Bệnh nhân tuyến giáp là gì? Nguyên nhân và cách điều trị nhân tuyến giáp

Nhân tuyến giáp là hiện tượng các tế bào tuyến giáp phát triển bất thường. Bệnh nhân tuyến giáp tương đối phổ biến, tỷ lệ lành tính cao và có thể điều trị hiệu quả. Bài viết sau đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân, triệu chứng cũng như các phương pháp điều trị bệnh nhân tuyến giáp.

Nhân tuyến giáp là gì?

Tuyến giáp là tuyến nội tiết quan trọng của cơ thể, nằm ở vùng cổ trước. Tuyến giáp giữ nhiệm vụ bài tiết ra hormone nhằm đảm bảo sự phát triển của cơ thể, đặc biệt là các hoạt động trao đổi chất.

Nhân tuyến giáp là sự phát triển không bình thường của mô tuyến giáp, từ đó hình thành nên một hay nhiều nhân tuyến giáp, gây ảnh hưởng tới sức khỏe người bệnh. Bệnh nhân tuyến giáp là bệnh lý thường gặp và có tỷ lệ lành tính cao. Chính vì vậy, nếu phát hiện và điều trị sớm, hiệu quả điều trị bệnh rất cao.

Nguyên nhân gây nhân tuyến giáp

Nhân tuyến giáp có thể xuất hiện trong bất kỳ giới tính, độ tuổi nào, tuy nhiên thường gặp hơn ở phụ nữ. Đến tuổi 60, có tới một nửa dân số mắc nhân tuyến giáp. Tuy nhiên, tỷ lệ lành tính ở bệnh lý này lại tương đối cao, trên 90% và chỉ có từ 5 - 10% các trường hợp là ác tính.

Hầu hết các trường hợp mắc nhân tuyến giáp đều không tìm được nguyên nhân rõ ràng, chỉ riêng thiếu hụt iod đã được xác định là một yếu tố gây bệnh. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu đã tìm ra được những nguy cơ làm tăng tỷ lệ mắc nhân tuyến giáp, bao gồm:

• Nữ giới thường gặp hơn so với nam giới.
• Yếu tố di truyền cũng được xem là yếu tố nguy cơ làm tăng nhân tuyến giáp. Nếu trong gia đình có cha mẹ, anh chị em mắc bệnh thì nguy cơ mắc bệnh của bạn cũng tăng lên.
• Những người có yếu tố phơi nhiễm với phóng xạ như chụp X-quang, CT-scan, xạ trị vùng cổ… đều làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Chế độ ăn hàng ngày thiếu iod.

Dấu hiệu nhận biết nhân tuyến giáp

Theo các bác sĩ chuyên khoa, hầu hết các bệnh nhân có nhân tuyến giáp đều không có triệu chứng, mà phần lớn phát hiện tình cờ khi thăm khám sức khỏe tổng quát hay khám các bệnh lý khác không liên quan tới tuyến giáp thông qua siêu âm, chụp CT-scan vùng cổ hay xét nghiệm chức năng tuyến giáp có bất thường.

Một số ít trường hợp có triệu chứng khi bướu giáp đã lớn, gây chèn ép thanh quản, khí quản và gây nên một số triệu chứng như: Nuốt khó, nuốt nghẹn, khó thở, ho, khàn tiếng, mất tiếng hoặc đau khi có hiện tượng xuất hiện trong nang giáp…

Cũng có nhiều trường hợp người bệnh phát hiện khi soi gương thấy vùng cổ như to hơn hay khi cài cúc áo ở cổ cảm thấy chật chội…

Chẩn đoán nhân tuyến giáp

Để chẩn đoán bệnh nhân tuyến giáp, bác sĩ sẽ thực hiện thăm khám đầy đủ bao gồm khai thác bệnh sử, tiền sử, các yếu tố nguy cơ của người bệnh, sau đó tiến hành khám tuyến giáp người bệnh.

Bên cạnh đó, các bác sĩ sẽ cho các chỉ định xét nghiệm cần thiết để khẳng định bệnh chắc chắn, bao gồm:

• Xét nghiệm máu: Nhằm kiểm tra sự bất thường hormone tuyến giáp thông qua các xét nghiệm T3, T4, FT3, FT4, TSH. Tuy nhiên, khi kết quả xét nghiệm máu bình thường cũng chưa đủ để loại trừ bệnh mà cần tiến hành thực hiện thêm các xét nghiệm chuyên sâu hơn nữa.
• Siêu âm: Đây là xét nghiệm cơ bản đầu tay trong chẩn đoán nhân tuyến giáp. Siêu âm cho hình ảnh tổng quát về hình dạng, kích thước và vị trí của nhân tuyến giáp. Từ đó có thể phân tầng nguy cơ nhân tuyến giáp và các dấu hiệu gợi ý bệnh ác tính tuyến giáp.
• Chọc hút nhân tuyến giáp bằng kim nhỏ (FNA): Đây là thủ thuật lấy tế bào nhân tuyến giáp để làm giải phẫu bệnh. Các bác sĩ sẽ sử dụng một bơm kim nhỏ dưới hướng dẫn của siêu âm để chọc hút ra các tế bào nhân tuyến giáp. Mô này sẽ được gửi đến phòng xét nghiệm để các bác sĩ giải phẫu bệnh quan sát dưới kính hiển vi để xác định bản chất của bệnh có nguy cơ ác tính hay không.

Điều trị nhân tuyến giáp

Phương pháp điều trị nhân tuyến giáp phụ thuộc vào nhiều yếu tố như kích thước, biến chứng, sự bất thường về hormone tuyến giáp, bản chất nhân giáp, từ đó các bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp nội khoa hoặc ngoại khoa phù hợp nhất cho người bệnh.

Với nhân tuyến giáp là ung thư

Điều trị phẫu thuật là phương pháp điều trị phổ biến nhất. Phẫu thuật gồm cắt tuyến giáp loại bỏ nhân ung thư kèm theo nạo vét hạch cổ. Tùy thuộc vào vị trí, kích thước nhân và kết quả FNA, các bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp phẫu thuật cắt bán phần hoặc toàn bộ tuyến giáp. Sau phẫu thuật, người bệnh sẽ được hẹn tái khám định kỳ để theo dõi và đánh giá kết quả điều trị để xem có cần kết hợp thêm xạ trị sau phẫu thuật hay không.

Với nhân giáp kèm theo sự thay đổi hormone tuyến giáp

Đối với nhân giáp kèm theo thay đổi hormone tuyến giáp (suy giáp hoặc cường giáp), điều trị nội khoa là chủ yếu. Nếu như nhân tuyến giáp kích thước quá lớn, điều trị nội khoa nhiều lần nhưng vẫn thất bại, các bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp.

Với nhân giáp lành tính và không có sự thay đổi hormone tuyến giáp

Tùy vào kích thước và mức độ chèn ép của nhân tuyến giáp, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp với bệnh nhân. Cụ thể như sau:

• Theo dõi định kỳ được đặt ra với những nhân tuyến giáp kích thước nhỏ, yếu tố nguy cơ thấp. Các bác sĩ sẽ hẹn người bệnh tái khám định kỳ để theo dõi tình trạng bệnh mỗi 6 - 12 tháng.
• RFA là phương pháp đốt nhân tuyến giáp bằng sóng cao tần. Đây là phương pháp điều trị bệnh mới hiện nay. Các bác sĩ sẽ đốt nhân tuyến giáp dưới hướng dẫn của sóng siêu âm cao tần. Điểm nổi bật của phương pháp này là không để lại sẹo, có ý nghĩa thẩm mỹ cao.
• Phẫu thuật được đặt ra khi nhân tuyến giáp to, gây các triệu chứng chèn ép như khó thở, nuốt nghẹn, khàn tiếng, thay đổi giọng nói… hay gây phình cổ làm mất thẩm mỹ cho người bệnh. Đôi khi, với những nhân tuyến giáp nguy cơ ác tính cao, kết quả FNA chưa chắc chắn thì phẫu thuật sẽ là phương pháp vừa giúp điều trị vừa giúp chẩn đoán chính xác nhất.

Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn hiểu hơn về bệnh nhân tuyến giáp như nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và các phương pháp điều trị bệnh. Mặc dù bệnh có độ lành tính cao, việc khám sức khỏe định kỳ vẫn là điều cần thiết giúp phát hiện bệnh sớm và điều trị bệnh triệt để nhất. Chúc bạn nhiều sức khỏe cũng như đừng quên theo dõi những bài viết hữu ích của Nhà Thuốc Long Châu nhé!

Xem thêm: 

Tuyến giáp tirads 3 là gì? Bệnh tuyến giáp tirads 3 có nguy hiểm không?

Người bị nhân tuyến giáp có nên mang thai hay không?