10 sai lầm khi nuôi con bằng sữa mẹ mà bạn hay mắc phải

Trong hành trình nuôi con bằng sữa mẹ, có rất nhiều thông tin và lời khuyên được chia sẻ, nhưng không phải lúc nào cũng đúng và phù hợp cho mọi tình huống. Hãy cùng tìm hiểu về 10 sai lầm khi nuôi con bằng sữa mẹ mà bạn cần tránh để đảm bảo sự phát triển và sức khỏe tốt nhất cho bé yêu.

Vì sao sữa mẹ là thức ăn tốt nhất cho trẻ em trong năm đầu cuộc đời?

Sữa mẹ được xem là nguồn thức ăn hoàn chỉnh và tốt nhất cho trẻ sơ sinh. Sữa mẹ cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết bao gồm protein, carbohydrate, lipid, vitamin và khoáng chất. Sự phân bố chính xác của các chất này trong sữa mẹ đóng góp quan trọng cho sự phát triển và sự hấp thụ tốt của cơ thể trẻ.

Một số điểm quan trọng về sự vượt trội của sữa mẹ:

Dễ tiêu hóa và hấp thu: Sữa mẹ dễ dàng tiêu hóa và hấp thu bởi cơ thể trẻ. Protein trong sữa mẹ chủ yếu là dạng lỏng hòa tan, gọi là whey protein, giúp tiêu hóa và hấp thu tốt hơn. Sự hiện diện của các protein kháng khuẩn còn giúp tăng khả năng chống lại nhiễm khuẩn.

Chất béo phù hợp: Lipid (chất béo) trong sữa mẹ cung cấp 50% năng lượng và chứa các acid béo không no nhiều hơn. Đây là thành phần cần thiết để hỗ trợ sự phát triển não bộ, võng mạc và cơ cấu mạch máu.

Carbonhydrate cung cấp năng lượng: Sữa mẹ có nồng độ carbohydrat (glucid và đường) cao hơn so với sữa bò, cung cấp năng lượng cho sự phát triển và hoạt động của trẻ. Lactose, một loại carbohydrat chủ yếu trong sữa mẹ, còn giúp hấp thu canxi và tạo điều kiện cho vi khuẩn có lợi phát triển.

Vitamin và khoáng chất đa dạng: Sữa mẹ cung cấp đầy đủ các loại vitamin (A, B1, B2, C, ...) và khoáng chất (calci, phospho, ...) cùng với các nguyên tố vi lượng như sắt, kẽm, đồng, selen. Điều này đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của trẻ, giúp bảo vệ cơ thể khỏi tình trạng thiếu hụt và quá trình oxy hóa.

Sữa mẹ không chỉ cung cấp chất dinh dưỡng cần thiết mà còn thích hợp với khả năng tiêu hóa và phát triển của trẻ. Việc cho con bú mẹ không chỉ giúp trẻ lớn nhanh và khỏe mạnh mà còn bảo vệ chống lại các tình trạng suy dinh dưỡng. Tuy nhiên khi nuôi con bằng sữa mẹ, đặc biệt là trong lần đầu làm mẹ có nhiều sai lầm mẹ dễ mắc phải gây nên khó khăn trong hành trình làm mẹ.

10 sai lầm khi nuôi con bằng sữa mẹ 

Dưới đây là danh sách tổng hợp 10 sai lầm khi nuôi con bằng sữa mẹ bạn dễ mắc phải:

Ngực nhỏ thì ít sữa nuôi con

Đây là quan niệm sai lầm của nhiều người, đặc biệt là người lớn tuổi. Cấu trúc của vùng ngực phụ nữ gồm ba thành phần chính: Tuyến vú, mô mỡ và mô liên kết. Tuyến vú chứa nhiều nang sữa, bên trong các nang này có các tế bào tiết sữa. Những nang sữa này được bao phủ bởi các tế bào cơ trơn. Khi các tế bào cơ trơn co bóp, sữa sẽ được đẩy theo các ống dẫn và chảy ra ngoài.

Kích thước ngực của phụ nữ không chỉ do lượng mô mỡ và mô liên kết mà còn phụ thuộc vào số lượng nang tuyến vú. Quan điểm "ngực nhỏ sẽ không có đủ sữa cho con ti" không chính xác, vì số lượng tuyến vú ở mọi kích thước ngực đều tương đương nhau.

Do đó, có thể khẳng định rằng, việc ngực nhỏ không phải là nguyên nhân chính gây ra tình trạng mẹ ít sữa. Thay vào đó, thiếu hụt các hormone quan trọng như oxytocin và prolactin mới là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng thiếu sữa ở các bà mẹ.

Xem thêm: Làm sao biết sữa mẹ ít hay nhiều?

Mẹ sau sinh sẽ không có sữa ngay

Một số mẹ thường có lo ngại về việc không có sữa ngay sau khi sinh, tuy nhiên, thực tế là từ khoảng 3 tháng cuối thai kỳ, cơ thể mẹ đã bắt đầu chuẩn bị sẵn sàng cho việc sản xuất sữa. Các tuyến sữa trong vú đã bắt đầu hoạt động mạnh mẽ và sữa non (colostrum) đã có sẵn trong ngực từ thời điểm này. 

Cơ thể của mẹ còn có cơ chế tự động điều chỉnh việc tiết sữa, giữ sữa lại cho đến khi bé ra đời. Điều này được điều khiển bởi các nội tiết như các hormone steroids và progesterone trong giai đoạn mang thai.

Khi bé ra đời, các khóa kiểm soát này mới được mở ra và sự tiết sữa chỉ xảy ra khi có tín hiệu thích hợp. Tín hiệu này thường xuất phát từ bé bằng cách tiếp xúc da kề da với mẹ và ngậm núm vú ngay khi mới sinh. Hành động này không chỉ giúp bé tiếp nhận sữa mẹ mà còn kích thích cơ chế sản xuất sữa thông qua hormone oxytocin.

Những giọt sữa đầu tiên không có chất, nên vắt bỏ

Thực tế, việc vắt bỏ sữa đầu là không cần thiết và có thể làm mất đi một phần quan trọng của lợi ích sữa mẹ đối với bé. Sữa đầu hay còn gọi là colostrum, có màu nhạt như nước vo gạo, nhưng chứa rất nhiều dưỡng chất quý giá và các yếu tố bảo vệ cho sự phát triển và sức kháng của bé.

Thay vì vắt bỏ sữa đầu, mẹ nên khuyến khích bé bú ngay sau khi sinh để bé được tiếp xúc với colostrum. Đây là một khoảng thời gian quý báu và quan trọng trong việc cung cấp cho bé các dưỡng chất cần thiết và xây dựng hệ miễn dịch cho bé.

Do sữa mẹ nóng nên bé chậm tăng cân

Việc bé chậm tăng cân có thể phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau và không thể chỉ đơn giản do nhiệt độ của sữa mẹ. Tốc độ tăng cân của bé thường phụ thuộc vào nhiều yếu tố như chế độ dinh dưỡng của mẹ, khả năng hấp thu dưỡng chất của trẻ, cách cho bé bú và cung cấp sữa đúng cách, cũng như có thể bị ảnh hưởng bởi các vấn đề sức khỏe khác của bé.

Sữa mẹ loãng thì không có chất

Thành phần cơ bản của sữa mẹ không thay đổi dù có cảm giác sữa loãng, và sữa mẹ vẫn cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho sự phát triển của bé.

Sữa mẹ trong và loãng có thể phụ thuộc vào nhiều yếu tố như thời điểm trong ngày, cách cho bé bú, và nhu cầu cụ thể của bé. Thậm chí, sữa mẹ loãng (sữa non) còn chứa nhiều kháng thể và các chất bổ sung quý giá cho sự phát triển của trẻ.

Sau 6 tháng đầu sữa mẹ không còn chất nữa

Sau 6 tháng đầu, thành phần dinh dưỡng trong sữa mẹ không thay đổi. WHO khuyến nghị cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và tiếp tục cho bé bú mẹ ít nhất đến 24 tháng tuổi hoặc hơn. Tùy thuộc vào độ tuổi, trẻ sẽ cần nhiều năng lượng hơn, vì vậy nên mẹ có thể xem xét việc bổ sung thức ăn dặm bên ngoài để đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho bé.

Ti bình hay ti mẹ đều giống nhau

Có nên hút sữa ra bình cho con bú? Việc cho trẻ bú mẹ trực tiếp mang lại nhiều lợi ích hơn so với việc vắt sữa và cho bé bú bình:

• Bú mẹ trực tiếp cung cấp nhiều kháng thể hơn, bảo vệ bé khỏi nhiều bệnh tật.
• Ngoài ra, việc bú trực tiếp giúp bé luyện tập các cơ vùng mặt và phát triển hàm mặt một cách cân đối. Đồng thời, nó cũng tạo cơ hội cho bé phát triển khả năng nói và phát âm rõ ràng.
• Bú sữa mẹ trực tiếp hỗ trợ ngăn ngừa nguy cơ trầm cảm sau sinh ở phụ nữ và tạo sự kết nối mẹ - con tốt hơn khi bé được tiếp xúc da kề da với mẹ.
• Bú sữa mẹ trực tiếp cũng giúp giảm nguy cơ béo phì cho trẻ.
• Bú mẹ trực tiếp tiện lợi, tiết kiệm và đáp ứng nhanh chóng nhu cầu của bé khi bé cảm thấy đói.

Cho bé bú một bên ngực

Việc cho bé bú một bên ngực quá thường xuyên có thể dẫn đến tình trạng mất cân bằng về kích thước và không cân đối trong việc tiết sữa của hai bên. Một bên có thể tiết nhiều hơn, dẫn đến kích thước to hơn và có khả năng bị chảy xệ hơn. Trong khi đó, bên còn lại có khả năng bị kích thích ít hơn và ít bị chảy xệ hơn, gây ra mất thẩm mỹ.

Mẹ nên thực hiện việc cho bé bú đan xen hai bên ngực. Cụ thể, mỗi lần bé bú, mẹ nên cho bé bú hết từ một bên ngực trước, và sau đó chuyển sang bên còn lại. Việc này giúp đảm bảo cả hai bên ngực được kích thích đều đặn và cân đối hơn, từ đó giúp duy trì hình dáng và vẻ đẹp của ngực mẹ.

Việc ti bình là không cần thiết

Khi bé chỉ biết bú mẹ, thì mẹ luôn phải có mặt để cho bé bú. Trong trường hợp mẹ có việc bận hoặc sức khỏe không tốt, việc này có thể gây ảnh hưởng đến việc cung cấp dinh dưỡng cho bé. Ngược lại, nếu bé biết bú bình, việc cho bé uống sữa sẽ dễ dàng hơn. Mẹ có thể vắt sữa trước hoặc sử dụng sữa công thức, và bất kỳ ai cũng có thể cho bé uống mà không cần phải mẹ luôn ở gần.

Tuy nhiên ti mẹ vẫn là hoạt động cho bé nhận sữa mẹ tốt nhất.

Kiêng khem hoặc bồi bổ quá mức

Trong giai đoạn nuôi con bằng sữa mẹ, đặc biệt là thời kỳ cữ, có nhiều quy tắc kiêng cữ cần tuân thủ. Tuy nhiên kiêng cữ quá mức có thể gây ảnh hưởng đến chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt và thể chất của mẹ, từ đó có thể ảnh hưởng đến chất lượng sữa mẹ và sức khỏe của trẻ.

Ngược lại, việc bồi bổ quá mức có thể gây ra sự thừa cân, béo phì, hoặc tăng cân không kiểm soát. Kết quả là, mẹ có thể mất tự tin về ngoại hình và vóc dáng sau sinh.

Về mặt dinh dưỡng, mẹ cần bổ sung đầy đủ các nhóm thực phẩm như tinh bột, đạm, vitamin, khoáng chất, đường và chất xơ. Đặc biệt sau sinh, mẹ cần duy trì việc uống đủ nước, tiêu thụ nhiều trái cây và rau xanh để cải thiện chất lượng sữa và ngăn ngừa tình trạng táo bón.

Trong việc nghỉ ngơi, mẹ cần đảm bảo ngủ đủ 8 giờ mỗi ngày, tránh vận động quá sức và không mang vác những vật nặng. Nếu gặp vấn đề về mất ngủ, mẹ cần lập kế hoạch bù ngủ hoặc tìm kiếm sự hỗ trợ từ bác sĩ để xác định nguyên nhân và tìm giải pháp.

Về việc luyện tập thể chất, mẹ nên thực hiện các hoạt động nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội và thực hành yoga hoặc thiền. Mỗi ngày, mẹ nên dành từ 30 đến 45 phút để tập luyện, nhằm nâng cao sức khỏe tổng thể và giúp lấy lại vóc dáng sau sinh.

Xem thêm: 

• Nên ăn gì để nhiều sữa mà không tăng cân
• 12 thực phẩm cực lợi sữa cho mẹ sau khi sinh
• Mẹ cần ăn gì để sữa đặc và mát, con tăng cân?