Vẹo cột sống ở trẻ cần điều trị như thế nào để không ảnh hưởng sức khoẻ

Bệnh cong vẹo cột sống ở trẻ em có thể ảnh hưởng đến sự phát triển chiều cao và các bộ phận xung quanh của trẻ. Vì vậy, phục hồi chức năng cho trẻ  bị cong vẹo cột sống là phương pháp cần thiết giúp trẻ định hình lại cột sống và giảm thiểu các biến chứng.

Nguyên nhân cong vẹo cột sống ở trẻ

Hầu hết trường hợp vẹo cột sống ở trẻ là do nguyên nhân tự phát khi mang cặp sách quá nặng khiến lệch vai, ánh sáng và bàn ghế không đúng tiêu chuẩn dẫn đến sai lệch tư thế trong thời gian dài.

Ngoài ra do di truyền, nhiều trẻ sinh ra bị cong vẹo bẩm sinh do nhiều yếu tố tác động khi mẹ mang thai, thai nhi phát triển nhanh và không thích ứng với  cơ thể mẹ khiến cột sống bị cong vẹo, chèn ép.

Do các bệnh lý về cơ, thần kinh, suy dinh dưỡng khiến cột sống không thể phát triển bình thường. 

Tình trạng bàn chân không có vòm hoặc cơ nâng đỡ khiến bàn chân bị quay vào trong. Khi bàn chân bẹt, trọng lượng cơ thể phân bổ không đều có thể khiến ống chân của trẻ xoay khi di chuyển dẫn đến thoái hóa khớp, lâu dần dẫn đến suy khớp, vẹo cột sống. Ngoài ra có thể do người lớn dạy trẻ đi đứng, ngồi quá sớm.

Nguyên nhân cong vẹo cột sống ở trẻ rẩt nhiều như bẩm sinh, mang cặp nặng, ngồi sai tư thế,...

Triệu chứng phát hiện vẹo cột sống ở trẻ

Quan sát các dấu hiệu lâm sàng để nhận biết vẹo cột sống ở trẻ: 

• Vai: Có sự chênh lệch rõ rệt ở hai xương bả vai.
• Hông: Có sự chênh lệch cao thấp, xương sườn lồi ra ở một bên.
• Nhìn từ phía sau thấy cột sống không theo một đường thẳng mà cong bất thường.
• Thân hình mất cân đối, cơ thể có thể lệch sang một bên.
• Hai chân không bằng nhau, chân thấp chân cao.

Khi bệnh tiến triển nặng hơn, trẻ sẽ cảm thấy đau lưng, mỏi lưng, chân bị tê hoặc yếu, khó đứng thẳng, mất cân bằng, ngoài ra còn rối loạn chức năng bàng quang hoặc ruột.

Cần quan sát kỹ các dấu hiệu bất thường trên người trẻ để có biện pháp xử lý kịp thời nếu không gây ra nhiều biến chứng:

• Tổn thương tim, phổi: Trong hầu hết các trường hợp cong vẹo cột sống nghiêm trọng, sự biến dạng của lồng ngực có thể gây áp lực lên phổi và tim và gây ra tổn thương. Khi lồng ngực đè lên phổi, trẻ cảm thấy khó thở. Ngoài ra, khi khung xương sườn đè lên tim sẽ cản trở quá trình bơm máu của tim, khiến người bệnh rất dễ bị suy tim và các bệnh về phổi nếu bị cong vẹo cột sống.
• Tổn thương về tinh thần: Nếu vẹo cột sống dẫn đến biến dạng xương, dáng người bất thường khiến trẻ sẽ mặc cảm, xấu hổ.
• Đau lưng, viêm khớp khi trưởng thành: Vẹo cột sống khi còn nhỏ tăng nguy cơ đau lưng, viêm khớp mãn tính khi lớn gây đau nhức, khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt và chất lượng cuộc sống.

Vẹo cột sống ở trẻ ở trường hợp không hiếm gặp nên ba mẹ cần quan sát tư thế cho trẻ đúng chưa để chỉnh sửa

Điều trị vẹo cột sống ở trẻ như thế nào?

Vẹo cột sống ở trẻ nhỏ không nhất thiết phẫu thuật, tuy nhiên vẹo cột sống có thể tiến triển và gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng hơn nếu không được khắc phục sớm. Ngoài ra để điều trị cột sống cho trẻ còn tùy thuộc vào tình trạng hiện tại, có những trường hợp chưa đến mức phải can thiệp y tế thì bác sĩ sẽ hẹn khám cột sống định kỳ.

Trong hầu hết các trường hợp, trẻ có triệu chứng vẹo cột sống trung bình sẽ được hướng dẫn sửa tư thế khi ngồi, đi lại và hạn chế mang vác vật nặng, tập các bài tập phục hồi chức năng rất hữu ích. Nếu cần thiết ở một số trẻ em phải dùng nẹp để nắn chỉnh cột sống. Thời gian đầu khi thực hiện phục hồi chức năng cột sống trẻ sẽ được chỉnh sửa tư thế bởi các kỹ thuật viên và bác sĩ chuyên môn. Sau đó, bé có thể tự tập tại nhà dưới sự giám sát và hỗ trợ của ba mẹ.

Chỉnh hình đôi-nẹp

Điều trị bằng nẹp đôi là cần thiết cho những trường hợp cong vẹo cột sống trên 25 độ. Có hai hình thức chỉnh đôi-nẹp:

• Phương pháp Milwaukee: Một nẹp cổ cứng được sử dụng để điều chỉnh độ cong bất thường của cột sống ở bất kỳ vị trí nào. 
• Phương pháp cố định thắt lưng: Để điều chỉnh các biến dạng liên quan đến đốt sống ngực và phần dưới lưng. Thiết bị sẽ được đặt dưới cánh tay và bao quanh các đốt sống, xương sườn, hông và lưng dưới.

Bệnh nhân phải đeo loại nẹp này ít nhất vài giờ mỗi ngày cho đến khi xương cột sống được nắn chỉnh đúng. Việc sử dụng nẹp chỉnh hình chỉ ảnh hưởng nhẹ đến sinh hoạt hàng ngày, do đó nên hạn chế tập các môn thể thao mạnh trong thời gian điều trị.

Đeo nẹp lưng giúp định hình cột sống cho trẻ, hạn chế đi đứng hoặc ngồi bị gù

Phẫu thuật

Đối với chứng vẹo cột sống nặng trên 50 độ mà không thể điều chỉnh bằng tư thế hoặc đeo nẹp, phẫu thuật là lựa chọn mà bác sĩ sẽ chỉ định. Phẫu thuật nội soi giải phóng ngực hoặc phẫu thuật đốt sống dính. Thông thường sau phẫu thuật phải mất khoảng 12 tháng để cột sống ổn định. Mặc dù bệnh nhân phẫu thuật gặp một số khó khăn trong hoạt động thể chất nhưng không cần phải đeo nẹp. Kết quả của việc điều trị phụ thuộc chủ yếu vào mức độ cong của cột sống. Bác sĩ sẽ hỗ trợ trong suốt quá trình này, giải thích các lựa chọn điều trị và giúp trẻ thích nghi với tình huống khó chịu này.

Chế độ sinh hoạt

Vẹo cột sống không phải là một bệnh nguy hiểm nhưng nó có thể ảnh hưởng đến ngoại hình của trẻ. Nếu trẻ cần đeo nẹp để nắn chỉnh cột sống, ba mẹ cần hỗ trợ trẻ trong sinh hoạt hằng ngày vì đeo nẹp gây rất nhiều khó chịu cho trẻ khi vui chơi, vận động. 

Ngoài ra, cần đặc biệt chú ý  bổ sung canxi và vitamin D cho trẻ nhỏ để đảm bảo hệ xương của trẻ luôn chắc khỏe. Vận động và dinh dưỡng hợp lý là điều cần thiết để trẻ phát triển bình thường.

Tóm lại, triệu chứng cong vẹo cột sống ở trẻ em là tình trạng cột sống lệch sang một bên, hiện chưa rõ nguyên nhân cụ thể và chính xác nhưng theo một số nghiên cứu nó có thể do di truyền. Do đó cần được kiểm soát bằng cách chẩn đoán sớm và thực hiện các biện pháp phòng ngừa, điều trị kịp thời thích hợp. 

Cao Hiếu

Nguồn tham khảo: Tổng hợp