Áp dụng kỹ thuật hạ huyết áp chỉ huy trong gây mê

Người ta thường biết đến công dụng của hạ huyết áp chỉ huy là giảm chảy máu tại vết mổ, từ đó sẽ góp phần cho ca phẫu thành công hơn và làm giảm tình trạng mất máu trong ca mổ. Hãy cùng Nhà thuốc Long Châu theo dõi bài viết này để xem công dụng mà hạ huyết áp chỉ huỷ có thật sự như vậy không nhé.

Khái niệm về hạ huyết áp chỉ huy

Hạ huyết áp chỉ huy đề cập đến nguyên tắc kiểm soát xuất huyết trước khi phục hồi thể tích bình thường và huyết áp bình thường. Trong đó huyết áp tối thiểu để cung cấp tưới máu cơ quan đích được duy trì cho đến khi kiểm soát được tình trạng xuất huyết đặc biệt là trong phẫu thuật, nhằm giúp bệnh nhân chủ động hạ huyết áp, điều hoà huyết áp của bệnh nhân trong suốt quá trình phẫu thuật sao cho thích hợp và phục hồi một cách dễ dàng về tình trạng ban đầu.

Hạ huyết áp chỉ huy được thực hiện bằng cách nào?

Hạ huyết áp chỉ huy bằng thuốc

Huyết áp là áp lực của máu tác dụng lên thành mạch; cho nên việc giãn mạch có thể làm hạ huyết áp. Thuốc giãn mạch làm mất đi một phần hay hoàn toàn trương lực cơ của mạch hoặc tác động trực tiếp đến cơ trơn tại các tiểu động mạch sẽ làm giãn mạch ngoại vi và hạ huyết áp. Việc gây mê sâu khi hạ huyết áp chỉ huy sẽ làm giảm tiêu thụ lượng oxy tổ chức từ đó cũng sẽ góp phần làm thuốc giãn mạch có tác dụng mạnh hơn.

Hạ huyết áp chỉ huy bằng tư thế thay đổi huyết động

• Với tư thế đầu cao: Áp lực tại tim cao hơn áp lực động mạch cảnh, cần phải trừ 2 mmHg với mỗi 2,5 cm so với độ chênh của đầu, tuyệt đối không được hạ huyết áp chỉ huy khi ở tư thế ngồi và không nên để tư thế đầu cao hơn 25 độ.
• Với tư thế đầu thấp: Dễ xảy ra tình trạng quá tải tuần hoàn phổi. Hiện tượng tăng áp lực lồng ngực gây ảnh hưởng đến sự trở về của máu tĩnh mạch chủ trên.

Hạ huyết áp chỉ huy ở tư thế gập góc là không nên vì nguy cơ tim mạch và tuần nào não khó dự đoán trước. Không nên nghiêng đầu quá mức trong phẫu thuật đầu mặt cổ vì cản trở máu tĩnh mạch cảnh.

Ảnh hưởng hạ huyết áp chỉ huy đến một số cơ quan

Tuần hoàn máu não

Lưu lượng tuần hoàn não (DSCe) sẽ dao động ở giá trị bình thường khoảng 50ml/100gam/phút kèm theo áp lực tưới máu não 50 - 100mmHg tương ứng với huyết áp 60 - 160 mmHg. DSCe có thể không làm tổn thương não dù giảm 50-60%. Nhằm duy trì quá trình tự điều chỉnh DSCe không nên hạ huyết áp quá 60% bình thường trong phẫu thuật thần kinh và không thấp quá 80 mmHg đối với các phẫu thuật khác.

Tuần hoàn vành

Để duy trì lưu lượng máu vành (DSCo) không đổi với áp lực tưới máu 60 - 130mmHg sẽ cần đến sự tự điều chỉnh tuần hoàn vành.

Trong quá trình hạ huyết áp chỉ huy, DSCo giảm và chuyển hóa năng lượng cơ tim vẫn được giữ ổn định theo cơ sở cân bằng giữa cung cấp và tiêu thụ oxy cơ tim. Trường hợp này đòi hỏi gây mê sâu, tất cả các yếu tố làm giảm huyết tối thiểu như rối loạn dẫn truyền, rối loạn nhịp tim, tim đập nhanh,... đều làm giảm DSCo.

Tuần hoàn phổi

Tác dụng của thuốc giãn mạch có thể sẽ làm giảm PaO2 do một số nguyên nhân như tăng hoạt động shunt (có sự tưới máu nhưng không thông khí) và tăng khoảng bất hoạt sinh lý.

Tuần hoàn thận

Lưu lượng máu thận ổn định khi huyết áp thay đổi 80 - 180 mmHg trong quá trình tự điều chỉnh. Lưu lượng máu thận sẽ giảm khi hạ huyết áp chỉ huy. Nhưng lưu lượng máu thận vẫn đủ cho chuyển hóa tế bào thận nhưng không đủ để duy trì áp lực lọc bình thường.

Tuần hoàn gan và tạng

Hệ thống mạch máu tại gan là hỗn hợp, lưu lượng máu tĩnh mạch cửa chiếm khoảng 70 - 80% lưu lượng máu gan, động mạch gan cung cấp phần còn lại. Động mạch gan chỉ điều hòa lưu lượng máu gan do đó không có sự điều hòa lý tưởng giữa tuần hoàn tạng và tĩnh mạch cửa. Khi lưu lượng tĩnh mạch cửa giảm thì sức cản động mạch gan giảm và lưu lượng máu động mạch gan thể hiện mối liên quan giữa lưu lượng tĩnh mạch cửa và lưu lượng máu động mạch gan.

Tuần hoàn da và cơ

Về cơ bản thì tuần hoàn da sẽ giảm còn tuần hoàn cơ sẽ tăng và chưa có biến chứng nào ghi nhận trong quá trình hạ huyết áp chỉ huy.

Tuần hoàn mắt

Trong hạ huyết áp chỉ huy sẽ xảy ra tình trạng giảm áp lực nội nhãn bởi vì nó phụ thuộc nhiều vào lưu lượng máu và thể tích thể dịch nội nhãn. Do đó có thể dẫn đến rối loạn về thị giác, suy giảm thị lực, thậm chí bị mù do rối loạn đông máu võng mạc.

Tóm lại, hạ huyết áp chỉ huy trong gây mê chính là phương pháp dùng để chủ động điều chỉnh huyết áp cho bệnh nhân trong suốt quá trình phẫu thuật và phục hồi về huyết áp ổn định ban đầu dễ dàng. Tuy nhiên, đây là một kỹ thuật đòi hỏi tay nghề và chuyên môn cao để thực hiện. Hãy lựa chọn cơ sở khám chữa bệnh và thăm hỏi ý kiến bác sĩ khi dùng phương pháp này nhé.

Xem thêm: 

• Thuốc hạ huyết áp là gì? Có những nhóm thuốc hạ huyết áp phổ biến nào?
• Uống thuốc hạ huyết áp bao lâu thì hạ?