Bệnh bong võng mạc đái tháo đường và những điều cần biết

Có thể nói, bệnh đái tháo đường là “kẻ giết người” thầm lặng bởi những diễn biến bệnh âm thầm của nó làm cho người bệnh nảy sinh tâm lý chủ quan. Một người mắc bệnh đái tháo đường càng lâu, điều trị không tốt thì nguy cơ phát triển bệnh võng mạc càng cao. Đây là một căn bệnh nguy hiểm, nếu không kịp thời phát hiện và chữa trị sẽ dẫn đến mù lòa.

Bong võng mạc đái tháo đường là gì?

Bệnh võng mạc đái tháo đường còn gọi là bệnh võng mạc tiểu đường. Đây là tình trạng bệnh lý với các tổn thương xảy ra ở võng mạc do bệnh đái tháo đường gây nên.

Căn bệnh này xuất hiện khi bệnh đái tháo đường làm tổn thương những mạch máu nhỏ của võng mạc, làm rò rỉ chất dịch vào mắt và gây sưng. Những mạch máu dư thừa của võng mạc có thể làm tổn thương thị lực. Bệnh bong võng mạc là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến mù lòa ở độ tuổi từ 20 đến 70 tuổi.

Bong võng mạc đái tháo đường là nguyên nhân chính gây mù loà 

Nguyên nhân gây ra bong võng mạc đái tháo đường

Bệnh đái tháo đường là bệnh lý khá phổ biến hiện nay, nó gây ra tổn thương các mạch máu của toàn bộ các cơ quan bên trong cơ thể, thể hiện rõ nhất ở các vi mạch máu.

Ở mắt, do tổn thương các mao mạch võng mạc, làm tăng tính của thành mạch, thoát huyết tương vào võng mạc gây ra phù nề. Khi mao mạch bị phá huỷ làm thiếu máu võng mạc và gây tắc. Trong khi đó, cơ thể phản ứng bằng cách tiết ra các yếu tố kích thích sự phát triển các mạch máu mới để nuôi dưỡng những vùng này. Tuy nhiên những mạch máu này mỏng manh dễ vỡ gây ra các biến chứng xuất huyết dịch kính, xơ hóa gây co kéo bong võng mạc.

Các giai đoạn của bệnh lý võng mạc đái tháo đường

Bệnh võng mạc nền

Đây là giai đoạn đầu của bệnh lý bong võng mạc do đái tháo đường với những tổn thương như: Xuất huyết nhẹ, phình mao mạch võng mạc, phù võng mạc, ứ đọng các chất tiết trong võng mạc.

Trong giai đoạn này, nếu chưa xâm phạm vào vùng hoàng điểm thì chưa gây ra tình trạng giảm thị lực. Tuy nhiên, bệnh nhân sẽ có cảm thấy các bất thường về thị giác như nhìn thấy các điểm đen xuất hiện trước mắt hoặc cảm giác về màu sắc sẽ thay đổi... Cần nhanh chóng theo dõi và điều trị khi có tiến triển xấu, ảnh hưởng phức tạp đến chức năng thị giác.

Bệnh hoàng điểm do đái tháo đường

Hoàng điểm là nơi tập trung thị lực cao nhất của mắt, có khi tạo thành nang, bị phù, hoặc kèm theo các tổn thương thiếu máu nuôi dưỡng cục bộ. Đây là nguyên nhân chính gây giảm thị lực ở bệnh đái tháo đường, đặc biệt thể bệnh không phụ thuộc insulin và thường xuất hiện ở độ tuổi từ 50 đến 70 tuổi. Phù hoàng điểm với các xuất tiết cứng xung quanh hoàng điểm.

Bệnh võng mạc đái tháo đường giai đoạn tiền tăng sinh

Tổn thương ở võng mạc trong giai đoạn này gây ra sự bất thường cung cấp máu cho võng mạc, dẫn đến các tổn thương thiếu máu cục bộ, xuất tiết, xuất huyết và phù võng mạc. Nếu những tổn thương này chưa xâm phạm đến vùng hoàng điểm thì bệnh nhân chưa nhận thấy tình trạng giảm thị lực. Chính vì vậy, mặc dù các thương tổn trên võng mạc đã khá nặng nề nhưng bệnh nhân vẫn chưa nhận thấy nên thường không đi thăm khám và điều trị.

Cấu tạo mắt của người bình thường và bệnh nhân bong võng mạc đái tháo đường 

Bệnh võng mạc đái tháo đường giai đoạn tăng sinh

Bệnh lý ở giai đoạn này thường gây ra bởi sự tăng sinh các tân mạch bất thường, gây tổ chức hoá, xuất huyết tái diễn liên tục và co kéo dịch kính võng mạc. Hậu quả là làm tổn thương nặng võng mạc, bong võng mạc hoặc rách dẫn đến mù lòa. Một hệ luỵ khác thường mắc phải là gây ra đau nhức trường diễn, thể bệnh glôcôm tân mạch, cực kỳ khó điều trị.

Phương pháp điều trị bệnh võng mạc đái tháo đường

Có 3 phương pháp chính để điều trị bệnh lý võng mạc đái tháo đường, đó là: Tiêm thuốc, laser vào trong nhãn cầu và phẫu thuật.

Việc áp dụng đơn lẻ hay kết hợp các phương pháp trên sẽ tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể. Phát hiện sớm, điều trị thích hợp có thể làm hạn chế hoặc dừng tình trạng giảm thị lực mắt bị bệnh nhưng không thể làm khỏi bệnh.

Laser quang đông

Đây là phương pháp dùng laser để tạo ra những điểm bỏng nhỏ trên võng mạc, làm giảm đi nhu cầu sử dụng ô-xy, ưu tiên cho vùng quan trọng hơn là hoàng điểm. Với nhiều kiểu laser khác nhau, áp dụng tùy vào tình trạng mắt bệnh, có thể làm hạn chế tân mạch võng mạc hoặc giảm phù hoàng điểm nhưng làm tổn thương vĩnh viễn một phần võng mạc.

Phương pháp Laser trong chữa trị bong võng mạc đáo tháo đường

Tiêm thuốc vào nhãn cầu

Với corticosteroid (như dexamethasone, triamcinolon) và gần đây là các chất ức chế phát triển nội mạc mạch máu (anti-vasoendothelial growth factor/VEGF) như Lucentis, Aflibercept, Avastin có tác dụng rất hiệu quả với tân mạch võng mạc và phù hoàng điểm, mang lại sự an toàn cho bệnh nhân nhưng giá thuốc còn đắt đỏ. Tuy nhiên, bảo hiểm y tế đã thanh cho người bệnh có thẻ BHYT.

Phẫu thuật

Đây được xem là phương pháp khá tối ưu nhằm loại bỏ máu trong buồng dịch kính, phục hồi thị lực của mắt và hạn chế các biến chứng. Nó được chỉ định trong một số tình trạng bệnh như màng tăng sinh co kéo võng mạc, xuất huyết dịch kính.

Trên đây là bài viết mang đến cho bạn thông tin về bệnh bong võng mạc đái tháo đường. Hy vọng với những chia sẻ này sẽ giúp bạn có thêm phần nào kiến thức cũng như phát hiện sớm để kịp thời chữa trị bệnh lý bong võng mạc đái tháo đường một cách hiệu quả. 

Kim Tuyền 

Nguồn tham khảo: Tổng Hợp