Viêm mũi họng cấp: Nguyên nhân và cách điều trị

Viêm mũi họng cấp là bệnh lý có thể gặp ở mọi đối tượng, nhưng thường gặp nhất là ở trẻ nhỏ dưới 5 tuổi. Các bậc phụ huynh hãy nên hết sức lưu ý nếu không may bé con nhiễm bệnh viêm mũi họng cấp.

Nguyên nhân viêm mũi họng cấp

Viêm mũi họng cấp là một bệnh lý thuộc dạng viêm đường hô hấp, virus hay vi khuẩn vi nấm có điều kiện thuận lợi đã xâm nhập khu vực mũi và hầu họng để gây viêm nhiễm. Ngoài ra còn một số nguyên nhân và yếu tố khác gây bệnh có liên quan đến thời tiết, môi trường bên ngoài. Vì vậy viêm mũi họng cấp là bệnh lý rất phổ biến. Hầu như ai cũng đều bị viêm mũi họng cấp ít nhất một lần trong đời, đặc biệt là những đối tượng có hệ miễn dịch yếu như là trẻ nhỏ và người già thì sẽ bị bệnh thường xuyên hơn.

Những nguyên nhân gây viêm mũi họng cấp cụ thể như sau:

Vi sinh vật

Các nhà khoa học hiện nay đã tìm được hơn 100 loại virus gây bệnh viêm mũi họng cấp. Trong đó nhiều nhất là virus nhóm Rhinovirus, chúng phát triển mạnh mẽ khi thời tiết thay đổi và dễ lây lan từ người này sang người khác. Triệu chứng viêm mũi họng cấp do virus thường sẽ nhẹ hơn so với viêm mũi họng cấp do vi khuẩn hay nấm gây ra, nhưng chúng lại dễ lây lan và bùng thành dịch lớn.

Các loại vi khuẩn gây viêm mũi họng cấp như: Phế cầu, tụ cầu, Haemophilus influenzae,… Trong đó, liên cầu khuẩn nhóm A là nguy hiểm và phổ biến nhất, chúng có thể gây viêm mũi họng cấp nặng và biến chứng thành viêm cầu thận cấp, viêm thấp khớp cấp,…

Viêm mũi họng cấp do nấm thì hiếm gặp hơn, chủ yếu là do nấm Candida.

Thời tiết thất thường

Viêm mũi họng cấp do thời tiết chuyển mùa, mưa nắng thất thường, đặc biệt là khi trời chuyển lạnh sẽ khiến sức đề kháng cơ thể yếu hơn, từ đó làm virus và vi khuẩn phát triển mạnh mẽ, dễ lây lan và gây bệnh viêm mũi họng cấp.

Sức đề kháng bệnh nhân yếu

Như đã nói ở trên, viêm mũi họng cấp có thể gặp ở mọi độ tuổi mọi giới tính, tuy nhiên nhóm đối tượng nguy cơ cao nhất vẫn là trẻ nhỏ và người cao tuổi bởi vì họ có sức đề kháng yếu, hệ miễn dịch suy giảm. Do đó, các đối tượng này nên chú ý giữ ấm cơ thể mình hơn khi giao mùa, chăm tập luyện thể thao, ăn uống đủ chất dinh dưỡng để phòng bệnh tốt hơn.

Môi trường sống ô nhiễm, nhiều bụi bẩn và khói thuốc

Người phải sống và làm việc trong môi trường ô nhiễm, nhiều khói bụi, thuốc lá,… thì hệ hô hấp cũng có thể bị ảnh hưởng xấu, đó cũng là nguyên nhân khiến bệnh viêm mũi họng cấp phổ biến hơn. Vì vậy, nên vệ sinh môi trường sống sạch sẽ, hạn chế tiếp xúc với khói bụi, khói thuốc lá để bảo vệ sức khoẻ đường hô hấp.

Thói quen vệ sinh răng miệng không tốt

Răng miệng không được vệ sinh sạch sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các loại vi khuẩn, virus gây bệnh phát triển, trong đó có những loại có thể gây viêm mũi họng cấp. 

Khi kiểm soát tốt được những nguyên nhân gây bệnh viêm mũi họng cấp như trên, chúng ta có thể đề phòng bệnh lý viêm mũi họng cấp một cách hiệu quả, hạn chế nguy cơ lây nhiễm.

Dấu hiệu bệnh viêm mũi họng cấp

Các dấu hiệu của bệnh viêm mũi họng cấp khá đặc trưng và dễ nhận biết, ngoài ra bệnh thường tiến triển và kéo dài không quá 7 ngày. Tuy nhiên, vẫn có một số trường hợp phải điều trị kéo dài hơn do cách chăm sóc không tốt và phương pháp điều trị không chính xác, thậm chí chuyển biến thành viêm mũi họng cấp mạn tính, gây ra một số biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe.

Thông thường, diễn biến và triệu chứng của bệnh viêm mũi họng cấp như sau:

• Khi virus, vi khuẩn bắt đầu xâm nhập, phát triển và gây bệnh, người bệnh sẽ cảm thấy sức khoẻ giảm sút rõ rệt, luôn mệt mỏi và thiếu năng lượng. 
• Các triệu chứng viêm mũi họng cấp bắt đầu xảy ra đồng thời như: Sổ mũi, chảy dịch mũi, đau rát họng, khô họng gây ho, khó nuốt,…
• Sau khoảng 3 - 5 ngày với các triệu chứng nêu trên, chúng sẽ giảm dần, tuy nhiên thường thì tình trạng ho, đau họng, chảy dịch mũi sẽ kéo dài hơn. Khi các triệu chứng này giảm dần có nghĩa là bệnh viêm mũi họng cấp đã được kiểm soát và người bệnh sẽ hết bệnh sau 1 - 2 ngày.

Bệnh viêm mũi họng cấp ở trẻ nhỏ có thể gây viêm lan rộng và nặng hơn, kéo theo các bệnh lý khác như: Viêm xoang, viêm tai giữa, viêm phế quản,… Do đó, cha mẹ cần cẩn thận nếu phát hiện triệu chứng viêm mũi họng cấp ở con trẻ.

Biện pháp điều trị và chăm sóc khi bị viêm mũi họng cấp

Biện pháp điều trị viêm mũi họng cấp thường sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh như sau:

Virus gây viêm mũi họng cấp

Nếu bệnh viêm mũi họng cấp do virus gây ra, người bệnh sẽ không cần phải uống kháng sinh để điều trị. Nếu cảm thấy khó chịu vì các triệu chứng của bệnh lý, bệnh nhân có thể dùng một số thuốc giảm triệu chứng như: Thuốc giảm ho, giảm đau họng,… tuy nhiên cần hỏi qua ý kiến của bác sĩ, dược sĩ.

Vi khuẩn gây viêm mũi họng cấp

Nếu bệnh viêm mũi họng cấp do vi khuẩn hoặc virus gây ra nhưng xuất hiện tình trạng bội nhiễm thì phải dùng kháng sinh để điều trị với liều phù hợp. Bên cạnh các loại kháng sinh thường dùng, bác sĩ có thể chỉ định thêm một số loại thuốc giảm triệu chứng như: Thuốc thông mũi, giảm ho, hạ sốt,… để người bệnh thấy dễ chịu hơn.

Trên đây là một vài thông tin về bệnh viêm mũi họng cấp. Hy vọng với những thông tin bổ ích trên, quý đọc giả đã biết thêm về căn bệnh này cũng như phương pháp phòng ngừa và điều trị phù hợp với tình trạng bệnh lý.

Như Nguyễn

Nguồn tham khảo: Tổng hợp