Xét nghiệm gan nhiễm mỡ gồm những gì? Phương pháp đánh giá và điều trị

Gan nhiễm mỡ là tình trạng tích tụ mỡ trong gan, có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Xét nghiệm gan nhiễm mỡ đóng vai trò quan trọng trong việc xác định tình trạng bệnh và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các loại xét nghiệm, phương pháp đánh giá và lựa chọn điều trị hiệu quả cho gan nhiễm mỡ, giúp bạn hiểu rõ hơn về bệnh và cách kiểm soát hiệu quả.

Phương pháp đánh giá gan nhiễm mỡ

Phương pháp đánh giá gan nhiễm mỡ gồm:

• Tiền sử bệnh và khám lâm sàng: Kiểm tra tiền sử bệnh, thói quen sinh hoạt, các dấu hiệu bất thường.
• Xét nghiệm máu: Đánh giá chức năng gan, lipid máu, đường huyết, viêm gan virus, sắt và ferritin.
• Siêu âm gan: Hình ảnh hóa cấu trúc gan, đánh giá kích thước, độ dày, tổn thương.
• Sinh thiết gan: Xác định mức độ nghiêm trọng, loại trừ các bệnh lý khác (thường được thực hiện khi các phương pháp khác không đủ thông tin).
• Các xét nghiệm khác: CT scan, MRI, elastography, ARFI, MRE...

Việc lựa chọn phương pháp đánh giá phù hợp phụ thuộc vào tình trạng bệnh, các yếu tố nguy cơ và kết quả của các xét nghiệm trước đó. Bác sĩ sẽ hướng dẫn cụ thể về các phương pháp đánh giá phù hợp nhất cho từng trường hợp. Ngoài việc thăm khám, bạn nên kết hợp với chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên để kiểm soát bệnh gan nhiễm mỡ hiệu quả.

Xét nghiệm gan nhiễm mỡ gồm những gì?

Gan thường chứa một ít chất béo. Tuy nhiên, gan nhiễm mỡ xảy ra khi hơn 10% trọng lượng của gan được tạo thành từ chất béo. Chất béo dư thừa trong gan có thể dẫn đến viêm gan, tình trạng này thường được biểu hiện thông qua các chỉ số xét nghiệm máu. Dưới đây là những chỉ số xét nghiệm gan nhiễm mỡ để đánh giá tình trạng bệnh:

Chỉ số men gan

Các tế bào trong gan chứa các protein gọi là enzyme, là những chất hóa học giúp gan thực hiện chức năng. Khi tế bào gan bị tổn thương hoặc bị phá hủy, các enzym trong tế bào sẽ rò rỉ vào máu và có thể đo được bằng xét nghiệm máu. Có 2 chỉ số men gan:

• ALT (SGPT);
• AST (SGOT).

Nếu gan bị tổn thương do viêm, mức độ của các enzyme này có thể cao hơn bình thường. Thường nồng độ enzym ALT trong máu cao hơn AST ở những người bị bệnh gan, đây là một trong những cách xét nghiệm gan nhiễm mỡ hiệu quả.

Chỉ số Albumin

Albumin là một protein quan trọng được gan sản xuất, đóng vai trò thiết yếu trong cơ thể. Được cấu tạo từ nhiều acid amin, albumin đóng vai trò vận chuyển các chất dinh dưỡng, duy trì áp lực thẩm thấu trong máu và bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm trùng. Khi gan tổn thương, khả năng sản xuất albumin bị ảnh hưởng, dẫn đến giảm nồng độ albumin trong máu. Điều này có thể được phát hiện qua xét nghiệm máu, giúp bác sĩ đánh giá mức độ tổn thương gan và theo dõi hiệu quả điều trị.

Chỉ số Globulin

Globulin miễn dịch hay là kháng thể, là những phân tử glycoprotein phức tạp, đóng vai trò quan trọng trong hệ thống miễn dịch của cơ thể. Chúng được tạo ra bởi các tế bào miễn dịch, chủ yếu là tế bào lympho B và được giải phóng vào máu để chống lại các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus, nấm…

Gan cũng tham gia vào quá trình sản xuất một phần globulin miễn dịch. Ở những người bị bệnh gan mãn tính, chức năng gan bị suy giảm dẫn đến sản xuất globulin miễn dịch bị ảnh hưởng, gây ra tình trạng suy giảm miễn dịch và dễ mắc bệnh. Khi xét nghiệm gan nhiễm mỡ, chỉ số globulin miễn dịch sẽ cao hơn bình thường ở những trường hợp này.

Chỉ số gan mật

Hai chỉ số ALP và GGT là những dấu hiệu quan trọng để đánh giá chức năng gan và mật:

• ALP (Alkaline Phosphatase): Nồng độ ALP trong máu tăng cao có thể là dấu hiệu của bệnh gan như gan nhiễm mỡ, xơ gan, viêm gan hoặc tắc ống dẫn mật, viêm túi mật. Bác sĩ sẽ dựa vào kết quả xét nghiệm ALP để xác định mức độ tổn thương gan và chẩn đoán chính xác bệnh lý.
• GGT (Gamma-Glutamyl Transferase): Chỉ số GGT bình thường thường dưới 60 IU/L. Khi GGT tăng cao, có thể là dấu hiệu của tổn thương gan hoặc mật.

Việc theo dõi hai chỉ số này giúp bác sĩ đánh giá tình trạng sức khỏe gan và mật, phát hiện sớm các bệnh lý, từ đó đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.

Chỉ số PT

Đây là xét nghiệm giúp xác định khả năng đông máu của cơ thể. Chức năng gan bị ảnh hưởng do gan nhiễm mỡ dẫn đến khả năng sản xuất các yếu tố đông máu bị suy giảm, làm cho máu đông chậm hơn bình thường. Khi gan bị tổn thương hoặc thiếu vitamin K thì chỉ số PT sẽ cao hơn mức bình thường.

Chỉ số Bilirubin

Bilirubin là một chất màu vàng được tạo ra trong quá trình phân hủy tế bào hồng cầu già. Khi gan hoạt động bình thường, bilirubin sẽ được xử lý và thải trừ qua mật. Tuy nhiên, khi gan bị tổn thương, khả năng xử lý bilirubin bị suy giảm, dẫn đến tình trạng bilirubin tích tụ trong máu. Lượng bilirubin tăng cao sẽ gây ra các triệu chứng như vàng da, vàng mắt, nước tiểu sẫm màu, báo hiệu bệnh lý về gan.

Cách điều trị gan nhiễm mỡ

Không có điều trị cụ thể hoặc thuốc nào cho gan nhiễm mỡ. Thay vào đó, bạn nên thực hiện thay đổi lối sống có thể cải thiện sức khỏe:

• Tránh uống rượu;
• Giảm cân;
• Tập thể dục;
• Chế độ ăn uống khoa học;
• Dùng thuốc để kiểm soát;
• Tiêm vắc-xin viêm gan A và viêm gan B.

Thuốc được sử dụng để kiểm quát bệnh gan nhiễm mỡ gồm vitamin E và thiazolidinediones (thuốc dùng để điều trị bệnh tiểu đường) dưới sự chỉ định của bác sĩ.

Xét nghiệm gan nhiễm mỡ đóng vai trò quan trọng trong chẩn đoán, đánh giá mức độ nghiêm trọng và theo dõi hiệu quả điều trị bệnh. Bằng cách kết hợp các phương pháp như thăm khám lâm sàng, xét nghiệm máu, siêu âm gan, sinh thiết gan và các kỹ thuật hình ảnh khác, bác sĩ có thể xác định chính xác tình trạng gan nhiễm mỡ và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Hơn nữa, cần thay đổi lối sống lành mạnh gồm chế độ ăn uống hợp lý, tập luyện thể dục, kiểm soát cân nặng và tránh uống rượu bia để kiểm soát bệnh hiệu quả và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Hãy chú ý đến sức khỏe của bản thân, thăm khám định kỳ và tuân theo hướng dẫn của bác sĩ để bảo vệ lá gan khỏe mạnh.