Bà con vùng ngập lụt cần lưu ý điều gì để bảo vệ sức khỏe?

Mùa mưa bão thường diễn ra kéo dài và đi kèm với tình trạng ngập úng trên diện rộng, khiến nhiều khu vực bị cô lập. Trong bối cảnh hệ thống điện, nước, giao thông và dịch vụ y tế bị ảnh hưởng hoặc tạm ngưng hoạt động, việc chuẩn bị đầy đủ các nhu yếu phẩm như thực phẩm dinh dưỡng, nước sạch và điều kiện vệ sinh là điều vô cùng cần thiết. Sự sẵn sàng từ trước sẽ giúp các hộ gia đình chủ động ứng phó, bảo vệ sức khỏe và hạn chế tối đa thiệt hại do thiên tai gây ra.

Đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng trong điều kiện thời tiết mưa lũ

Trong hoàn cảnh mưa lũ kéo dài, việc nấu nướng thường gặp nhiều trở ngại do điều kiện thời tiết và gián đoạn sinh hoạt. Theo khuyến cáo từ Viện Dinh dưỡng Quốc gia, người dân cần chủ động chuẩn bị thực phẩm một cách linh hoạt, phù hợp với từng mức độ ảnh hưởng của thiên tai.

Nếu không thể nấu ăn, nên ưu tiên các loại thực phẩm có thể sử dụng ngay mà vẫn đảm bảo năng lượng như lương khô, bánh quy, sữa đặc hoặc mì ăn sống. Trong trường hợp chỉ có thể nấu nướng hạn chế, các thực phẩm đóng hộp như cá, thịt, xúc xích, rau củ hoặc ruốc sẽ giúp tiết kiệm thời gian và nhiên liệu, đồng thời vẫn đảm bảo giá trị dinh dưỡng cần thiết.

Khi điều kiện sinh hoạt dần ổn định, việc sử dụng các nguyên liệu quen thuộc như gạo, trứng, rau củ và thực phẩm tươi đã sơ chế sẵn sẽ giúp phục hồi chế độ ăn đầy đủ và cân bằng cho cả gia đình. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng các loại đồ ăn liền như lương khô hay thực phẩm đóng hộp thường chứa hàm lượng muối cao, không phù hợp với những người mắc bệnh tăng huyết áp hoặc tiểu đường.

Để bổ sung vitamin và chất xơ, nên lựa chọn các loại rau củ như khoai, bí đỏ, cà rốt, đây là những loại có thể bảo quản được trong điều kiện thiếu điện và giúp hạn chế táo bón. Và trứng cũng là nguồn cung cấp đạm dễ chế biến, nếu được bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát có thể dùng trong vòng 15 đến 20 ngày.

Các chuyên gia từ Trường Đại học Y tế Công cộng cũng khuyến cáo rằng thực phẩm viện trợ cho vùng ngập lụt nên là những món ăn liền, có thể sử dụng ngay và bảo quản ở nhiệt độ thường trong vài ngày, như bánh chưng, bánh tét, ngũ cốc, đồ hộp,... Đây là lựa chọn phù hợp, vừa tiện lợi vừa cung cấp đủ năng lượng và dinh dưỡng.

Ngoài ra, những loại như bánh mì khô, bánh gạo, bánh quy cũng rất hữu ích trong các tình huống cần di chuyển hoặc sơ tán khẩn cấp. Sữa bột và sữa đóng hộp là nguồn bổ sung protein và canxi đáng tin cậy trong điều kiện thiếu hụt thực phẩm tươi. Trong khi đó, thực phẩm sống như rau tươi, thịt, cá rất dễ hỏng nếu không có tủ lạnh bảo quản. Vì vậy, bà con nên ưu tiên lựa chọn các loại thực phẩm có thể bảo quản lâu, an toàn khi không có điện mà vẫn đảm bảo giá trị dinh dưỡng trong những ngày mưa lũ kéo dài.

Thực hiện quản lý nghiêm ngặt đối với nguồn nước

Trong điều kiện ngập lụt, nguồn nước trên mặt đất thường bị nhiễm bẩn nghiêm trọng do chứa nhiều chất thải, thuốc trừ sâu và vi sinh vật gây bệnh như vi khuẩn tả, thương hàn hay amip lỵ. Do đó, việc đảm bảo nước sinh hoạt và nước uống được xử lý đúng cách là vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe.

Theo khuyến cáo từ Bộ Y tế, quy trình xử lý nước an toàn bao gồm hai bước cơ bản. Trước tiên, cần làm trong nước bằng cách sử dụng phèn chua hoặc lọc qua nhiều lớp vải sạch nhằm loại bỏ các tạp chất thô. Bước tiếp theo là khử trùng nước bằng hóa chất như cloramin B hoặc viên khử khuẩn aquatabs, sử dụng đúng liều lượng và để yên tối thiểu 30 phút trong bình đậy kín.

Dù đã khử trùng bằng hóa chất, nước vẫn cần được đun sôi ít nhất 10 phút trước khi sử dụng để bảo đảm an toàn tuyệt đối. Riêng đối với nước từ giếng sau khi nước rút, cần tiến hành vệ sinh và khử khuẩn cẩn thận. Giếng đào nên được làm sạch bằng cách đánh phèn kết hợp sử dụng cloramin B. Trong khi đó, giếng khoan cần vệ sinh đầu vòi và xả nước liên tục để đẩy hết phần nước ô nhiễm ra ngoài.

Theo bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng, thành viên Hội Y học dưới nước và oxy cao áp Việt Nam đưa ra lời khuyên rằng các hộ dân sinh sống ở vùng thường xuyên chịu ảnh hưởng của lũ lụt nên chuẩn bị sẵn một bộ dụng cụ khẩn cấp. Bộ này cần được sử dụng ngay khi có tình huống khẩn cấp buộc phải sơ tán, bao gồm nước uống và thực phẩm khô đủ dùng trong 3 ngày, túi sơ cứu cơ bản, đèn pin chống nước, radio cầm tay, áo phao, dây thừng và các vật dụng vệ sinh cá nhân.

Ngoài ra, các giấy tờ quan trọng và tiền mặt nên được cất trong túi chống nước để tránh hư hỏng. Với những gia đình có trẻ nhỏ hoặc người cao tuổi, nên bổ sung thêm sữa bột, thuốc điều trị và các vật dụng chăm sóc đặc biệt khác vào bộ đồ dùng này để đảm bảo đầy đủ nhu cầu thiết yếu.

Hy vọng với những thông tin trên có thể giúp bạn đọc biết được bà con vùng ngập lụt cần lưu ý điều gì để bảo vệ sức khỏe. Ngập lụt luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro cho sức khỏe, đặc biệt khi điều kiện vệ sinh, nguồn nước và thực phẩm đều bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Do đó, việc trang bị kiến thức và có sự chuẩn bị phù hợp sẽ giúp bà con chủ động phòng tránh bệnh tật trong mùa mưa lũ.