Biểu hiện dị ứng thuốc ARV và những tác dụng phụ phổ biến khác của thuốc

Khi bị HIV thì các virus sẽ làm suy yếu hệ miễn dịch, cơ thể dễ gặp các bệnh nguy hiểm khác. Do vậy cần được điều trị kịp thời. Trong các thuốc trị liệu HIV thì phổ biến nhất chính là ARV, loại thuốc có thể ngăn chặn việc virus sao chép và nhân bản.

Thuốc ARV là gì?

ARV (Antiretroviral) là nhóm gồm nhiều loại thuốc khác nhau dùng để ức chế sự phát triển của virus HIV trong cơ thể bệnh nhân. Nhờ đó tăng cường chức năng hệ miễn dịch, giúp người bệnh nâng cao chất lượng cuộc sống hơn. ARV ngày càng được dụng rộng rãi trong cả điều trị lẫn dự phòng lây nhiễm bệnh HIV.

ARV (Anti Retrovirus Drug) là thuốc dùng để ức chế sự phát triển của virus HIV

Bên cạnh hiệu quả mang lại, thuốc ARV cũng mang tới rất nhiều tác dụng phụ. Bệnh nhân thường dễ bị dị ứng thuốc ARV. Do đó, khi dùng thuốc cần có sự chỉ định từ bác sĩ bởi không phải bệnh nhân HIV nào cũng có thể được sử dụng thuốc. Chỉ định điều trị sẽ được dựa vào rất nhiều yếu tố.

Biểu hiện dị ứng thuốc ARV

Khi bị dị ứng thuốc ARV bệnh nhân sẽ gặp các biểu hiện là ban đỏ rải rác và ngứa. Tình trạng này sẽ nhanh chóng hết. Tuy nhiên nếu trở nặng sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, có thể ảnh hưởng đến tính mạng. Lúc này, người bệnh cần dừng thuốc ngay lập tức và tới trung tâm y tế để điều trị.

Khi bị dị ứng thuốc ARV bệnh nhân sẽ gặp các biểu hiện là ban đỏ rải rác

Những tác dụng phụ khác của thuốc ARV

Người bệnh HIV đôi khi buộc phải dùng thuốc ARV đều đặn trong suốt quá trình điều trị để ức chế lại sự phát triển của virus. Vì vậy, ngoài dị ứng thuốc ARV thì hãy nắm ngay những tác dụng phụ khác để có cách khắc phục kịp thời nhé.

• Buồn nôn: Buồn nôn là tác dụng phụ phổ biến, dễ thấy nhất khi dùng ARV. Vì vậy người bệnh có thể dùng thuốc ngay trong mỗi bữa ăn để giảm tình trạng buồn nôn.
• Tiêu chảy: Khi uống thuốc, nếu người bệnh bị tiêu chảy liên tục thì cần theo dõi kỹ mức độ của tác dụng phụ này để bác sĩ năm được tình hình. Từ đó có thể can thiệp kịp thời hơn. Người bệnh cũng có thể dùng nước điện giải, truyền dịch để bù thêm nước vào cơ thể. Nếu có chỉ định từ bác sĩ thì dùng thêm những thuốc chống tiêu chảy.
• Đau đầu: Đây cũng là tác dụng phụ hay gặp khi dùng ARV. Người bệnh có thể dùng những loại thuốc giảm đau như paracetamol.
• Đau hoặc khó chịu ở bụng: Nếu gặp tình trạng này, người uống thuốc phải được theo dõi chặt chẽ. Trong trường hợp đau bụng kéo dài nhiều ngày hãy tới cơ sở y tế gần nhất để được kiểm tra và có chỉ định thích hợp.
• Thiếu máu: Ở một vài loại thuốc điều trị HIV sẽ có công dụng làm ức chế xương tủy, giảm khả năng sinh ra hồng cầu, từ đó gây thiếu máu. Đối với người bị thiếu máu do uống thuốc ARV sẽ có biểu hiệu hoa mắt, chóng mặt. Tình trạng này xuất hiện từ tuần thứ 4 đến thứ 6 hoặc có thể là sau vài tháng sử dụng thuốc. Để giảm tình trạng này, người bệnh có thể uống thêm vitamin B12, sắt, folic,... hoặc có thể tham khảo thêm ý kiến sử dụng thuốc bổ trợ, thực phẩm chức năng từ bác sĩ, chuyên gia.
• Rối loạn giấc ngủ, gặp ác mộng: Đây cũng là một triệu chứng liên quan đến tác dụng phụ và dị ứng thuốc ARV thường thấy. Nếu uống trước khi ngủ, người bệnh rất có thể sẽ cảm thấy khó ngủ hơn hoặc gặp ác mộng. Để cải thiện tình tình này, có thể sử dụng bổ trợ các loại thuốc an thần hoặc giúp ngủ tốt hơn. Rối loạn giấc ngủ là một triệu chứng sẽ không kéo dài quá lâu.
• Loãng xương: Ngoài việc ức chế sự phát triển của virus, thuốc ARV còn gây ra việc tăng hoạt động của tế bào hủy xương. Bên cạnh đó còn kìm hãm quá trình tạo xương nên dẫn tới nguy cơ loãng xương.
• Tăng lipid huyết: Đây cũng là một tác dụng phụ của việc sử dụng ARV trong thời gian dài. Để biết chuẩn xác mức độ, bác sĩ sẽ tiến hành chỉ định xét nghiệm máu cho bệnh nhân.
•  Rối loạn phân bố mỡ: Hiện tượng này gọi là mất chất béo hay là teo mỡ, chuyển dịch và lưu trữ của chất béo vào những nơi bất thường như tim, gan, máu. Ngoài ra cũng có thể tích tụ dưới dạng mỡ nội tạng quanh bụng hoặc các khu vực khác gây ảnh hưởng đến chức năng của các cơ quan ở đây.
• Tích tụ acid lactic trong máu: Đây cũng là một tác dụng phụ gây ra do sử dụng thuốc ARV trong thời gian lâu dài. Tình trạng này là sự tích tụ acid lactic thừa ở máu. Khi chúng xuất hiện sẽ đưa tới những biểu hiện như thở nhanh, buồn nôn, nôn ói, đau dạ dày, hơi thở có mùi hôi hoặc mùi khó chịu. Khi người bệnh gặp những triệu chứng bất thường như trên thì cần đi tới các cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và có hướng xử lý kịp thời.

 Cần thăm khám để có hướng khắc phục kịp thời khi dị ứng thuốc ARV

Trên đây là toàn bộ thông tin về dị ứng thuốc ARV và những tác dụng phụ thường gặp khi sử dụng thuốc trong thời gian dài. Dị ứng thuốc ARV thường không quá nguy hiểm nếu biểu hiện nhẹ. Tuy nhiên tình trạng dị ứng và các phản ứng từ tác dụng phụ kéo dài thì bệnh nhân cần theo dõi chặt chẽ và tới ngay bệnh viện hoặc các cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám kịp thời.

Minh Hạnh

Nguồn tham khảo: Tổng hợp