Caspofungin: Thuốc kháng nấm, echinocandin

Tên thuốc gốc (Hoạt chất)

Caspofungin.

Loại thuốc

Thuốc kháng nấm, echinocandin.

Dạng thuốc và hàm lượng

Dạng bột đông khô dưới dạng caspofungin acetate chứa 50 mg, 70 mg.

Điều trị nhiễm nấm Candida huyết và xâm lấn: Áp xe trong ổ bụng, viêm phúc mạc và nhiễm nấm khoang màng phổi ở bệnh nhân người lớn hoặc trẻ em.

Điều trị nhiễm nấm Candida thực quản, hầu họng.

Điều trị Aspergillus xâm lấn ở bệnh nhân người lớn hoặc trẻ em kháng trị hoặc không dung nạp amphotericin B, các công thức lipid của amphotericin B và / hoặc itraconazole.

Điều trị theo kinh nghiệm cho các trường hợp nghi ngờ nhiễm nấm (như Candida hoặc Aspergillus) ở bệnh nhân trẻ em hoặc người lớn bị sốt, giảm bạch cầu đa nhân trung tính.

Caspofungin axetat là một hợp chất lipopeptit bán tổng hợp (echinocandin) được tổng hợp từ sản phẩm lên men của Glarea lozoyensis. Caspofungin acetate ức chế sự tổng hợp beta (1,3) -D-glucan, là thành phần thiết yếu của thành tế bào của nhiều loại nấm sợi và nấm men. Beta (1,3) -D-glucan không có trong tế bào động vật có vú.

Caspofungin được sử dụng để điều trị nhiễm Aspergillus và Candida, và hoạt động bằng cách ức chế tổng hợp thành tế bào.

Hấp thu

Hấp thu kém từ đường tiêu hóa.

Phân bố

Phân bố vào gan, phổi, lá lách và đường tiêu hóa, dịch não tủy ​​có thể không đáng kể.

Thuốc qua nhau thai ở chuột và thỏ; không biết có qua nhau thai ở người hay không.

Phân phối vào sữa của chuột đang cho con bú; không rõ thuốc có được phân phối vào sữa mẹ hay không.

Liên kết với khoảng 97% albumin.

Chuyển hóa

Chuyển hóa chậm bằng cách thủy phân và N -acetyl hóa ở gan. Các chất chuyển hóa không có hoạt tính kháng nấm. Cũng trải qua quá trình phân hủy hóa học tự nhiên thành peptit vòng mở.

Các nghiên cứu in vitro cho thấy caspofungin không phải là chất ức chế các enzym cytochrom P450 1A2, 2A6, 2C9, 2C19, 2D6 hoặc 3A4. Trong các nghiên cứu lâm sàng, caspofungin không gây ra hoặc ức chế sự chuyển hóa CYP3A4 của các sản phẩm thuốc khác. Caspofungin không phải là chất nền cho P-glycoprotein và là chất nền kém cho enzym cytochrom P450.

Thải trừ

Sau một liều tiêm truyền duy nhất, lần lượt 35% và 41% bài tiết qua phân và nước tiểu dưới dạng thuốc gốc và các chất chuyển hóa; <3% liều dùng được thải trừ dưới dạng không đổi trong nước tiểu.

Không bị loại bỏ bằng thẩm tách máu.

Pha α ban đầu ngắn, sau đó là pha β với thời gian bán thải từ 9 - 11 giờ; Pha γ với thời gian bán thải từ 40 – 50 giờ cũng được báo cáo.

Caspofungin thể hiện đặc tính dược động học phi tuyến tính mức độ vừa phải với sự tích lũy gia tăng khi liều được tăng lên và phụ thuộc liều theo thời gian để đạt được trạng thái ổn định khi dùng nhiều liều.

Tương tác với các thuốc khác

Chất cảm ứng isoenzyme CYP: Có thể gây giảm nồng độ caspofungin trong huyết tương quan trọng về mặt lâm sàng; cơ chế cụ thể liên quan không rõ ràng.

Giảm nồng độ caspofungin: Carbamazepine, corticosteroid (dexamethasone), efavirenz, nevirapine, phenytoin, rifampin.

Thuốc ức chế miễn dịch (cyclosporin, mycophenolate, tacrolimus): Tăng AUC của caspofungin; không ảnh hưởng đến nồng độ cyclosporin; tăng thoáng qua trong ALT và AST được báo cáo. Dùng chung với tacrolimus làm giảm nồng độ AUC và huyết tương của tacrolimus; không ảnh hưởng đến dược động học của caspofungin.

Tương kỵ thuốc

Không sử dụng dung môi pha loãng có chứa dextrose.

Quá mẫn với caspofungin hoặc bất kỳ thành phần nào của thuốc.

Liều dùng Caspofungin

Người lớn

Liều nạp duy nhất 70 mg nên được dùng vào ngày 1, tiếp theo là 50 mg mỗi ngày sau đó.

Ở những bệnh nhân cân nặng hơn 80 kg, sau liều nạp 70 mg ban đầu, nên dùng caspofungin 70 mg mỗi ngày.

Bệnh nhân bị nhiễm nấm nên điều trị ít nhất 14 ngày; việc điều trị nên tiếp tục ít nhất 7 ngày sau khi cả tình trạng giảm bạch cầu trung tính và các triệu chứng lâm sàng đã được giải quyết.

Sau khi các dấu hiệu và triệu chứng nhiễm nấm xâm lấn đã được cải thiện và các lần cấy âm tính, có thể xem xét chuyển sang dùng liệu pháp kháng nấm đường uống. Thông thường, điều trị kháng nấm nên tiếp tục ít nhất 14 ngày sau lần cấy dương tính cuối cùng.

Trẻ em

Liều dùng cho bệnh nhi từ 3 tháng đến 17 tuổi dựa trên diện tích bề mặt cơ thể (BSA) được tính theo công thức Mosteller.

Liều tải (theo mg) = BSA (m2 ) x 70 mg/m2.

Liều duy trì (theo mg) = BSA (m2 ) x 50 mg/m2.

Liều nạp tối đa và liều duy trì hàng ngày tối đa ở bệnh nhi không được vượt quá 70 mg bất kể liều của bệnh nhân nhi được tính là bao nhiêu.

Đối tượng khác

Bệnh nhân suy gan:

Suy gan nhẹ (điểm Child-Pugh 5–6): Không cần điều chỉnh liều lượng.

Suy gan trung bình (điểm Child-Pugh 7-9): 35 mg x 1 lần / ngày; sử dụng liều tải ban đầu 70 mg.

Suy gan nặng (điểm Child-Pugh> 9): Không có dữ liệu.

Bệnh nhi suy gan ở bất kỳ mức độ nào: Không có dữ liệu.

Bệnh nhân suy thận:

Người lớn suy thận: Không cần điều chỉnh liều lượng.

Không thẩm tách được; liều bổ sung không cần thiết sau khi chạy thận nhân tạo.

Người lớn ≥ 65 tuổi: Không cần điều chỉnh liều lượng.

Cách dùng

Dùng tiêm truyền tĩnh mạch chậm trong khoảng 1 giờ.

Phải hoàn nguyên và pha loãng trước khi dùng. Kỹ thuật pha thuốc phải vô trùng nghiêm ngặt vì thuốc không chứa chất bảo quản. 

Không sử dụng dung môi pha loãng có chứa dextrose.

Thường gặp 

Giảm hemoglobin, giảm hematocrit, giảm số lượng bạch cầu, hạ kali máu, đau đầu, viêm tĩnh mạch, khó thở, buồn nôn, tiêu chảy, nôn mửa, tăng các chỉ số về gan (alanine aminotransferase (ALT), aspartate aminotransferase (AST), phosphatase kiềm, bilirubin kết hợp, bilirubin máu), sốt, ớn lạnh, ngứa tại chỗ tiêm truyền, 

Ít gặp 

Thiếu máu, giảm tiểu cầu, rối loạn đông máu, suy giảm bạch cầu, tăng bạch cầu ưa eosin, giảm/ tăng tiểu cầu, giảm số lượng bạch cầu lympho, tăng số lượng bạch cầu, giảm bạch cầu trung tính, quá tải dịch, hạ canxi máu, chán ăn, mất cân bằng điện giải, tăng đường huyết, hạ canxi máu, nhiễm toan chuyển hóa, lo lắng, mất phương hướng, mất ngủ, chóng mặt, rối loạn tiêu hóa, rối loạn cảm giác, buồn ngủ, run rẩy, giảm cảm giác, vàng mắt, mờ mắt, phù nề mi mắt, tăng tiết nước mắt, đánh trống ngực, nhịp tim nhanh, loạn nhịp tim, rung nhĩ, suy tim sung huyết, viêm tắc tĩnh mạch, đỏ bừng, bốc hỏa, tăng huyết áp, hạ huyết áp, nghẹt mũi, đau họng, thở nhanh, co thắt phế quản, ho, khó thở kịch phát về đêm, đau bụng, đau bụng trên, khô miệng, khó tiêu, khó chịu ở dạ dày, chướng bụng, cổ trướng, táo bón, khó nuốt, đầy hơi, ứ mật, gan to, tăng bilirubin máu, vàng da, chức năng gan bất thường, nhiễm độc gan, rối loạn gan, tăng gamma-glutamyltransferase...

Hiếm gặp

Không có dữ liệu.

Không xác định tần suất

Hoại tử biểu bì nhiễm độc và hội chứng Stevens-Johnson.

Lưu ý chung

Sốc phản vệ đã được báo cáo khi dùng caspofungin. Nếu điều này xảy ra, nên ngừng caspofungin và tiến hành điều trị thích hợp. Các phản ứng ngoại ý có thể xảy ra qua trung gian histamine, bao gồm phát ban, sưng mặt, phù mạch, ngứa, cảm giác nóng hoặc co thắt phế quản đã được báo cáo và có thể yêu cầu ngừng sử dụng và / hoặc điều trị thích hợp.

Các trường hợp Hội chứng Stevens-Johnson (SJS) và hoại tử biểu bì nhiễm độc (TEN) đã được báo cáo sau khi sử dụng caspofungin sau lưu hành. Thận trọng khi áp dụng cho những bệnh nhân có tiền sử dị ứng da.

Có ít dữ liệu cho thấy vai trò của caspofungin trên các chủng nấm men không thuộc họ Candida (non-Candida) và nấm mốc không thuộc họ Aspergillus (non-Aspergillus). Hiệu quả của caspofungin chống lại các mầm bệnh nấm này chưa được xác định.

Tăng men gan thoáng qua được báo cáo ở những bệnh nhân dùng đồng thời caspofungin và cyclosporin.

Các bất thường trong xét nghiệm chức năng gan đã được thấy ở những người tình nguyện khỏe mạnh và bệnh nhân người lớn và trẻ em được điều trị bằng caspofungin. Ở một số bệnh nhân người lớn và trẻ em có các tình trạng cơ bản nghiêm trọng đang dùng nhiều thuốc đồng thời với caspofungin, các trường hợp rối loạn chức năng gan, viêm gan và suy gan có ý nghĩa lâm sàng đã được báo cáo; mối quan hệ nhân quả với caspofungin chưa được thiết lập. Nếu kết quả xét nghiệm chức năng gan bất thường, hãy theo dõi bằng chứng về chức năng gan xấu đi và đánh giá lợi ích so với nguy cơ của việc tiếp tục dùng caspofungin.

Thuốc có chứa đường sucrose. Bệnh nhân có các bệnh di truyền hiếm gặp về việc không dung nạp fructose hoặc không đủ men sucrase- isomaltase không nên dùng thuốc này

Lưu ý với phụ nữ có thai

Không có hoặc có ít dữ liệu về sử dụng caspofungin trên phụ nữ có thai. Caspofungin không nên dùng trong thời kỳ có thai trừ khi thật cân thiết. Các nghiên cứu trên động vật cho thấy độc tính trong giai đoạn phát triển. Caspofungin được chứng minh là qua hàng rào nhau thai khi nghiên cứu trên động vật.

Lưu ý với phụ nữ cho con bú

Chưa biết caspofungin có được tiết vào sữa mẹ hay không. Các dữ liệu vê dược lực học, độc tính trong các nghiên cứu trên động vật cho thấy có sự bài tiết caspofungin qua sữa. Không nên cho con bú khi sử dụng Cancidas ở thời kì này.

Lưu ý khi lái xe và vận hành máy móc

Không có nghiên cứu nào về ảnh hưởng đến khả năng lái xe và sử dụng máy móc đã được thực hiện.

Quá liều và xử trí

Quá liều và độc tính

Việc dùng vô ý đến 400 mg caspofungin trong 1 ngày đã được ghi nhận. Các sự cố này đã không dẫn đến các phản ứng phụ quan trọng trên lâm sàng.

Cách xử lý khi quá liều

Caspofungin không bị thẩm tách.

Quên liều và xử trí

Thuốc được sử dụng tại các cơ sở y tế và bởi nhân viên y tế, nên bệnh nhân không có khả năng quên liều.