Các biến chứng viêm amidan thường gặp nếu bệnh không được điều trị hiệu quả

Viêm amidan là bệnh nhiễm trùng thường gặp với tỷ lệ bệnh nhân mắc tăng cao vào thời tiết giao mùa. Tuy là bệnh lý lành tính nhưng các biến chứng viêm amidan có thể ảnh hưởng tới sức khỏe toàn thân nến không được nhận biết, từ đó điều trị kịp thời.

Tổng quan về viêm amidan

Các amidan là một phần quan trọng của hệ thống miễn dịch, đóng vai trò như hàng rào bảo vệ đầu tiên chống lại các mầm bệnh xâm nhập qua đường hô hấp hoặc đường tiêu hóa. Chúng được cấu tạo bởi mô bạch huyết, là một thành phần của vòng Waldeyer, cùng với các VA (tổ chức bạch huyết họng). Trong khi amidan thực hiện nhiệm vụ bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm trùng có thể bị viêm, gây ra các vấn đề sức khỏe.

Khi amidan bị viêm, tình trạng này không chỉ làm giảm khả năng bảo vệ của chúng mà còn có thể dẫn đến việc chúng trở thành ổ chứa bệnh, tạo điều kiện cho các vi khuẩn hoặc virus xâm nhập, lây lan.

Bệnh có thể lan rộng tới các khu vực lân cận, gây ra các biến chứng viêm amidan tại chỗ hoặc toàn thân. Mặc dù viêm amidan thường không nguy hiểm nhưng nếu trẻ không được chăm sóc tốt, biến chứng có thể tiến triển, đặc biệt khi nhiễm trùng do liên cầu khuẩn nhóm A gây ra.

Các biến chứng viêm amidan thường gặp bao gồm đau họng, khó nuốt và sốt. Tuy nhiên, cần cảnh giác với các triệu chứng bất thường là dấu hiệu bệnh tiến triển nặng hơn, bao gồm:

• Khó nuốt hoặc nuốt đau;
• Khó thở ngày càng tăng;
• Sốt cao liên tục, kém đáp ứng với thuốc hạ sốt.

Những dấu hiệu này có thể cho thấy viêm amidan đã tiến triển thành biến chứng như nhiễm trùng lan rộng hoặc áp xe amidan.

Các biến chứng viêm amidan

Viêm amidan là một tình trạng nhiễm trùng phổ biến, thường xảy ra do vi khuẩn Streptococcus nhóm A. Tuy nhiên, nếu không được điều trị kịp thời hoặc nếu nhiễm trùng trở nên nghiêm trọng, các biến chứng viêm amidan có thể tiến triển nặng hơn.

Tình trạng sốt tinh hồng nhiệt

Sốt tinh hồng nhiệt là một biến chứng do liên cầu khuẩn nhóm A gây ra, với triệu chứng chính bao gồm sốt trên 38 độ C, ban đỏ toàn thân, lưỡi dâu và hạch cổ to. Trong đó, ban đỏ toàn thân là dấu hiệu sớm, thường xuất hiện ở tứ chi và mặt, không gây ngứa rát, khó chịu.

Hiện tượng lưỡi dâu có màu đỏ tươi, mềm do tình trạng sưng nề, bong vảy nhú. Phát ban thường kéo dài đến một tuần, kèm theo sốt hoặc đau khớp. Những người có nguy cơ bị phát ban thường thiếu kháng thể kháng ngoại độc tố của liên cầu nhóm A, làm tăng khả năng mắc bệnh.

Viêm cầu thận cấp sau nhiễm liên cầu

Viêm cầu thận cấp tính xảy ra trong khoảng 10 - 15% trường hợp viêm họng do huyết thanh tuýp 12 của liên cầu khuẩn, thường xuất hiện 1 - 2 tuần sau nhiễm trùng. Đây là một rối loạn qua trung gian miễn dịch, với các biểu hiện lâm sàng như phù, tăng huyết áp, bất thường về cặn lắng trong nước tiểu, giảm protein huyết, tăng chất chỉ điểm viêm và nồng độ bổ thể thấp.

Bệnh thường xảy ra ở trẻ em tại các quốc gia đang phát triển, có thể dẫn đến tổn thương thận nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời.

Viêm tai giữa

Viêm tai giữa cấp thứ phát là một biến chứng khác của viêm amidan. Các amidan là một phần của vòng Waldeyer, bao gồm nhiều mô bạch huyết. Khi viêm amidan, các mô bạch huyết này cũng có thể bị viêm và phì đại, dẫn đến tắc nghẽn vòi Eustache hoặc dịch viêm từ họng/amidan có thể theo vòi Eustache lên hòm nhĩ gây viêm tai giữa.

Sốt thấp khớp cấp

Sốt thấp khớp là một bệnh lý miễn dịch xảy ra sau khi nhiễm vi khuẩn Streptococcus nhóm A, thường gặp ở trẻ em từ 5 đến 18 tuổi. Biến chứng này ảnh hưởng đến nhiều hệ thống cơ quan, phổ biến nhất là gây viêm khớp, viêm tim và hệ thống thần kinh.

Viêm khớp thường biểu hiện ở các khớp lớn, có tính chất đối xứng như gối, khuỷu, gót chân và cổ tay. Viêm tim là biến chứng nặng, có thể xảy ra trong đợt cấp đầu tiên, với nguy cơ gây rung nhĩ, suy tim, đột quỵ và tử vong.

Về hệ thần kinh, bệnh có thể gây chứng múa giật Sydenham là bệnh lý thần kinh hiếm gặp, đặc trưng bởi các cử động không chủ ý và có thể kèm theo các bất thường về giọng nói và dáng đi. Chẩn đoán thường dựa vào nồng độ kháng thể antistreptolysin (ASO), kháng DNAse beta hoặc antihyaluronidase, vì phương pháp chẩn đoán bằng que thử dịch hầu họng không thể xác định chẩn đoán chính xác.

Biến chứng khác do viêm amidan

Viêm amidan không chỉ gây ra các triệu chứng cấp tính mà còn có thể dẫn đến biến chứng khác. Một trong những biến chứng mãn tính phổ biến nhất là chứng ngưng thở khi ngủ, một tình trạng cần được chú ý, điều trị kịp thời để tránh các hậu quả nghiêm trọng.

Chứng ngưng thở khi ngủ (OSA - Obstructive Sleep Apnea) là một tình trạng trong đó tắc nghẽn đường hô hấp xảy ra trong khi ngủ, dẫn đến sự ngừng thở tạm thời. Đây là một biến chứng nghiêm trọng có thể xuất hiện ở cả trẻ em và người lớn, đặc biệt là những người có amidan quá phát.

Viêm amidan, đặc biệt là khi amidan quá phát, có thể gây tắc nghẽn đường hô hấp, dẫn đến tình trạng ngưng thở khi ngủ. Khi amidan bị phì đại, chúng có thể chèn ép hoặc làm tắc nghẽn đường hô hấp, gây cản trở luồng không khí vào phổi. Điều này dẫn đến hiện tượng ngừng thở tạm thời, làm giảm lượng oxy cung cấp cho cơ thể, gây ra sự gián đoạn hô hấp trong giấc ngủ.

Triệu chứng chính của ngưng thở khi ngủ bao gồm ngáy to, cảm giác mệt mỏi và thiếu năng lượng vào ban ngày, khó tập trung và rối loạn giấc ngủ. Những người mắc chứng ngưng thở khi ngủ thường cảm thấy mệt mỏi dù đã ngủ đủ giấc, tình trạng này có thể dẫn đến giảm chất lượng cuộc sống cũng như ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.

Bên cạnh đó, việc thiếu oxy liên tục trong khi ngủ có thể gây căng thẳng cho hệ tim mạch, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch nghiêm trọng như tăng huyết áp, bệnh mạch vành và đột quỵ.

Điều trị ngưng thở khi ngủ do viêm amidan thường bao gồm việc cân nhắc phẫu thuật cắt bỏ amidan, đặc biệt là ở trẻ em. Phẫu thuật cắt amidan giúp giảm hoặc loại bỏ tình trạng tắc nghẽn đường hô hấp, từ đó cải thiện chất lượng giấc ngủ, đồng thời giảm các triệu chứng liên quan.

Tuy nhiên, việc quyết định phẫu thuật cần được thực hiện dựa trên sự đánh giá kỹ lưỡng của bác sĩ chuyên khoa, bao gồm việc xem xét mức độ nghiêm trọng của tình trạng viêm amidan, sự ảnh hưởng đến cuộc sống của bệnh nhân và các lựa chọn điều trị khác.

Thông qua bài viết trên, Nhà thuốc Long Châu xin gửi tới quý độc giả thông tin về các biến chứng viêm amidan. Nhận diện sớm, điều trị hiệu quả tình trạng này sẽ giúp ngăn ngừa biến chứng nghiêm trọng, cải thiện sức khỏe tổng thể.