Bị suy giảm miễn dịch có nên tiêm vắc xin phế cầu?

Những người có hệ miễn dịch suy yếu thường xuyên phải đối mặt với các đợt nhiễm trùng kéo dài hoặc tái phát, gây ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống và nguy cơ biến chứng nguy hiểm. Trong đó, phế cầu khuẩn là một trong những “thủ phạm” hàng đầu gây ra nhiều bệnh lý nghiêm trọng, đặc biệt là viêm phổi, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết. Để phòng ngừa, vắc xin phế cầu được xem là biện pháp hiệu quả được khuyến cáo cho nhiều đối tượng, trong đó có người suy giảm miễn dịch. Tuy nhiên, liệu đối tượng này có tiêm được hay không, và nếu có thì cần lưu ý gì? Bị suy giảm miễn dịch có nên tiêm vắc xin phế cầu?

Thế nào là suy giảm miễn dịch?

Suy giảm miễn dịch là tình trạng hệ thống miễn dịch trong cơ thể hoạt động kém hiệu quả, không đủ khả năng chống lại vi khuẩn, virus hay các tác nhân gây bệnh. Khi hệ miễn dịch suy yếu, cơ thể dễ mắc phải các bệnh nhiễm trùng kéo dài hoặc tái phát nhiều lần, thậm chí là những bệnh lý nguy hiểm có thể đe dọa đến tính mạng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Tình trạng suy giảm miễn dịch được chia làm hai dạng chính:

Suy giảm miễn dịch nguyên phát (bẩm sinh)

Đây là dạng suy giảm miễn dịch do di truyền hoặc khiếm khuyết bẩm sinh trong hệ thống miễn dịch. Tình trạng này thường được phát hiện sớm ở trẻ nhỏ, với các biểu hiện như nhiễm trùng tái phát, kéo dài hoặc không đáp ứng tốt với điều trị thông thường.

Hiện nay, y học đã ghi nhận hơn 450 loại rối loạn miễn dịch nguyên phát, thuộc nhóm các bệnh lý hiếm gặp và mạn tính. Nguyên nhân chủ yếu là do cơ thể thiếu hụt các thành phần quan trọng của hệ miễn dịch như:

• Thiếu tế bào B (liên quan đến sản xuất kháng thể).
• Thiếu tế bào T (quan trọng trong việc tiêu diệt virus và tế bào nhiễm bệnh).
• Thiếu hụt tế bào thực bào hoặc hệ thống bổ thể, những yếu tố giúp nhận diện và tiêu diệt tác nhân lạ.

Suy giảm miễn dịch thứ phát (mắc phải)

Khác với dạng nguyên phát, suy giảm miễn dịch thứ phát xảy ra khi hệ miễn dịch bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài hoặc bệnh lý đang mắc phải. Đây là dạng phổ biến hơn và hoàn toàn có thể phục hồi nếu loại bỏ được nguyên nhân gây ra.

Một số yếu tố thường gặp làm suy yếu hệ miễn dịch gồm:

• Suy dinh dưỡng hoặc thiếu hụt vi chất.
• Béo phì làm thay đổi cân bằng miễn dịch.
• Sử dụng thuốc ức chế miễn dịch (như corticoid) trong thời gian dài.
• Nhiễm virus kéo dài, chẳng hạn HIV.
• Các bệnh lý mạn tính như ung thư, tiểu đường, suy thận, hoặc đang điều trị hóa xạ trị.

Việc hiểu rõ về suy giảm miễn dịch sẽ giúp mỗi người chủ động hơn trong việc bảo vệ sức khỏe, nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường và tham khảo ý kiến bác sĩ khi cần thiết. Một hệ miễn dịch khỏe mạnh chính là "lá chắn" vững chắc giúp cơ thể chống lại bệnh tật mỗi ngày.

Bị suy giảm miễn dịch có nên tiêm vắc xin phế cầu?

Những người bị suy giảm miễn dịch là một trong những đối tượng được khuyến cáo nên tiêm vắc xin phế cầu càng sớm càng tốt. Đây là biện pháp bảo vệ quan trọng giúp cơ thể tránh khỏi các biến chứng nguy hiểm do vi khuẩn phế cầu gây ra, nhất là trong bối cảnh hệ miễn dịch vốn đã suy yếu, không đủ khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh.

Vi khuẩn phế cầu (Streptococcus pneumoniae) có thể gây ra nhiều bệnh lý nghiêm trọng như: Viêm phổi, viêm màng não, viêm tai giữa, nhiễm trùng máu... Đối với người có hệ miễn dịch bình thường, cơ thể vẫn có thể kiểm soát được phần nào mức độ lây lan của vi khuẩn. Nhưng với người bị suy giảm miễn dịch, khả năng chống đỡ gần như rất kém, khiến nguy cơ mắc bệnh và gặp biến chứng nguy hiểm cao hơn gấp nhiều lần.

Các nhóm bệnh nhân suy giảm miễn dịch thường gặp gồm:

• Người nhiễm HIV/AIDS.
• Người đang điều trị ung thư bằng hóa trị hoặc xạ trị.
• Người bị suy thận mạn tính, đặc biệt phải lọc máu định kỳ.
• Người đã ghép tạng hoặc ghép tế bào gốc tạo máu.
• Người mắc các bệnh lý di truyền về miễn dịch, như thiếu hụt tế bào B, T hoặc bổ thể.
• Người dùng thuốc ức chế miễn dịch kéo dài như corticoid, thuốc sinh học.

Đối tượng nào nên tiêm vắc xin phế cầu?

Vắc xin phế cầu đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa các bệnh lý nghiêm trọng do vi khuẩn phế cầu gây ra như viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng máu… Tuy nhiên, không phải ai cũng cần tiêm giống nhau, mà lịch tiêm sẽ được điều chỉnh tùy theo độ tuổi, tình trạng sức khỏe và bệnh lý nền của từng người. Dưới đây là những nhóm đối tượng cần đặc biệt lưu ý đến việc tiêm chủng vắc xin phế cầu:

• Trẻ nhỏ từ 6 tuần tuổi trở lên: Đây là nhóm có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, dễ bị tấn công bởi vi khuẩn. Tùy theo loại vắc xin cụ thể, độ tuổi bắt đầu tiêm và số liều sẽ khác nhau.
• Người cao tuổi từ 65 tuổi trở lên: Theo thời gian, hệ miễn dịch suy giảm khiến người lớn tuổi dễ mắc các bệnh nhiễm trùng hô hấp, trong đó có các bệnh do phế cầu khuẩn.
• Người có bệnh nền mạn tính như tim mạch, tiểu đường, hen suyễn, COPD, khí phế thũng… là những đối tượng có nguy cơ cao bị biến chứng nặng nếu mắc bệnh do phế cầu. Tiêm phòng giúp giảm thiểu đáng kể rủi ro này.
• Người có hệ miễn dịch suy yếu: Bao gồm người đang điều trị hóa trị, người sau ghép tạng, người nhiễm HIV/AIDS, những trường hợp rất cần được bảo vệ chủ động bằng vắc xin.
• Người hút thuốc, uống rượu nhiều hoặc đang phục hồi sau phẫu thuật, bệnh nặng: Những yếu tố này làm giảm sức đề kháng và tăng nguy cơ nhiễm trùng hô hấp, trong đó có nhiễm phế cầu.

Việc tiêm chủng vắc xin phế cầu đúng đối tượng, đúng lịch không chỉ giúp ngăn ngừa bệnh nguy hiểm mà còn giảm thiểu nguy cơ nhập viện và tử vong, đặc biệt ở người cao tuổi và người có bệnh nền. Nếu bạn thuộc nhóm nguy cơ hoặc chưa rõ mình có cần tiêm không, hãy đến ngay Trung tâm Tiêm chủng Long Châu để được tư vấn lịch tiêm phù hợp và an toàn nhất nhé!

Hy vọng qua nội dung bài viết bạn đã có thêm thông tin về bị suy giảm miễn dịch có nên tiêm vắc xin phế cầu? Người bị suy giảm miễn dịch hoàn toàn có thể tiêm vắc xin phế cầu để tăng cường khả năng bảo vệ trước các bệnh nhiễm trùng do phế cầu gây ra. Tuy nhiên, việc tiêm ngừa cần được thực hiện dưới sự tư vấn và giám sát chặt chẽ của nhân viên y tế, đặc biệt là với những người đang điều trị bệnh nền hoặc sử dụng thuốc ức chế miễn dịch. Nếu bạn hoặc người thân thuộc nhóm nguy cơ, đừng ngần ngại liên hệ hotline 1800 6928 của Trung tâm Tiêm chủng Long Châu để được tư vấn, kiểm tra lịch tiêm phù hợp và bảo vệ sức khỏe tốt nhất ngay từ hôm nay.