Viêm màng não mủ lây qua đường nào?

Viêm màng não mủ là một bệnh tương đối phổ biến. Nếu không được chẩn đoán và điều trị, bệnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm hoặc để lại di chứng. Vậy viêm màng não mủ lây qua đường nào? Hãy theo dõi bài viết dưới đây để có cái nhìn đầy đủ hơn và cách nhận biết bệnh sớm.

Bệnh viêm màng não mủ lây qua đường nào?

Có nhiều loại vi khuẩn có thể gây ra bệnh viêm màng não mủ. Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ từ 1 - 24 tháng tuổi có nguy cơ mắc bệnh viêm màng não cao nhất. Các nguyên nhân chính gây ra bệnh viêm màng não ở trẻ em là: Vi khuẩn Listeria, Escherichia coli, liên cầu khuẩn nhóm B. Các vi khuẩn này tấn công vào tai mũi họng, vào phổi, theo đường máu lên não hoặc tấn công não. trực tiếp vào não và tủy sống.

Viêm màng não mủ do Haemophilus influenzae loại B

Viêm màng não do Haemophilus influenzae loại b thường xảy ra ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ từ 1 đến 36 tháng tuổi. Ở thời điểm này, não bộ của trẻ đang phát triển, trẻ mắc bệnh có xu hướng biến chứng rất nặng có thể dẫn đến tử vong trong vài ngày đầu.

Haemophilus influenzae loại b có thể lây qua đường hô hấp và có thể dễ dàng lây lan thành các ổ dịch lớn, đặc biệt là ở những nước chưa được chủng ngừa Haemophilus influenzae.

Viêm màng não mủ do Streptococcus pneumoniae (phế cầu)

Streptococcus pneumoniae là nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh viêm màng não ở các nước đã được chủng ngừa Haemophilus influenzae. Vi khuẩn phế cầu có thể tấn công bất kỳ ai, và trung bình cứ 1000 người thì có khoảng 1 - 3 người bị viêm màng não do phế cầu.

Trẻ bị viêm màng não mủ do phế cầu hầu hết là biến chứng của viêm xoang, viêm phổi, viêm tai giữa. Phế cầu thường ký sinh trên niêm mạc họng và xâm nhập vào dịch não tủy.

Trẻ bị viêm màng não mủ do phế cầu hầu hết là biến chứng của viêm xoang, viêm phổi, viêm tai giữa

Viêm màng não mủ do mô cầu

Đối tượng chủ yếu mắc bệnh viêm màng não do não mô cầu là trẻ nhỏ từ 6 - 12 tháng tuổi. Tỷ lệ hiện mắc thường thấp hơn ở trẻ em trên 1 tuổi. Viêm màng não do mô cầu thường biểu hiện như ban xuất huyết và có thể gây tử vong trong vòng 24 giờ.

Vi khuẩn gây bệnh thường ẩn náu trong khoang họng. Không phải ai nhiễm vi khuẩn não mô cầu cũng sẽ bị viêm màng não. Nhiều trường hợp có vi khuẩn nhưng hoàn toàn bình thường không có triệu chứng gì. Mầm bệnh có thể lây qua đường hô hấp, tiếp xúc tình cờ.

Viêm màng não mủ do E. coli

E. coli là nguyên nhân phổ biến của viêm màng não mủ ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, và viêm thận bể thận do E. coli rất hiếm gặp ở trẻ lớn và người lớn. Bệnh gây nhiễm trùng huyết rất nguy hiểm cho trẻ nhỏ và có tỷ lệ tử vong rất cao.

Viêm màng não mủ do vi khuẩn Listeria monocytogenes

Vi khuẩn Listeria monocytogenes được tìm thấy trong thực phẩm tươi sống và các sản phẩm từ sữa. Những người bị suy giảm miễn dịch hoặc suy giảm hệ miễn dịch như người già, trẻ sơ sinh, người già yếu,… rất dễ mắc bệnh viêm màng não do vi khuẩn Listeria monocytogenes.

Điều trị viêm màng não mủ

Điều trị tình trạng viêm màng não mủ nên bắt đầu sớm, theo dõi chặt chẽ để có những thay đổi trong điều trị thích hợp và xử trí kịp thời các biến chứng. Điều trị bao gồm hai thành phần chính: Điều trị đặc hiệu và chăm sóc hỗ trợ.

Điều trị đặc hiệu: Dùng kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh.

Cần chẩn đoán căn nguyên và điều trị đặc hiệu kết hợp với kháng sinh sớm. Thuốc kháng sinh thường được dùng ngay sau chọc dò dịch não tủy nếu nghi ngờ viêm bể thận. 

Trong một số trường hợp, bệnh nhân không cho chọc dò dịch não tủy vẫn được điều trị kháng sinh theo kinh nghiệm, được lựa chọn dựa trên tần suất mầm bệnh, khả năng xâm nhập hàng rào máu não và độc tính thấp của chúng.

Sau khi có kết quả phổ kháng khuẩn, tiến hành xử lý theo phổ kháng khuẩn.

Tùy thuộc vào mầm bệnh, việc điều trị có thể kéo dài từ 10 ngày đến 3 tuần.

Chăm sóc hỗ trợ bao gồm:

• Đảm bảo thông khí: Đúng tư thế, hút, cung cấp oxy đầy đủ.
• Hạ sốt: Cởi quần áo, hạ nhiệt, dùng paracetamol, thuốc an thần (co giật nếu sốt),
• Chống phù não.
• Cân bằng nước và điện giải.
• Đảm bảo dinh dưỡng, phòng, chống loét tì đè do nằm lâu, tập vật lý trị liệu

Một số biến chứng nặng như viêm màng não mủ có biến chứng áp xe não cần điều trị phẫu thuật.

Biện pháp phòng ngừa bệnh viêm màng não mủ

Một số biện pháp phòng ngừa bệnh viêm màng não mủ, cụ thể:

• Phát hiện sớm và điều trị triệt để các bệnh viêm đường hô hấp, viêm tai mũi họng ở trẻ nhỏ.
• Giữ gìn vệ sinh cá nhân, để nơi thoáng mát, sạch sẽ.
• Vệ sinh tai – mũi - họng hàng ngày.
• Tiêm vắc-xin viêm màng não mủ. Hiện tại Việt Nam đã có vắc xin phòng bệnh viêm màng não mủ do não mô cầu, phế cầu và Haemophilus influenzae type b.

Khi trẻ có những dấu hiệu bất thường liên quan đến viêm màng não, viêm đường hô hấp cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để khám và điều trị kịp thời, tránh để bệnh nặng, biến chứng nặng.

Trên đây là những giải đáp của Nhà Thuốc Long Châu về viêm màng não mủ lây qua đường nào. Hy vọng qua bài viết, bạn đọc có thể đúc rút cho mình những kiến thức hữu ích để có thể cải thiện tình trạng này.

Nguyễn Nhung

Nguồn tham khảo: Tổng hợp