ 5 - 10 tuổi.

Triệu chứng vảy phấn đỏ nang lông

Bệnh vảy phấn đỏ nang lông thường biểu hiện với các triệu chứng khác biệt và đa dạng. Hiểu được những triệu chứng này là rất quan trọng để chẩn đoán sớm và điều trị hiệu quả.

Triệu chứng sớm

Các dấu hiệu sớm nhất thường biểu hiện là vảy trên đầu, giống như viêm da tiết bã. Ở giai đoạn này, tóc không có hư tổn gì đáng chú ý. Các vùng thường bị ảnh hưởng bao gồm cả hai bên cổ, bề mặt duỗi của các chi và thân. Khi tình trạng tiến triển, các tổn thương dần dần mở rộng, tạo thành các mảng lớn với các cạnh được xác định rõ ràng.

Tổn thương đặc trưng

Các tổn thương ban đầu là những sẩn nhỏ hình kim tự tháp, có kích thước bằng đầu đinh. Những sẩn này có màu vàng đỏ hoặc nâu đỏ, nổi bật với phần mũ sừng có lông ở giữa. Chúng có xu hướng tụ lại với nhau, tạo thành các mảng bong vảy lan tỏa. Khi các mụn sẩn mờ đi, chúng để lại làn da đỏ, khô, có vảy và trở nên sáng bóng, teo dần và có màu đỏ đục theo thời gian.

Các tổn thương có thể xuất hiện đối xứng và lan tỏa khắp cơ thể, mặc dù dấu hiệu điển hình là sự hiện diện của một vùng da khỏe mạnh giữa vùng bị ảnh hưởng. Hiện tượng Köbner, nơi các tổn thương mới xuất hiện trên vùng chấn thương, cũng có thể quan sát thấy được.

Dày sừng

Ở lòng bàn chân và bàn tay, bệnh dày sừng thường gặp. Các khu vực bị ảnh hưởng trở nên cứng và có xu hướng nứt, đặc biệt là ở các cạnh.

Thay đổi móng tay

Móng tay thường trở nên đục, thô ráp, dày, dễ vỡ và có vết khía. Chúng có thể dễ dàng bị nứt và đôi khi có vết rỗ.

Các triệu chứng khác

Mặc dù có vấn đề về da nhưng bộ lông, răng và tóc bệnh nhân vảy phấn đỏ nang lông vẫn không bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, bong vảy lan rộng có thể che khuất các sẩn nang, dẫn đến da đỏ sẫm, có vảy, khô, teo và nhạy cảm với nhiệt độ. Loét thường gặp ở vùng da phía trên các điểm lồi xương. Ngứa cũng là một biểu hiện thường xuyên.

Một số bệnh nhân có thể phát triển các tình trạng nghiêm trọng như sarcoma Kaposi, ung thư biểu mô tế bào đáy, bệnh bạch cầu ác tính và ung thư phổi. Ở trẻ em, có thể xảy ra các nhiễm trùng thứ phát như viêm nang lông, nhiễm trùng máu do Staphylococcus aureus, mụn nhọt và giảm nồng độ gamma globulin huyết thanh.

Điều trị bệnh vảy phấn đỏ nang lông bằng cách nào?

Bệnh vảy phấn đỏ nang lông hiện nay tuy không thể chữa khỏi hoàn toàn nhưng vẫn có cách điều trị làm giảm triệu chứng cũng như cải thiện chất lượng cuộc sống cho người mắc phải.

Dưới đây là một số biện pháp bác sĩ thường áp dụng để điều trị tình trạng da này:

Liệu pháp tia cực tím

Liệu pháp tia cực tím, thường được sử dụng kết hợp với psoralen và retinoids, có thể mang lại hiệu quả rõ rệt. Psoralen làm cho da ít nhạy cảm hơn với tia UV, nâng cao hiệu quả điều trị.

Điều trị tại chỗ và toàn thân

Vitamin A liều cao

Đối với một số bệnh nhân, vitamin A liều cao có thể có lợi. Tuy nhiên, retinoids thường được ưa chuộng hơn do hiệu quả cao hơn.

Kem bôi

Một trong những phương pháp chính để kiểm soát bệnh vảy phấn đỏ nang lông là sử dụng kem. Các loại kem có chứa urê hoặc axit lactic có thể giúp giữ ẩm cho da và giảm vảy.

Retinoid

Retinoids là dẫn xuất của vitamin A có thể làm chậm sự phát triển và chết đi bất thường của tế bào da. Retinoid thường được sử dụng bao gồm isotretinoin và acitretin. Những loại thuốc này có hiệu quả cao và là một yếu tố chính trong chế độ điều trị.

Methotrexate

Nếu retinoids không hiệu quả, có thể sử dụng methotrexate dạng thuốc uống. Methotrexate hoạt động bằng cách làm chậm sự phát triển của tế bào và giảm viêm.

Thuốc ức chế miễn dịch

Thuốc ức chế miễn dịch, chẳng hạn như cyclosporine và azathioprine, có thể được kê đơn để ức chế hệ thống miễn dịch và giảm viêm. Những loại thuốc này rất hữu ích trong những trường hợp nghiêm trọng hơn.

Thuốc sinh học

Thuốc sinh học là thuốc tiêm nhắm vào các bộ phận cụ thể của hệ thống miễn dịch, bao gồm adalimumab, etanercept và Infliximab. Những loại thuốc này có thể đặc biệt hiệu quả trong việc kiểm soát các triệu chứng và kiểm soát bệnh.

Tóm lại, vảy phấn đỏ nang lông là một bệnh da hiếm gặp và hiện nay chưa thể điều trị khỏi hoàn toàn. Bệnh có thể dẫn đến một số biến chứng tiềm ẩn. Việc phát hiện triệu chứng sớm và áp dụng biện pháp điều trị làm giảm triệu chứng hiệu quả là vô cùng cần thiết.