Dược sĩ Đại học có nhiều năm kinh nghiệm trong việc tư vấn Dược phẩm và hỗ trợ giải đáp thắc mắc về Bệnh học. Hiện đang là giảng viên cho Dược sĩ tại Nhà thuốc Long Châu.
Quỳnh Loan
04/12/2025
Mặc định
Lớn hơn
Cách cho người liệt đi vệ sinh là vấn đề quan trọng trong chăm sóc người bệnh nằm lâu. Việc lựa chọn dụng cụ hỗ trợ phù hợp và thực hiện đúng kỹ thuật sẽ giúp hạn chế biến chứng và bảo vệ sức khỏe người bệnh.
Khi người bệnh bị liệt hoặc mất khả năng vận động, các hoạt động sinh hoạt hàng ngày trở nên khó khăn. Trong đó, việc đi vệ sinh là nhu cầu thiết yếu cần được hỗ trợ đúng cách. Nếu không chăm sóc đúng, người bệnh dễ gặp phải nhiễm trùng, loét da hoặc rối loạn tâm lý do cảm giác mất tự chủ. Vì vậy, người thân cần nắm rõ các phương pháp hỗ trợ phù hợp và biết cách giữ gìn vệ sinh cũng như bảo vệ da người bệnh.
Việc hỗ trợ đi vệ sinh đúng cách giúp người bệnh cảm thấy thoải mái hơn và hạn chế nguy cơ viêm nhiễm da, nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc viêm loét vùng mông. Khi thực hiện, người chăm sóc cần di chuyển nhẹ nhàng, đảm bảo an toàn và giữ kín đáo để tôn trọng cảm xúc của người bệnh.
Cách cho người bị liệt đi vệ sinh thường được thực hiện thông qua các dụng cụ và thiết bị phù hợp với mức độ bệnh và khả năng vận động còn lại của bệnh nhân.
Ống thông tiểu được sử dụng để dẫn nước tiểu ra ngoài khi người bệnh không thể tự bài tiết hoặc không thể tự kiểm soát bàng quang. Đây là phương pháp được áp dụng nhiều trong bệnh viện hoặc tại nhà theo hướng dẫn của nhân viên y tế.
Trước khi đặt ống thông tiểu, người bệnh và người chăm sóc cần được bác sĩ hoặc điều dưỡng hướng dẫn cụ thể. Ống thông được đưa qua niệu đạo vào bàng quang và cố định bằng bóng nước ở đầu ống. Đầu còn lại nối với túi đựng nước tiểu để đảm bảo nước tiểu chảy ra liên tục.

Việc vệ sinh ống thông rất quan trọng nhằm phòng tránh nhiễm trùng. Người chăm sóc cần:
Nếu phát hiện dấu hiệu viêm nhiễm, cần liên hệ bác sĩ để xử lý sớm.
Ghế bô giúp người bệnh có thể đi tiểu hoặc đại tiện tại chỗ mà không cần di chuyển nhiều. Dụng cụ này phù hợp với người bệnh vẫn có thể ngồi nhưng không thể đi lại.
Ghế bô thường có tay vịn hỗ trợ giữ thăng bằng và có thể gấp gọn khi không dùng. Một số loại có bánh xe để thuận tiện di chuyển. Khi sử dụng ghế bô, người chăm sóc cần lưu ý:

Nhà vệ sinh mini tự động được đặt dưới vùng mông và có cơ chế hút chất thải, rửa sạch và làm khô tự động.
Ưu điểm của nhà vệ sinh tự động
Nhà vệ sinh tự động có các ưu điểm sau:
Nhược điểm của nhà vệ sinh tự động
Mặc dù nhiều ưu điểm nhưng nhà vệ sinh tự động vẫn có một số hạn chế:
Khi chọn tã, cần ưu tiên:
Khi thay tã, người chăm sóc cần vệ sinh vùng kín bằng nước ấm và lau khô hoàn toàn trước khi dán tã mới. Đây là bước quan trọng giúp phòng tránh viêm da và loét vùng mông.

Vệ sinh thân thể giúp giữ sạch da và giảm nguy cơ nhiễm trùng. Việc tắm tại giường là giải pháp phổ biến cho người liệt.
Việc vệ sinh thân thể đúng cách giúp giữ da sạch sẽ hỗ trợ tuần hoàn máu giảm nguy cơ loét da và mang lại cảm giác dễ chịu cho người bệnh. Đối với người bị liệt hoặc hạn chế vận động tắm tại giường là phương pháp phù hợp nhất.
Khi tắm cho người bệnh, người chăm sóc cần thực hiện theo từng vùng theo nguyên tắc từ trên xuống dưới. Các bước thực hiện gồm làm ướt, thoa xà phòng, làm sạch lại với nước và lau khô. Khi chà rửa da nên thực hiện theo vòng xoắn nhẹ để kích thích tuần hoàn.
Vệ sinh vùng mặt
Lót khăn dưới đầu hoặc cổ người bệnh, dùng khăn mềm thấm nước ấm lau lần lượt mắt trán hai bên má mũi quanh miệng cằm tai vùng cổ và gáy. Động tác cần nhẹ nhàng để tránh gây khó chịu.
Vệ sinh tay, chân
Đặt thau nước ở cạnh giường, trải khăn dưới tay người bệnh rồi rửa từng bàn tay và cẳng tay.

Vệ sinh ngực và bụng
Khi vệ sinh vùng này cần giữ kín đáo cho người bệnh. Có thể che ngực khi rửa bụng và che bụng khi rửa ngực để người bệnh cảm thấy thoải mái và được tôn trọng.
Vệ sinh bộ phận sinh dục
Đặt bệnh nhân nằm ngửa đặt bồn hạt đậu giữa hai đùi và bô dẹt dưới mông.
Vệ sinh lưng và mông
Cho người bệnh nằm nghiêng hoặc sấp trải khăn dưới lưng và mông. Dùng cồn 90 độ xoa nhẹ để sát khuẩn sau đó bôi dung dịch phòng loét lên các vùng thường tì đè như xương cụt vai và hông.
Vệ sinh chân
Đặt chân người bệnh vào thau nước rửa sạch từng chân rồi lau khô. Sau cùng thay quần áo sạch và chỉnh drap giường gọn gàng.
Bên cạnh việc vệ sinh, người chăm sóc cần phải quan tâm đến chất lượng cuộc sống cho người bị liệt thông qua chế độ dinh dưỡng và chăm sóc tinh thần.
Nguyên tắc xây dựng khẩu phần ăn cho người bệnh:

Người bị liệt không chỉ gặp khó khăn về vận động mà còn dễ rơi vào trạng thái buồn bã và mất động lực. Hãy trò chuyện và động viên để họ cảm thấy được quan tâm hơn.
Tóm lại, biết cách cho người liệt đi vệ sinh đúng phương pháp sẽ mang lại nhiều lợi ích, từ việc giảm nguy cơ nhiễm trùng đến cải thiện tâm lý và chất lượng sống. Người chăm sóc cần kiên nhẫn và chú ý đến sức khỏe cả thể chất và tinh thần của bệnh nhân để việc chăm sóc đạt hiệu quả tốt nhất.
Dược sĩ Đại họcNguyễn Mỹ Huyền
Dược sĩ Đại học có nhiều năm kinh nghiệm trong việc tư vấn Dược phẩm và hỗ trợ giải đáp thắc mắc về Bệnh học. Hiện đang là giảng viên cho Dược sĩ tại Nhà thuốc Long Châu.