Viêm tai giữa có nguy hiểm không? Dấu hiệu, biến chứng cần lưu ý

Viêm tai giữa là bệnh lý tai mũi họng thường gặp, đặc biệt ở trẻ nhỏ khi sức đề kháng còn yếu. Khi xuất hiện các triệu chứng đau tai, sốt hoặc nghe kém, nhiều người không khỏi băn khoăn viêm tai giữa có nguy hiểm không. Trên thực tế, bệnh có thể tiến triển nặng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Bài viết dưới đây của Nhà thuốc Long Châu sẽ giúp bạn hiểu rõ mức độ nguy hiểm và cách xử lý phù hợp.

Bạn biết gì về bệnh viêm tai giữa?

Viêm tai giữa là tình trạng viêm nhiễm xảy ra tại tai giữa, phần nằm phía sau màng nhĩ. Nguyên nhân có thể do vi khuẩn, virus hoặc các yếu tố môi trường tác động. Khoang tai giữa chứa hệ thống xương con giữ vai trò truyền âm, vì vậy bất kỳ tổn thương nào tại đây cũng có thể ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng nghe.

Bệnh thường gặp ở trẻ từ 6 - 36 tháng tuổi do cấu trúc vòi nhĩ ngắn, nằm ngang và hệ miễn dịch chưa hoàn thiện. Tuy nhiên, người lớn vẫn có nguy cơ mắc viêm tai giữa, đặc biệt khi đang bị viêm mũi họng, cảm cúm, thay đổi thời tiết đột ngột hoặc làm việc trong môi trường ô nhiễm.

Dựa vào diễn tiến và đặc điểm lâm sàng, viêm tai giữa thường được chia thành hai thể chính:

• Viêm tai giữa cấp tính: Đây là thể bệnh khởi phát nhanh và dễ nhận biết nhất, thường xuất hiện sau các bệnh lý đường hô hấp trên như cúm, sởi, ho gà. Trong vòng dưới ba tuần, tai giữa có thể bị viêm đau, ứ dịch gây cảm giác khó chịu rõ rệt. Nếu không được xử trí kịp thời, dịch viêm có thể tồn đọng kéo dài và làm tổn thương màng nhĩ.
• Viêm tai giữa tiết dịch (viêm tai giữa thanh dịch): Khác với thể cấp tính, dạng này diễn tiến âm thầm hơn. Người bệnh thường chỉ cảm thấy nặng tai, nghe kém, ít khi đau rõ rệt. Tình trạng được xác định khi tai giữa tồn tại dịch kéo dài, thường trên vài tuần đến vài tháng, nhưng không có dấu hiệu nhiễm trùng cấp. Nếu kéo dài, bệnh vẫn có thể ảnh hưởng đến thính lực và sinh hoạt hằng ngày.

Dù ở thể nào, viêm tai giữa cũng có thể làm suy giảm khả năng nghe và gây nhiều bất tiện. Việc thăm khám và điều trị đúng thời điểm giúp hạn chế biến chứng và bảo vệ chức năng tai.

Viêm tai giữa có nguy hiểm không?

Viêm tai giữa thường khởi đầu bằng cảm giác đau tai, ù tai hoặc nghe kém. Những biểu hiện này khiến nhiều người lo lắng không biết viêm tai giữa có nguy hiểm không. Thực tế, mức độ nguy hiểm phụ thuộc lớn vào thời điểm phát hiện và cách điều trị.

Ở giai đoạn sớm, bệnh chủ yếu gây khó chịu và giảm thính lực tạm thời. Tuy nhiên, nếu tình trạng viêm kéo dài hoặc không được điều trị đúng cách, nguy cơ biến chứng sẽ tăng lên, thậm chí ảnh hưởng lâu dài đến thính lực và sức khỏe tổng thể.

Các biến chứng nguy hiểm của viêm tai giữa

Viêm tai giữa nếu không được điều trị đúng cách có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như sau:

Chảy mủ tai

Khi dịch mủ hình thành và không được dẫn lưu, áp lực trong hòm nhĩ tăng cao có thể gây đau nhói và làm rách màng nhĩ. Lúc này, bệnh thường đã chuyển sang giai đoạn mạn tính, việc điều trị trở nên phức tạp hơn và dễ tái phát.

Viêm màng não

Đây là biến chứng hiếm nhưng rất nguy hiểm. Khi vi khuẩn xâm nhập vào hệ thần kinh trung ương, người bệnh có thể sốt cao, đau đầu dữ dội, nôn ói, rối loạn ý thức. Viêm màng não cần được cấp cứu kịp thời để tránh nguy cơ tử vong hoặc di chứng thần kinh lâu dài.

Suy giảm thính lực

Dịch ứ đọng trong tai giữa làm cản trở quá trình truyền âm, gây giảm thính lực tạm thời. Nếu nhiễm trùng tái phát nhiều lần hoặc kéo dài, màng nhĩ và hệ thống xương con có thể bị tổn thương, dẫn đến suy giảm thính lực kéo dài, đặc biệt nguy hiểm ở trẻ nhỏ.

Viêm xương chũm

Viêm xương chũm xảy ra khi nhiễm trùng lan từ tai giữa sang vùng xương phía sau tai. Người bệnh có thể đau sâu, sưng nóng sau tai, kèm sốt cao. Trường hợp nặng, vi khuẩn có thể lan rộng, hình thành áp xe nội sọ và cần can thiệp phẫu thuật.

Điều trị viêm tai giữa

Việc điều trị viêm tai giữa cần thực hiện đúng cách để ngăn biến chứng và giúp tai hồi phục nhanh chóng.

Điều trị nội khoa

Phương pháp này được ưu tiên khi chưa xuất hiện biến chứng nghiêm trọng. Việc dùng thuốc luôn cần có chỉ định và theo dõi của bác sĩ, bao gồm:

• Kháng sinh nhằm kiểm soát nhiễm trùng do vi khuẩn.
• Thuốc giảm đau, kháng viêm, chống phù nề.
• Thuốc hỗ trợ thông vòi nhĩ, thuốc nhỏ mũi khi cần thiết.

Trong trường hợp màng nhĩ còn nguyên vẹn, người bệnh có thể được chỉ định thuốc nhỏ tai phù hợp. Nếu màng nhĩ đã thủng, bác sĩ có thể hướng dẫn rửa tai bằng dung dịch chuyên dụng để tránh ứ đọng dịch mủ.

Thời gian điều trị nội khoa thường kéo dài khoảng một đến hai tuần, tùy đáp ứng của từng người và sẽ được đánh giá lại qua các lần tái khám.

Can thiệp ngoại khoa khi cần thiết

Phẫu thuật được cân nhắc khi bệnh kéo dài, tái phát nhiều lần hoặc xuất hiện biến chứng như viêm xương chũm, cholesteatoma, thủng màng nhĩ lớn hay suy giảm thính lực rõ rệt. Tùy tình trạng, bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp phù hợp nhằm làm sạch ổ viêm và phục hồi chức năng tai.

Ở trẻ nhỏ, các biện pháp như nạo VA, cắt amidan hoặc đặt ống thông khí cũng có thể được cân nhắc để hạn chế tái viêm.

Biện pháp phòng ngừa viêm tai giữa

Dù viêm tai giữa có nguy hiểm không còn phụ thuộc vào từng trường hợp, mọi người vẫn nên chủ động phòng tránh bằng những biện pháp đơn giản:

• Giữ vệ sinh mũi họng, đặc biệt khi cảm cúm hoặc viêm đường hô hấp.
• Tránh để nước bẩn vào tai, giữ ấm cơ thể vào mùa lạnh.
• Không ngoáy tai sâu hoặc dùng vật cứng làm tổn thương ống tai.
• Tăng cường sức đề kháng bằng chế độ dinh dưỡng và vận động hợp lý.
• Tiêm phòng đầy đủ cho trẻ, bao gồm vắc xin cúm và phế cầu.
• Cho trẻ bú mẹ ít nhất 6 tháng đầu giúp giảm nguy cơ viêm nhiễm.
• Khám tai mũi họng định kỳ nếu có tiền sử viêm tai giữa.

Viêm tai giữa là bệnh thường gặp nhưng không nên xem nhẹ. Hiểu rõ viêm tai giữa có nguy hiểm không giúp mỗi người chủ động nhận biết sớm dấu hiệu bất thường và thăm khám kịp thời. Khi xuất hiện các triệu chứng như đau tai, nghe kém, ù tai hoặc chảy dịch, bạn nên đến cơ sở y tế để được kiểm tra và điều trị đúng cách, bảo vệ thính lực và sức khỏe lâu dài.