Xét nghiệm HIV là gì? Xét nghiệm HIV ở đâu uy tín và đảm bảo chất lượng?

HIV là viết tắt của cụm từ tiếng anh Human Immunodeficiency Virus - Virus gây hội chứng suy giảm miễn dịch ở người. Căn bệnh thế kỷ này bắt nguồn từ Trung Phi nửa đầu thế kỉ XX, sau đó lây lan toàn cầu những năm 70 của thế kỷ trước và AIDS (Acquired Immunodeficiency Syndrome) được công nhận vào năm 1981. Để phát hiện HIV nhanh nhất thì phương pháp xét nghiệm được ưu tiên hàng đầu. Vậy xét nghiệm HIV là gì? Xét nghiệm HIV ở đâu uy tín và đảm bảo chất lượng?

Xét nghiệm HIV là gì?

Xét nghiệm HIV là phương pháp giúp chẩn đoán xác định tình trạng nhiễm HIV của người thực hiện xét nghiệm. Đây phương pháp duy nhất để trả lời câu hỏi một người có dương tính với HIV hay không.

Khi xét nghiệm sàng lọc kháng thể HIV dương tính thì ngay lập tức đến với cơ sở đã được cấp phép bởi Bộ Y tế để làm xét nghiệm HIV khẳng định để có kết quả chính xác nhất. Hơn nữa tại những cơ sở uy tín còn đưa ra những lời khuyên hữu ích và hỗ trợ chăm sóc sức khỏe tinh thần của người có kết quả dương tính với HIV.

Dải băng đỏ - biểu tượng HIV/AIDS

Các phương pháp xét nghiệm HIV

Xét nghiệm axit nucleic (NAT)

Xét nghiệm axit nucleic (NAT) vừa có thể trả lời kết quả âm tính hay dương tính vừa có thể cho biết tải lượng HIV có trong mẫu bệnh phẩm. Ưu điểm của loại xét nghiệm này là khá chính xác trong giai đoạn đầu khi phơi nhiễm HIV mà không cần chờ đến thời điểm “cửa sổ vàng”. Bên cạnh đó, loại xét nghiệm này có nhược điểm là chi phí cao, không được ưu tiên sử dụng đối với mục đích sàng lọc cá nhân. Để có được quyết định chính xác nhất thì cần có tư vấn của bác sĩ chuyên khoa.

Xét nghiệm kháng nguyên/kháng thể HIV

Đúng như tên gọi thì xét nghiệm kháng nguyên/kháng thể HIV phát hiện sự có mặt của cả kháng nguyên và kháng thể HIV. Kháng thể được tạo ra khi hệ thống miễn dịch cơ thể tiếp xúc với HIV. Kháng nguyên là những chất lạ xâm nhập vào cơ thể, cụ thể trong trường hợp này là HIV. Nếu bản thân bị nhiễm HIV thì sẽ xuất hiện một loại kháng nguyên p24 sau khoảng 2 - 4 tuần. Tuy nhiên phương pháp này chưa được áp dụng rộng rãi ở Việt Nam mà thường hay sử dụng ở trong phòng thí nghiệm.

Xét nghiệm kháng thể HIV

Đây là xét nghiệm phổ biến, được áp dụng rộng rãi ở nước ta hiện nay. Kết quả của xét nghiệm là dương tính nếu phát hiện kháng thể HIV trong mẫu bệnh phẩm là máu hoặc dịch tiết. Tuy nhiên, có thể phát hiện HIV sớm hơn nếu mẫu bệnh phẩm là máu tĩnh mạch thay vì dịch tiết của cơ thể. Phương pháp này có nhiều ưu điểm: Chi phí, thời gian thực hiện, yêu cầu kỹ thuật thấp hơn, có thể áp dụng rộng rãi ngay ở tuyến cơ sở…

Ngoài ra, kỹ thuật này cũng có thể được thực hiện ngay tại nhà bằng cách sử dụng que test HIV. Thời gian để có kết quả cũng chỉ khoảng 20 - 30 phút nhanh hơn nhiều phương pháp truyền thống. Việc này cũng đảm bảo được quyền riêng tư của mỗi cá nhân. Tuy nhiên việc sử dụng que test lại chưa được biết đến rộng rãi.

Xét nghiệm HIV bằng mẫu bệnh phẩm máu

Lưu ý rằng việc các xét nghiệm đưa ra kết quả âm tính có nghĩa tại thời điểm xét nghiệm bản thân người làm xét nghiệm không có hoặc chưa phát hiện sự có mặt của HIV. Không nên quá chủ quan mà vẫn nên tiếp tục các biện pháp phòng tránh lây nhiễm. Ngược lại nếu không may kết quả là dương tính thì bạn cần gặp bác sĩ để được tư vấn kỹ hơn về việc thực hiện xét nghiệm khẳng định HIV.

Khi nào cần thực hiện xét nghiệm HIV?

Theo CDC Hoa Kỳ (Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh) khuyến khích tất cả công dân độ tuổi từ 13 đến 64 nên ít nhất một lần thực hiện xét nghiệm HIV. Rất có thể tình cờ có những người bị lây nhiễm HIV, việc phát hiện sớm đảm bảo người mắc được tiếp cận các dịch vụ y tế đồng thời đưa ra biện pháp phòng ngừa lây nhiễm cho người xung quanh. Nhóm đối tượng có nguy cơ cao bị lây nhiễm HIV được khuyến cáo xét nghiệm HIV 2 lần/năm, đặc biệt là nhóm đối tượng có hành vi xã hội không lành mạnh: 

• Người tiêm chích và sử dụng chung bơm kim tiêm ma túy.
• Người thường xuyên quan hệ tình dục không an toàn, quan hệ tình dục với nhiều người, người hành nghề mại dâm và không có thói quen sử dụng bao cao su.
• Người dùng chung các đồ dùng cá nhân sắc nhọn như dao cạo râu, bàn chải đánh răng… 

Sử dụng bơm chung bơm kiêm tiêm tiềm tàng nguy cơ lây nhiễm HIV

Ngoài ra nhóm đối tượng thường xuyên phải làm việc với vật sắc nhọn và máu của người khác như cán bộ y tế hoặc thợ xăm. Trong trường hợp chẳng may bản thân thân có vết thương hở bị dính máu thì đầu tiên nên rửa sạch vết thương dưới vòi nước, không nên băng bó hay nặn vết thương. Sau đó nếu thấy có nguy cơ lây nhiễm HIV thì bạn nên đến cơ sở y tế để thực hiện xét nghiệm HIV nhanh.

Nên xét nghiệm HIV ở đâu uy tín và đảm bảo chất lượng?

Tất nhiên mọi người đều biết nên chọn những nơi uy tín đáng tin cậy để làm xét nghiệm. Nhưng không phải ai cũng phân biệt được đâu là cơ sở uy tín và đâu là cơ sở kém chất lượng. Mọi người chỉ nên làm xét nghiệm ở những nơi đã được Bộ Y tế cấp phép. Hiện nay mạng lưới các cơ sở xét nghiệm HIV ở Việt Nam gồm: Các phòng xét nghiệm khẳng định HIV dương tính và các phòng xét nghiệm sàng lọc HIV. 

Phòng xét nghiệm sàng lọc HIV chủ yếu là các phòng khám đa khoa, bệnh viện tuyến huyện và các bệnh viện đa khoa tuyến tỉnh. Mặt khác, phòng xét nghiệm khẳng định HIV dương tính thường trực thuộc các trung tâm phòng, chống HIV/AIDS tuyến tỉnh, trung tâm y tế dự phòng tỉnh, bệnh viện Trung ương trên địa bàn tỉnh/thành phố và được thí điểm tại một số bệnh viện tuyến huyện. Đến nay cả nước hiện đã có hơn 1.000 phòng xét nghiệm sàng lọc HIV và hơn 100 phòng xét nghiệm khẳng định HIV dương tính.

Xét nghiệm HIV ở đâu đóng vai trò rất quan trọng trong việc xác định chính xác bệnh

Thông qua bài viết, nhà thuốc Long Châu đã trả lời câu hỏi “Xét nghiệm HIV ở đâu uy tín và đảm bảo chất lượng?”. Căn bệnh thế kỷ này tuy chưa có phương pháp chữa khỏi triệt để những đã có những loại thuốc làm chậm sự tiến triển bệnh. Chúc quý độc giả sức khoẻ và đón chờ các thông tin hữu ích trong các bài viết tiếp theo.

Ánh Vũ

Nguồn tham khảo: Tổng hợp