Bệnh tiểu đường có liên quan đến hút thuốc lá không?

Theo chứng minh của các nhà khoa học, hút thuốc lá và căn bệnh đái tháo đường có mối liên hệ mật thiết với nhau. Theo đó, hút thuốc lá sẽ khiến nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tăng cao, đồng thời làm cho căn bệnh tiểu đường trở nên khó kiểm soát hơn. 

Đái tháo đường là bệnh gì?

Đái tháo đường (còn gọi bệnh tiểu đường) là một bệnh về nội tiết do rối loạn chuyển hóa chất đường trong máu khiến cho lượng đường trong máu luôn ở mức cao. Khi trong cơ thể một người đã bị rối loạn chuyển hóa đường dễ dẫn đến các rối loạn chuyển hóa khác như đạm, mỡ… Từ đó, người bệnh dễ mắc các bệnh tim mạch, huyết áp, suy thận…

Hút thuốc lá là một trong những nguyên nhân gây ra bệnh tiểu đường tuýp 2.

Hút thuốc có thể dẫn đến bệnh tiểu đường tuýp 2 

Theo các nghiên cứu khoa học cho thấy, hút thuốc lá là một trong những nguyên nhân gây ra bệnh tiểu đường tuýp 2. Nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 ở những người hút thuốc lá nhiều hơn từ 30 - 40% so với người không hút. 

Insulin – hormone do tuyến tụy tiết ra, giúp đưa lượng đường trong máu vào được bên trong tế bào và cung cấp năng lượng cho tế bào hoạt động. Đó là với người bình thường không hút thuốc. Còn với người hút thuốc lá, chất nicotine trong thuốc lá khi được đưa vào cơ thể sẽ nhanh chóng làm thay đổi đáp ứng của tế bào, khiến chúng không phản ứng lại với Insulin, từ đó làm tăng lượng đường trong máu. Ngoài nicotine, các thành phần hóa chất khác trong thuốc lá cũng góp phần gây hại cho các tế bào trong cơ thể và gây viêm. Điều này cũng làm cho các tế bào ngừng đáp ứng với Insulin. Bạn hút thuốc lá càng nhiều và thời gian càng lâu thì nguy cơ mắc bệnh tiểu đường lại càng cao.

Mặt khác, những người mắc bệnh tiểu đường hút thuốc thường có nguy cơ gặp các vấn đề về liều dùng insulin và kiểm soát bệnh tật cao hơn so với người không hút thuốc. 

Nên nhớ, đối với những bệnh nhân đái tháo đường, ảnh hưởng của thuốc lá còn nguy hiểm hơn nữa, tỉ lệ tử vong và biến chứng bệnh lý tim mạch cao gấp 2 lần so với người không hút thuốc.

Theo ước tính của các nhà nghiên cứu, gần 11,7% tất cả các trường hợp của bệnh tiểu đường type 2 ở nam giới và hơn 2,4% tất cả các trường hợp ở phụ nữ (tính trên gần 27,8 triệu trường hợp trên toàn thế giới) đều có liên quan đến hút thuốc lá chủ động. Nguy cơ này giảm dần theo thời gian nếu người hút thuốc lá bỏ hút.

 Bệnh tiểu đường khó kiểm soát hơn ở người hút thuốc lá.

Bệnh tiểu đường khó kiểm soát hơn nếu hút thuốc lá

Do có thế làm tăng đề kháng insulin và giảm sản xuất insulin, nên hút thuốc lá cũng làm giảm hiệu quả của thuốc điều trị tiểu đường, khiến đường huyết dao động khó kiểm soát.

Người hút thuốc lá còn có nguy cơ bị các biến chứng của bệnh đái tháo đường như xơ vữa động mạch, tăng huyết áp, bệnh thận mạn, bệnh lý mắt/bệnh lý thần kinh ngoại biên do đái tháo đường cũng như bệnh lý nhiễm trùng cao hơn so với người không hút thuốc lá.

Cai thuốc lá phòng bệnh tiểu đường

Việc hút thuốc lá có thể làm cho bệnh tiểu đường trở nên tồi tệ hơn rất nhiều. Chính vì vậy, cai thuốc lá là biện pháp tốt nhất mà chúng ta có thể làm cho sức khỏe của chính mình. 

Trên thực tế, quản lý tốt bệnh tiểu đường là một thách thức không hề nhỏ. Nếu sau khi phát hiện mắc bệnh tiểu đường mà bạn vẫn hút thuốc lá thì sẽ càng khó kiểm soát đường huyết hơn rất nhiều. Bởi chất nicotine làm tăng lượng đường trong máu, những người mắc bệnh tiểu đường hút thuốc thường cần liều insulin lớn hơn để giữ lượng đường trong máu gần với mức mục tiêu.

Tỷ lệ biến chứng ở bệnh nhân tiểu đường vẫn duy trì hút thuốc là rất cao.

Một khi bệnh bệnh tiểu đường không được kiểm soát tốt sẽ gây ra các biến chứng cực kỳ nghiêm trọng cho sức khỏe bạn, điển hình là bệnh tim, suy thận, các bệnh lý võng mạc (thậm chí là mù lòa), tổn thương thần kinh, có thể dẫn đến cắt cụt (cắt bỏ bằng phẫu thuật) ngón chân, bàn chân hoặc chân.

Tỷ lệ biến chứng ở bệnh nhân tiểu đường vẫn duy trì hút thuốc là rất cao; đồng thời mức độ biến chứng thường nặng hơn nhiều so với những người mắc bệnh tiểu đường nhưng không hút thuốc.

Làm cách nào để cai thuốc lá thành công là vấn đề luôn được rất nhiều người quan tâm. Bạn cần phải đặt mục tiêu và tạo ra cam kết hàng ngày cũng như quyết tâm thực hiện đến cùng mục tiêu đã đề ra. Trong trường hợp cần thiết, bạn có thể nhờ người thân trợ giúp để có thêm quyết tâm cai thuốc lá.

Sau khi đã đặt ra mục tiêu rõ ràng, bạn cần phải dứt khoát vứt bỏ tất cả những thứ có liên quan đến việc thuốc lá trước nay, như gói thuốc lá, gạt tàn, bật lửa. Trong thời gian đầu cai thuốc, bạn sử dụng miếng dán nicotine theo chỉ dẫn của bác sĩ hoặc nhai kẹo cao su để giúp làm hạn chế cảm giác thèm hút thuốc. Đây là giai đoạn rất khó khăn để bạn giữ vững quyết tâm cai thuốc.

Bên cạnh đó, việc lập ra một kế hoạch khiến bản thân bận rộn hơn là một cách rất hay giúp bạn từ bỏ thuốc lá (ví dụ như bạn có thể tập luyện thể thao hoặc đi bộ sau khi ăn thay vì ngồi xem ti vi…). Luôn giữ cho tâm trí luôn ổn định, nghỉ ngơi hợp lý, tránh stress, căng thẳng kéo dài là biện pháp hữu hiệu giúp bạn cai thuốc lá. Hãy sử dụng triệt để quỹ thời gian của bạn vào việc mua sắm, ngắm cảnh, chơi thể thao hoặc tìm các sở thích khác như vẽ tranh, chơi đàn,... sẽ giúp bạn "quên" mất việc phải hút thuốc hoặc uống rượu bia.

Nói không với thuốc lá, bia rượu để có một cơ thể khỏe mạnh.

Kể từ sau điếu thuốc cuối, cơ thể chúng ta sẽ ngay lập tức bắt đầu tự chữa lành:

• Trong 20 phút, bạn sẽ chứng kiến nhịp tim và huyết áp giảm.
• Trong 12 giờ, lượng khí độc carbon monoxide trong máu giảm xuống mức bình thường.
• Trong 2 tuần đến 3 tháng, chức năng tuần hoàn và phổi được cải thiện.
• Một năm sau, nguy cơ mắc bệnh tim giảm 50% so với người vẫn hút thuốc.
• Cai thuốc lá còn giúp cơ thể sử dụng Insulin tốt hơn, việc kiểm soát lượng đường trong máu cũng dễ dàng hơn.

Sau khi bỏ thuốc lá thành công, bệnh nhân tiểu đường cần kiểm tra lượng đường trong máu thường xuyên vì đường huyết của người bệnh có thể giảm xuống nhiều hơn khi áp dụng chế độ điều trị cũ.

Vậy bệnh tiểu đường có liên quan đến hút thuốc lá không? Không riêng đối với bệnh nhân đái tháo đường, hút thuốc lá có hại đối với tất cả mọi người, mọi lứa tuổi, mọi giới. Kiên quyết nói không với khói thuốc lá chính là cách tốt nhất, hiệu quả nhất để bảo vệ sức khỏe không chỉ cho chính bản thân người hút mà còn cho những người thân yêu bên cạnh nữa. 

Như Quỳnh

Nguồn tham khảo: Tổng hợp