Bớt spilus: Nguyên nhân, mức độ nguy hiểm và phương pháp điều trị

Bớt spilus là tình trạng da xuất hiện mảng sắc tố kèm theo những đốm sẫm màu rải rác bên trên. Vậy bớt spilus có nguy hiểm không, có tự khỏi không và đâu là phương pháp điều trị phù hợp? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết giúp bạn giải đáp những vấn đề này.

Bớt spilus là gì?

Khi nhắc đến các dạng rối loạn sắc tố da, nhiều người thường nghĩ đến bớt xanh, bớt màu cafe sữa hay bớt Ota. Tuy bớt spilus lại là dạng ít phổ biến hơn nhưng vẫn được ghi nhận trong nhiều tài liệu y khoa. Đây là tình trạng da xuất hiện một mảng sắc tố màu nâu nhạt hoặc nâu vàng, bên trên có rải rác những chấm hoặc mảng nâu đậm hơn.

Bớt spilus có thể xuất hiện bẩm sinh hoặc hình thành trong những năm đầu đời. Kích thước và màu sắc của bớt có thể thay đổi theo thời gian, có khi lớn dần cùng sự phát triển của cơ thể, vị trí thường gặp là ở tay, chân, đôi khi ở mặt. Tuy bớt spilus không gây đau, ngứa hay khó chịu về thể chất nhưng do đặc điểm màu sắc và hình thái đặc trưng nên thường ảnh hưởng đến thẩm mỹ và tâm lý người bệnh.

Nguyên nhân xuất hiện bớt spilus

Hiện nay, khoa học vẫn chưa xác định chính xác nguyên nhân duy nhất gây ra tình trạng này. Tuy nhiên, có một số yếu tố liên quan gồm:

• Rối loạn sắc tố bẩm sinh: Phần lớn các trường hợp bớt spilus là do sự tăng sinh bất thường của tế bào sắc tố (melanocyte) trong quá trình phát triển phôi thai, dẫn đến sự xuất hiện mảng sắc tố và các nốt đậm màu.
• Di truyền: Một số nghiên cứu ghi nhận yếu tố di truyền có thể đóng vai trò nhất định. Nếu trong gia đình có người từng xuất hiện các dạng bớt sắc tố, nguy cơ con cái gặp tình trạng này sẽ cao hơn.
• Yếu tố môi trường: Dù không phải nguyên nhân chính song các yếu tố như tia UV từ ánh nắng mặt trời hay sự thay đổi hormone cũng có thể ảnh hưởng đến màu sắc và mức độ đậm nhạt của bớt spilus theo thời gian.

Nói cách khác, bớt spilus phần lớn là yếu tố bẩm sinh, không phải do lối sống hay thói quen ăn uống. Vì vậy người bệnh không nên tự trách bản thân hay lo lắng thái quá.

Bớt spilus có nguy hiểm không?

Trên thực tế, tình trạng này đa số lành tính và không gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe. Bớt spilus thường chỉ gây mất thẩm mỹ, đặc biệt khi xuất hiện ở vùng mặt, cổ hoặc những vị trí dễ thấy. Tuy nhiên, trong một số ít trường hợp, bớt spilus có thể đi kèm với nguy cơ:

• Thay đổi bất thường: Nếu bớt có sự thay đổi nhanh về màu sắc, kích thước, bề mặt trở nên gồ ghề, chảy máu hoặc loét,... cần đi khám ngay để loại trừ khả năng tiến triển ác tính.
• Ảnh hưởng tâm lý: Người có bớt spilus lớn dễ bị tự ti, đặc biệt là trẻ em hoặc thanh thiếu niên. Điều này có thể dẫn đến rào cản trong giao tiếp xã hội, tâm trạng lo âu.
• Trường hợp hiếm: Bớt spilus có thể đi kèm với các hội chứng thần kinh - da (neurocutaneous syndromes). Tuy nhiên, tỉ lệ này cực kỳ thấp.

Vết bớt spilus có tự khỏi không?

Bớt spilus hình thành từ sự bất thường trong cấu trúc sắc tố da, do đó chúng có tính chất ổn định, tồn tại lâu dài và không tự mờ đi. Trong một số trường hợp, theo thời gian, mảng bớt có thể nhạt màu hơn hoặc rõ hơn nhưng hiếm khi biến mất hoàn toàn.

Ở trẻ em, cha mẹ thường kỳ vọng bớt sẽ tự hết khi trẻ lớn lên, nhưng thực tế điều này khó xảy ra. Vì vậy, nếu muốn cải thiện tình trạng này cần áp dụng các phương pháp điều trị y khoa.

Phương pháp điều trị bớt spilus

Điều trị bớt spilus không bắt buộc về mặt y tế nếu bớt nhỏ, không gây khó chịu hay biến đổi bất thường. Tuy nhiên, nhiều người lựa chọn can thiệp vì lý do thẩm mỹ hoặc tâm lý. Hiện nay, y học có nhiều phương pháp giúp cải thiện tình trạng này, trong đó phổ biến nhất là laser.

Điều trị bằng laser

Laser là phương pháp được áp dụng rộng rãi nhất cho bớt spilus. Bác sĩ sẽ sử dụng tia laser với bước sóng phù hợp để phá vỡ hắc tố melanin tích tụ trong da, từ đó làm mờ dần mảng bớt. Ưu điểm của laser là hiệu quả cao, ít xâm lấn và thời gian hồi phục nhanh. Tuy nhiên, để đạt kết quả mong muốn, người bệnh thường phải trải qua nhiều liệu trình, chi phí tương đối cao và không có bảo đảm loại bỏ hoàn toàn bớt.

Liệu pháp ánh sáng xung cường độ cao (IPL)

IPL cũng được sử dụng trong điều trị các vấn đề sắc tố, trong đó có bớt spilus. So với laser, IPL thường phù hợp với những mảng bớt nhạt màu và bề mặt phẳng. Ưu điểm của phương pháp này là ít gây đau rát, phù hợp với người có làn da nhạy cảm. Tuy nhiên, hiệu quả làm mờ thường chậm và kém hơn laser.

Chăm sóc hỗ trợ

Ngoài các phương pháp điều trị chuyên sâu, việc chăm sóc da hằng ngày cũng rất quan trọng. Người có bớt spilus nên sử dụng kem chống nắng thường xuyên để hạn chế tình trạng bớt trở nên sậm màu hơn khi tiếp xúc ánh sáng mặt trời. Đồng thời, việc dùng các loại kem dưỡng ẩm phù hợp cũng giúp da khỏe mạnh và hạn chế tổn thương. Đặc biệt cần thăm khám định kỳ với bác sĩ da liễu để theo dõi diễn tiến của bớt, kịp thời xử lý khi có dấu hiệu bất thường.

Bớt spilus là một dạng rối loạn sắc tố da lành tính, thường xuất hiện từ nhỏ và tồn tại lâu dài. Dù không tự biến mất, bớt spilus cũng không gây nguy hiểm đáng kể đến sức khỏe. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn và cải thiện thẩm mỹ, người bệnh có thể cân nhắc các phương pháp điều trị y khoa, đặc biệt là laser. Quan trọng nhất là luôn theo dõi sự thay đổi của bớt và tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để có hướng xử lý kịp thời.