Biến chứng sau phẫu thuật là gì và phòng tránh như thế nào?

Biến chứng sau phẫu thuật có thể nhẹ hoặc nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh có thể nguyên nhân là do chưa chăm sóc bệnh nhân sau mổ đúng cách. Một số biến chứng có thể xảy ra như nhiễm trùng, sẹo…, hay thậm chí là tử vong nếu không được phát hiện kịp thời.

Biến chứng sau phẫu thuật là gì?

Biến chứng sau phẫu thuật là những vấn đề sức khỏe xảy ra sau khi thực hiện một thủ thuật y tế. Biến chứng có thể nhẹ hoặc nghiêm trọng, và có thể xảy ra ngay lập tức hoặc sau nhiều ngày, thậm chí nhiều tuần sau phẫu thuật. Mọi phẫu thuật đều có nguy cơ xảy ra biến chứng. Một vài biến chứng phổ biến có thể xảy ra bao gồm:

• Nhiễm trùng: Nhiễm trùng là một biến chứng phổ biến nhất hậu phẫu thuật. Dấu hiệu nhiễm trùng bao gồm sốt, đỏ, sưng, nóng và đau ở khu vực phẫu thuật.
• Chảy máu: Chảy máu sau phẫu thuật có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân chẳng hạn như tổn thương mạch máu, đông máu kém hoặc do thuốc làm loãng máu.
• Hematomas: Hematoma là một túi máu tụ lại dưới da sau khi phẫu thuật.
• Seromas: Seromas là những túi chất lỏng tụ lại dưới da sau khi phẫu thuật. Chất lỏng trong seroma thường là nước mắt hoặc dịch bạch huyết.
• Tổn thương thần kinh: Tổn thương thần kinh có thể xảy ra do dao phẫu thuật cắt vào dây thần kinh hoặc do sưng tấy sau phẫu thuật chèn ép dây thần kinh. Tổn thương thần kinh có thể dẫn đến tê, ngứa hoặc yếu ở khu vực bị ảnh hưởng.
• Sẹo: Tất cả các vết mổ đều để lại sẹo. Tuy nhiên kích thước và độ rõ ràng của sẹo có thể thay đổi tùy thuộc vào vị trí phẫu thuật, kỹ thuật phẫu thuật và cơ địa của từng người.
• Phản ứng dị ứng với thuốc gây mê hoặc thuốc giảm đau: Một số người có thể bị dị ứng với thuốc gây mê hoặc thuốc giảm đau được sử dụng trong quá trình phẫu thuật. Dấu hiệu phản ứng dị ứng bao gồm nổi mẩn đỏ, ngứa, khó thở và sưng mặt hoặc cổ.

• Huyết khối tĩnh mạch sâu: Huyết khối tĩnh mạch sâu là tình trạng hình thành cục máu đông trong tĩnh mạch sâu thường ở chân hoặc bắp đùi. Cục máu đông có thể di chuyển đến phổi và gây ra tình trạng thuyên tắc phổi nguy hiểm đến tính mạng.
• Suy hô hấp: Suy hô hấp có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân chẳng hạn như nhiễm trùng phổi, tắc nghẽn đường thở hoặc tác dụng phụ của thuốc. Dấu hiệu suy hô hấp bao gồm khó thở, thở nhanh và đau ngực.
• Suy tim: Suy tim có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân như mất máu, mất nước hoặc tác dụng phụ của thuốc. Dấu hiệu suy tim bao gồm mệt mỏi, khó thở và sưng tấy ở chân và mắt cá chân.
• Đột quỵ: Đột quỵ xảy ra khi dòng máu đến não bị tắc nghẽn hoặc giảm đáng kể. Dấu hiệu đột quỵ bao gồm tê hoặc yếu đột ngột ở mặt, cánh tay hoặc chân, nói khó khăn, lú lẫn và đi lại khó khăn.
• Tử vong: Tử vong do biến chứng sau phẫu thuật mặc dù hiếm nhưng vẫn có thể xảy ra.

Nguy cơ biến chứng sau phẫu thuật phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm độ tuổi, tình trạng sức khỏe, loại phẫu thuật và thời gian phẫu thuật. Điều quan trọng là phải thảo luận với bác sĩ về nguy cơ biến chứng tiềm ẩn của bất kỳ phẫu thuật nào bạn đang cân nhắc. Bác sĩ cũng có thể thực hiện các bước để giảm nguy cơ biến chứng, chẳng hạn như kê thuốc kháng sinh để ngăn ngừa nhiễm trùng hoặc sử dụng các kỹ thuật phẫu thuật ít xâm lấn hơn.

Phòng tránh biến chứng sau phẫu thuật như thế nào?

Để đảm bảo an toàn và sức khỏe sau ca phẫu thuật, việc phòng tránh biến chứng là vô cùng quan trọng. Dưới đây là một vài lưu ý chi tiết và thực tế mà bạn có thể áp dụng:

Lựa chọn cơ sở y tế uy tín

• Người bệnh nên tìm hiểu kỹ càng về cơ sở y tế uy tín sở hữu đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, trang thiết bị hiện đại và cơ sở vật chất đảm bảo.
• Tham khảo ý kiến người thân, bạn bè đã từng trải qua phẫu thuật tương tự để có thêm thông tin và kinh nghiệm.
• Trao đổi trực tiếp với bác sĩ về phương pháp phẫu thuật, các biến chứng tiềm ẩn và cách phòng ngừa.

Chuẩn bị sức khỏe tốt nhất

• Cung cấp đầy đủ thông tin về tình trạng sức khỏe, tiền sử bệnh lý cho bác sĩ.
• Tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ về việc ngưng sử dụng thuốc, nhịn ăn trước phẫu thuật.
• Cố gắng giữ tinh thần thoải mái, lạc quan để giảm bớt căng thẳng.

Vệ sinh vết mổ cẩn thận

• Vệ sinh tay sạch sẽ trước khi thực hiện vệ sinh vết mổ.
• Sử dụng nước muối sinh lý hoặc dung dịch sát khuẩn theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Thay băng gạc thường xuyên, giữ cho vết mổ luôn khô ráo.

Sử dụng thuốc theo chỉ định

• Sử dụng thuốc đúng liều lượng và đúng giờ dựa vào hướng dẫn của bác sĩ.
• Không tự ý mua thuốc hoặc thay đổi liều lượng thuốc.
• Thông báo cho bác sĩ nếu gặp bất kỳ tác dụng phụ nào của thuốc.

Chế độ ăn uống hợp lý

• Ăn thức ăn mềm, dễ tiêu hóa trong những ngày đầu sau phẫu thuật.
• Không ăn thức ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ hay đồ ăn cứng.
• Uống đủ lượng nước lọc, nước trái cây cần thiết để thanh lọc cơ thể.

Vận động nhẹ nhàng

• Đi lại nhẹ nhàng trong phòng bệnh để tránh bị ứ đọng máu.
• Khi bác sĩ cho phép có thể tập các bài tập thể dục nhẹ nhàng để tăng cường sức khỏe.
• Tránh hoạt động nặng, tập thể dục quá sức trong thời gian đầu sau phẫu thuật.

Theo dõi sức khỏe cẩn thận

• Ghi chép các triệu chứng sức khỏe sau phẫu thuật như sốt, đau nhức, chảy máu…
• Lập tức thông báo cho bác sĩ điều trị nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.
• Đi khám tái khám theo lịch hẹn của bác sĩ để kiểm tra tình trạng sức khỏe.

Trên đây là lời giải đáp cho thắc mắc biến chứng sau phẫu thuật là gì cũng như cách phòng tránh khỏi các biến chứng này. Hiểu rõ về biến chứng sau phẫu thuật là điều vô cùng quan trọng để bạn phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường để có biện pháp xử lý kịp thời.

Xem thêm: Sau phẫu thuật xương hàm nên ăn gì và hạn chế gì?