Virus zika gây teo não: Triệu chứng, chẩn đoán và cách điều trị

Khi bị nhiễm virus zika gây teo não, hầu hết xuất hiện các triệu chứng như mẩn ngứa, sốt, đỏ mắt và đau khớp. Các triệu chứng này thường nhẹ và có thể hết sau một vài ngày tới một tuần. Rất hiếm gặp trường hợp bệnh nặng phải nhập viện.

Virus zika gây teo não được phát hiện ở đâu?

Virus zika gây teo não lần đầu được phát hiện ở những khu vực nào? Trước năm 2015, đã xảy ra các đợt dịch virus zika gây teo não ở Châu Phi, Đông Nam Á và các đảo của Thái Bình Dương. Tháng 5/2015, Tổ chức Y tế Thế giới vàTổ chức Y tế Pan American Hoa Kỳ đã cảnh báo vùng nhiễm virus zika "ăn não người" đầu tiên ở Brazil. Đến hiện tại, đại dịch đã xảy ra ở nhiều quốc gia, virus zika tiếp tục phát tán và không có khả năng dự đoán phát tán trong tương lai.

Đường lây truyền của virus zika gây teo não ở người

Virus zika gây teo não lây qua đường muỗi đốt

Virus zika lây truyền từ người sang người chủ yếu thông qua đường muỗi đốt và muỗi Aedes là vector lây truyền chính. Bên cạnh đó, muỗi Aedes cũng là tác nhân lây truyền sốt xuất huyết Dengue và Chikungunya:

• Muỗi thường đẻ trứng ở những nơi có nước đọng như các xô, chậu, chai, lọ... và những nơi thiếu ánh sáng.
• Loài muỗi Aedes có thể sống trong hay ngoài nhà và thường đốt người vào ban ngày, đôi khi cũng có thể đốt người vào ban đêm.
• Khi muỗi đã nhiễm virus zika đốt người, chúng sẽ truyền virus sang người qua vết đốt đó.

Muỗi Aedes là tác nhân chính lây truyền virus zika gây teo não từ người sang người

Lây truyền qua đường tình dục, đường máu

Gần đây, có nhiều báo cáo về việc hôn và quan hệ tình dục với người nhiễm virus zika cũng có khả năng bị lây nhiễm virus. Vì vậy, giới chức Brazil đã kêu gọi phụ nữ mang thai nên hạn chế việc hôn và quan hệ tình dục để tránh lây nhiễm virus zika.

Quá trình truyền máu không đảm bảo quy trình vô khuẩn cũng có thể gây lây truyền virus zika từ máu của người bệnh sang người lành.

Virus zika lây truyền từ mẹ sang con

Người mẹ bị nhiễm virus zika trong thời gian gần sinh đẻ cũng có thể truyền virus này sang con nhưng thường rất hiếm. Hiện nay, chưa có báo cáo công bố về việc trẻ bị nhiễm virus zika qua đường bú sữa mẹ. Vì những lợi ích to lớn của sữa mẹ đối với trẻ nên ngay cả trên vùng có phát hiện virus zika vẫn khuyến khích cho con bú sữa mẹ.

Triệu chứng, chẩn đoán và điều trị khi bị nhiễm virus zika 

Bạn có biết khi bị nhiễm virus zika, cơ thể sẽ có biểu hiện như nào, phương pháp chẩn đoán và điều trị là gì không?

Triệu chứng khi bị nhiễm virus zika "ăn não người"

Khi bị nhiễm virus zika, người bệnh sẽ biểu hiện một số triệu chứng như sau:

• Trong 5 người nhiễm virus zika sẽ có 1 người bị ốm.
• Các triệu chứng điển hình khi nhiễm virus zika là sốt, đau mắt đỏ, đau khớp, phát ban. Ngoài ra, còn có các triệu chứng phổ biến khác như đau đầu, đau cơ. Thời gian ủ bệnh không rõ nhưng thường từ một vài ngày tới 1 tuần.
• Hầu hết các triệu chứng thường nhẹ và sẽ hết sau vài ngày đến 1 tuần.
• Virus zika vẫn còn tồn tại trong máu người bệnh một vài ngày hoặc lâu hơn đối với một số người.
• Ít trường hợp tử vong hay nhập viện do các triệu chứng khi nhiễm virus zika.

Các triệu chứng khi bị nhiễm virus zika thường nhẹ và không dẫn đến tử vong

Chẩn đoán khi bị nhiễm virus zika gây teo não

Một số gợi ý giúp hỗ trợ chẩn đoán nhiễm virus zika hiện nay: 

• Dựa vào các triệu chứng của bệnh: Các triệu chứng của bệnh zika tương tự như sốt Chikungunya và sốt Dengue, do đây là các bệnh có thể lây nhiễm bởi cùng một loại muỗi.
• Thăm khám tại cơ sở y tế khi xuất hiện các triệu chứng như trên và đi qua khu vực có virus zika lưu hành.
• Bác sĩ có thể yêu cầu bạn xét nghiệm máu để kiểm tra tình trạng nhiễm virus zika ăn não người hay các loại virus gây bệnh tương tự.

Điều trị khi bị nhiễm virus zika gây teo não

Hiện nay vẫn chưa có vaccine ngừa virus zika gây teo não hay thuốc đặc hiệu điều trị khi bị nhiễm. Việc điều trị cần tuân thủ: 

• Nghỉ ngơi, bổ sung thêm trái cây, cung cấp đủ nước.
• Uống thuốc giảm các triệu chứng như sốt.
• Không sử dụng aspirin, các thuốc giảm đau không steroid (NSAIDs) bởi vì các thuốc này có thể làm tăng nguy cơ xuất huyết khi bị sốt xuất huyết.
• Cần tuân thủ ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng bất cứ loại thuốc gì.

Cách phòng tránh virus zika gây teo não người

Teo não người do nhiễm virus zika đến nay đã được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đánh giá là bệnh không thể chữa được. Hiện tại, vẫn chưa có vaccine phòng chống virus zika và cũng chưa có thuốc đặc hiệu điều trị các bệnh gây ra bởi loại virus này. Để phòng tránh nguy cơ bị nhiễm virus zika ăn não người bẩm sinh cần tuân thủ những quy tắc sau:

• Phòng chống tốt để bản thân và người nhà không bị muỗi đốt.
• Loại bỏ những nơi muỗi có thể khu trú và sinh sản bằng cách thu dọn tất cả những khu vực để vật dụng đựng nước, nơi muỗi có thể đẻ trứng như: Xô, gáo, chum, chậu, vại, chai lọ, bình hoa, đậy kín nắp bình, bể chứa nước sinh hoạt.
• Không đi đến những khu vực đang có virus zika gây teo não lưu hành.
• Trong trường hợp bắt buộc phải đi đến những vùng có virus zika thì cần phải thông báo, tuân thủ nghiêm ngặt theo chỉ dẫn của bác sĩ và chuẩn bị các biện pháp để phòng ngừa muỗi đốt tốt.
• Đối với các trường hợp chị em đang hoặc chuẩn bị mang thai thì cần được khám và làm các xét nghiệm khả năng mắc virus zika trước. Nếu đi tới các khu vực đang có virus zika lưu hành thì cần phải thông báo và tuân thủ những khuyến cáo cũng như chỉ dẫn của bác sĩ một cách nghiêm ngặt.

Loại bỏ, dọn dẹp những khu vực khu trú và sinh sản của muỗi truyền virus zika

Virus zika gây teo não ở người đang là vấn đề gây nhức nhối toàn cầu. Vì vậy, điều cần thiết nhất là mọi người phải luôn đề cao cảnh giác trước tốc độ lây lan nhanh chóng của loại virus nguy hiểm này. Nếu ai trong chúng ta đang nghi ngờ bản thân có thể đã bị nhiễm bệnh, hãy đến ngay các cơ sở y tế để được phát hiện và điều trị kịp thời, đúng cách nhất.

Hy vọng, bài viết trên đây đã cung cấp cho bạn những kiến thức bổ ích và cần thiết nhất về loại virus zika gây teo não rất nguy hiểm này. Hãy luôn đề phòng, bảo vệ bản thân và gia đình tránh bị muỗi đốt thật tốt. Cảm ơn bạn đã theo dõi và ủng hộ các bài viết của Nhà thuốc Long Châu!

Ánh Vũ

Nguồn tham khảo: Tổng hợp