Các loại thuốc giảm đau bụng kinh phổ biến hiện nay và cách sử dụng hiệu quả

Đau bụng kinh là nỗi ám ảnh của nhiều chị em mỗi tháng, gây ảnh hưởng đến sinh hoạt và tâm trạng. Để giảm bớt cơn đau, nhiều người lựa chọn dùng thuốc giảm đau. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc không đúng cách có thể tiềm ẩn rủi ro cho sức khỏe. Vậy đâu là những loại thuốc giảm đau bụng kinh an toàn và hiệu quả? Cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Vì sao đến tháng thường bị đau bụng kinh?

Đau bụng kinh xảy ra do sự co bóp của tử cung nhằm đẩy lớp niêm mạc tử cung bong ra ngoài khi không có sự thụ tinh. Khi đến kỳ kinh nguyệt, cơ thể sản xuất nhiều prostaglandin, một loại hóa chất gây co thắt tử cung. Nồng độ prostaglandin càng cao, tử cung co bóp càng mạnh, dẫn đến cơn đau dữ dội hơn.

Ngoài ra, một số yếu tố khác có thể khiến cơn đau bụng kinh trở nên nghiêm trọng hơn, bao gồm:

• Rối loạn nội tiết tố: Sự mất cân bằng giữa estrogen và progesterone có thể khiến tử cung co bóp mạnh hơn.
• Bệnh lý phụ khoa: U xơ tử cung, lạc nội mạc tử cung hoặc viêm vùng chậu có thể làm cơn đau nghiêm trọng hơn bình thường.
• Thiếu hụt dinh dưỡng: Thiếu magie, canxi hoặc vitamin B có thể làm tăng nhạy cảm với cơn đau.
• Tâm lý và căng thẳng: Stress kéo dài có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh, làm cơn đau trở nên tồi tệ hơn.

Có nên uống thuốc giảm đau bụng kinh không?

Trong trường hợp cơn đau nghiêm trọng, nhiều chị em lựa chọn thuốc giảm đau bụng kinh để kiểm soát triệu chứng. Các loại thuốc này thường hoạt động theo hai cơ chế chính: Ức chế sản xuất prostaglandin để giảm co thắt tử cung hoặc làm giãn cơ tử cung giúp giảm đau hiệu quả.

Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc cần tuân thủ liều lượng và thời gian hợp lý để tránh tác dụng phụ như rối loạn tiêu hóa, ảnh hưởng đến gan, thận hoặc mất cân bằng nội tiết. Nếu đau bụng kinh tái diễn dữ dội hoặc kéo dài, chị em nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn phương pháp điều trị phù hợp, thay vì lạm dụng thuốc trong thời gian dài.

Những loại thuốc giảm đau bụng kinh​ an toàn cho phái nữ

Hiện nay, có nhiều loại thuốc giảm đau bụng kinh an toàn, bao gồm thuốc không kê đơn (OTC) và thuốc theo toa. Dưới đây là các nhóm thuốc thường được sử dụng và cơ chế tác động của chúng đối với cơ thể.

Thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs)

NSAIDs là nhóm thuốc thường được ưu tiên trong điều trị đau bụng kinh nhờ cơ chế ức chế enzyme cyclooxygenase (COX), từ đó giảm sản xuất prostaglandin – một chất trung gian có vai trò quan trọng trong việc kích thích sự co bóp của tử cung. Khi lượng prostaglandin giảm, các cơn co thắt cũng giảm đi, giúp giảm đau hiệu quả.

NSAIDs có thể gây kích ứng dạ dày và không phù hợp cho những người có tiền sử viêm loét dạ dày, trào ngược, bệnh thận hoặc tim mạch. Vì vậy, cần thận trọng khi sử dụng và tham khảo ý kiến bác sĩ nếu có bệnh lý nền.

Thuốc giảm đau đơn thuần

Thuốc giảm đau không chứa thành phần kháng viêm, hoạt động chủ yếu bằng cách ức chế tín hiệu đau tại hệ thần kinh trung ương. Trong nhóm này, paracetamol (acetaminophen) là hoạt chất phổ biến nhất.

Paracetamol có tác dụng giảm đau nhờ ức chế nhẹ enzyme COX tại hệ thần kinh trung ương, nhưng không có tác dụng kháng viêm như NSAIDs. Do không ức chế COX-1 tại dạ dày, paracetamol ít gây tác dụng phụ trên đường tiêu hóa. Khi phối hợp với caffeine, thuốc có thể giúp tăng cường hiệu quả giảm đau, nhưng cần có hướng dẫn từ bác sĩ để tránh tác dụng phụ không mong muốn.

Paracetamol là lựa chọn an toàn cho phụ nữ bị đau bụng kinh mức độ nhẹ đến trung bình hoặc không thể sử dụng NSAIDs. Tuy nhiên, cần lưu ý liều lượng để tránh tổn thương gan.

Thuốc chống co thắt

Do đau bụng kinh xuất phát từ các cơn co thắt tử cung, thuốc chống co thắt giúp làm dịu cơ trơn, giảm cảm giác đau đớn.

Các loại phổ biến:

• Hyoscine butylbromide: Tác dụng nhanh trong việc giảm co thắt, nhưng có thể gây khô miệng, táo bón hoặc bí tiểu.
• Alverine citrate: Hiệu quả trong việc giảm đau do co thắt tử cung, nhưng không phù hợp với bệnh nhân huyết áp thấp.

Những thuốc này thường được dùng khi NSAIDs hoặc paracetamol không mang lại hiệu quả mong muốn.

Thuốc tránh thai nội tiết

Thuốc tránh thai còn được sử dụng để điều trị đau bụng kinh mãn tính.

Cơ chế tác động:

• Ngăn chặn quá trình rụng trứng, từ đó làm giảm sản xuất prostaglandin.
• Làm mỏng niêm mạc tử cung, giúp giảm mức độ co bóp tử cung.
• Ổn định hormone sinh dục, từ đó điều hòa chu kỳ kinh nguyệt và giảm triệu chứng đau.

Các dạng thuốc tránh thai có thể sử dụng gồm:

• Thuốc tránh thai kết hợp (COCs): Chứa estrogen và progestin, giúp điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt và giảm đau.
• Thuốc tránh thai chỉ chứa progestin: Phù hợp cho những người không thể sử dụng estrogen.

Mặc dù hiệu quả cao, thuốc tránh thai có thể gây ra tác dụng phụ như đau đầu, buồn nôn, thay đổi tâm trạng và một số trường hợp có thể gây giữ nước, dẫn đến tăng cân nhẹ. Vì vậy, cần có sự tư vấn từ bác sĩ trước khi sử dụng.

Những lưu ý khi dùng thuốc giảm đau bụng kinh

Dùng thuốc giảm đau bụng kinh có thể giúp giảm triệu chứng nhanh chóng, nhưng nếu sử dụng không đúng cách có thể gây ra tác dụng phụ không mong muốn. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, chị em cần lưu ý:

• Dùng đúng liều lượng: Không uống quá liều khuyến cáo để tránh ảnh hưởng đến gan, thận và dạ dày.
• Uống sau khi ăn: Giúp hạn chế kích ứng dạ dày, đặc biệt với nhóm thuốc NSAIDs.
• Không lạm dụng thuốc: Tránh dùng quá 10 ngày/tháng để ngăn tình trạng nhờn thuốc.
• Thận trọng với bệnh lý nền: Người bị dạ dày, tim mạch, huyết áp thấp cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
• Theo dõi tác dụng phụ: Nếu gặp buồn nôn, chóng mặt, đau dạ dày, cần ngưng thuốc và đi khám ngay.

Những phương pháp giảm đau bụng kinh khác

Ngoài việc sử dụng thuốc giảm đau bụng kinh, chị em có thể áp dụng các phương pháp tự nhiên để giảm đau bụng kinh an toàn và hiệu quả:

• Chế độ dinh dưỡng khoa học: Một chế độ ăn uống lành mạnh có thể giúp giảm mức độ viêm nhiễm và điều hòa hoạt động của tử cung. Chị em nên bổ sung thực phẩm giàu vitamin A, E, B6, B12, sắt, magie và kali như rau xanh, cá hồi, hạnh nhân, chuối và các loại hạt. Đồng thời, cần hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ và tránh rượu bia, caffeine, vì các chất này có thể kích thích sự co bóp của tử cung và làm tăng cơn đau.
• Tập luyện thể thao nhẹ nhàng: Các bài tập yoga, đi bộ, bơi lội hoặc các động tác kéo giãn giúp cơ thể thư giãn, tăng tuần hoàn máu và giảm co thắt tử cung.
• Nghỉ ngơi và kiểm soát căng thẳng: Thiếu ngủ và căng thẳng có thể làm tăng mức độ đau bụng kinh. Chị em nên ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi ngày, duy trì thói quen thư giãn như thiền định, hít thở sâu hoặc đọc sách để giúp cơ thể và tâm trí thư thái.
• Chườm nóng vùng bụng dưới: Sử dụng túi chườm ấm hoặc miếng dán nhiệt lên vùng bụng giúp làm giãn cơ tử cung, giảm co thắt và tăng tuần hoàn máu.
• Massage bụng dưới: Xoa bóp nhẹ nhàng vùng bụng dưới theo chuyển động tròn bằng tinh dầu như dầu oải hương, dầu bạc hà hoặc dầu gừng giúp thư giãn cơ tử cung và giảm đau tự nhiên.

Việc lựa chọn loại thuốc giảm đau bụng kinh phù hợp phụ thuộc vào mức độ đau, tình trạng sức khỏe cá nhân và các bệnh lý đi kèm. Để đảm bảo an toàn, chị em nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào. Ngoài ra, kết hợp với lối sống lành mạnh, chế độ ăn uống hợp lý và các phương pháp thư giãn như yoga, massage có thể giúp cải thiện triệu chứng đau bụng kinh một cách tự nhiên và an toàn.