• Thực phẩm chức năng

  • Dược mỹ phẩm

  • Thuốc

    Không có từ khóa theo chữ cái đã chọn

    Xem theo chữ cái
  • Chăm sóc cá nhân

  • Thiết bị y tế

  • Tiêm chủng

  • Bệnh & Góc sức khỏe

  • Hệ thống nhà thuốc

  1. /
  2. Góc sức khỏe/
  3. Phòng bệnh & Sống khoẻ/
  4. Kiến thức y khoa

Cách cho người liệt đi vệ sinh thuận tiện và đảm bảo an toàn

Quỳnh Loan

04/12/2025

Kích thước chữ

Cách cho người liệt đi vệ sinh là vấn đề quan trọng trong chăm sóc người bệnh nằm lâu. Việc lựa chọn dụng cụ hỗ trợ phù hợp và thực hiện đúng kỹ thuật sẽ giúp hạn chế biến chứng và bảo vệ sức khỏe người bệnh.

Khi người bệnh bị liệt hoặc mất khả năng vận động, các hoạt động sinh hoạt hàng ngày trở nên khó khăn. Trong đó, việc đi vệ sinh là nhu cầu thiết yếu cần được hỗ trợ đúng cách. Nếu không chăm sóc đúng, người bệnh dễ gặp phải nhiễm trùng, loét da hoặc rối loạn tâm lý do cảm giác mất tự chủ. Vì vậy, người thân cần nắm rõ các phương pháp hỗ trợ phù hợp và biết cách giữ gìn vệ sinh cũng như bảo vệ da người bệnh.

Cách cho người liệt đi vệ sinh và những nguyên tắc hỗ trợ an toàn

Việc hỗ trợ đi vệ sinh đúng cách giúp người bệnh cảm thấy thoải mái hơn và hạn chế nguy cơ viêm nhiễm da, nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc viêm loét vùng mông. Khi thực hiện, người chăm sóc cần di chuyển nhẹ nhàng, đảm bảo an toàn và giữ kín đáo để tôn trọng cảm xúc của người bệnh.

Cách cho người bị liệt đi vệ sinh thường được thực hiện thông qua các dụng cụ và thiết bị phù hợp với mức độ bệnh và khả năng vận động còn lại của bệnh nhân.

Ống thông tiểu

Ống thông tiểu được sử dụng để dẫn nước tiểu ra ngoài khi người bệnh không thể tự bài tiết hoặc không thể tự kiểm soát bàng quang. Đây là phương pháp được áp dụng nhiều trong bệnh viện hoặc tại nhà theo hướng dẫn của nhân viên y tế.

Trước khi đặt ống thông tiểu, người bệnh và người chăm sóc cần được bác sĩ hoặc điều dưỡng hướng dẫn cụ thể. Ống thông được đưa qua niệu đạo vào bàng quang và cố định bằng bóng nước ở đầu ống. Đầu còn lại nối với túi đựng nước tiểu để đảm bảo nước tiểu chảy ra liên tục.

Một trong những cách cho người liệt đi vệ sinh là dùng ống thông tiểu
Một trong những cách cho người liệt đi vệ sinh là dùng ống thông tiểu

Việc vệ sinh ống thông rất quan trọng nhằm phòng tránh nhiễm trùng. Người chăm sóc cần:

  • Rửa tay sạch bằng xà phòng và nước ấm trước khi chạm vào ống.
  • Lau làm sạch vùng đặt ống ít nhất 2 lần mỗi ngày bằng khăn mềm và dung dịch sát khuẩn nhẹ.
  • Kiểm tra túi nước tiểu để đảm bảo không bị đầy hoặc tắc nghẽn.
  • Theo dõi dấu hiệu bất thường như sưng, nóng đỏ, đau tại vị trí đặt ống hoặc sốt.

Nếu phát hiện dấu hiệu viêm nhiễm, cần liên hệ bác sĩ để xử lý sớm.

Ghế bô cho người lớn

Ghế bô giúp người bệnh có thể đi tiểu hoặc đại tiện tại chỗ mà không cần di chuyển nhiều. Dụng cụ này phù hợp với người bệnh vẫn có thể ngồi nhưng không thể đi lại.

Ghế bô thường có tay vịn hỗ trợ giữ thăng bằng và có thể gấp gọn khi không dùng. Một số loại có bánh xe để thuận tiện di chuyển. Khi sử dụng ghế bô, người chăm sóc cần lưu ý:

  • Đảm bảo mặt ghế sạch và khô trước mỗi lần sử dụng.
  • Hỗ trợ người bệnh chuyển tư thế nhẹ nhàng, tránh kéo mạnh gây đau.
  • Đậy nắp và xử lý chất thải ngay sau khi bệnh nhân sử dụng.
  • Rửa và phơi khô bô mỗi ngày để giảm mùi và tránh vi khuẩn phát triển.
Người bệnh có thể đi tiểu hoặc đại tiện tại chỗ bằng ghế bô mà không cần di chuyển nhiều
Người bệnh có thể đi tiểu hoặc đại tiện tại chỗ bằng ghế bô mà không cần di chuyển nhiều

Nhà vệ sinh mini hỗ trợ tự động

Nhà vệ sinh mini tự động được đặt dưới vùng mông và có cơ chế hút chất thải, rửa sạch và làm khô tự động.

Ưu điểm của nhà vệ sinh tự động

Nhà vệ sinh tự động có các ưu điểm sau:

  • Giảm tối đa việc tiếp xúc với chất thải;
  • Giữ vùng da sạch sẽ và khô ráo;
  • Giảm nguy cơ loét và nhiễm khuẩn.

Nhược điểm của nhà vệ sinh tự động

Mặc dù nhiều ưu điểm nhưng nhà vệ sinh tự động vẫn có một số hạn chế:

  • Giá thành cao, khó tiếp cận với đa số gia đình;
  • Cần nguồn điện và bảo trì thiết bị thường xuyên.

Tã dán cho người lớn

Khi chọn tã, cần ưu tiên:

  • Khả năng thấm hút nhanh để da không bị ẩm lâu.
  • Chất liệu mềm, thoáng khí để hạn chế kích ứng da.
  • Kích thước phù hợp với cơ thể người bệnh.

Khi thay tã, người chăm sóc cần vệ sinh vùng kín bằng nước ấm và lau khô hoàn toàn trước khi dán tã mới. Đây là bước quan trọng giúp phòng tránh viêm da và loét vùng mông.

Tã dán cho người lớn nên có khả năng thấm hút nhanh để da không bị ẩm lâu
Tã dán cho người lớn nên có khả năng thấm hút nhanh để da không bị ẩm lâu

Cách vệ sinh thân thể người bị liệt

Vệ sinh thân thể giúp giữ sạch da và giảm nguy cơ nhiễm trùng. Việc tắm tại giường là giải pháp phổ biến cho người liệt.

Cách vệ sinh thân thể cho người bị liệt tại giường

Việc vệ sinh thân thể đúng cách giúp giữ da sạch sẽ hỗ trợ tuần hoàn máu giảm nguy cơ loét da và mang lại cảm giác dễ chịu cho người bệnh. Đối với người bị liệt hoặc hạn chế vận động tắm tại giường là phương pháp phù hợp nhất.

Trình tự vệ sinh các vùng trên cơ thể

Khi tắm cho người bệnh, người chăm sóc cần thực hiện theo từng vùng theo nguyên tắc từ trên xuống dưới. Các bước thực hiện gồm làm ướt, thoa xà phòng, làm sạch lại với nước và lau khô. Khi chà rửa da nên thực hiện theo vòng xoắn nhẹ để kích thích tuần hoàn.

Vệ sinh vùng mặt

Lót khăn dưới đầu hoặc cổ người bệnh, dùng khăn mềm thấm nước ấm lau lần lượt mắt trán hai bên má mũi quanh miệng cằm tai vùng cổ và gáy. Động tác cần nhẹ nhàng để tránh gây khó chịu.

Vệ sinh tay, chân

Đặt thau nước ở cạnh giường, trải khăn dưới tay người bệnh rồi rửa từng bàn tay và cẳng tay.

Vệ sinh tay, chân là bước thứ hai trong trình tự vệ sinh các vùng trên cơ thể của người liệt
Vệ sinh tay, chân là bước thứ hai trong trình tự vệ sinh các vùng trên cơ thể của người liệt

Vệ sinh ngực và bụng

Khi vệ sinh vùng này cần giữ kín đáo cho người bệnh. Có thể che ngực khi rửa bụng và che bụng khi rửa ngực để người bệnh cảm thấy thoải mái và được tôn trọng.

Vệ sinh bộ phận sinh dục

Đặt bệnh nhân nằm ngửa đặt bồn hạt đậu giữa hai đùi và bô dẹt dưới mông.

  • Đối với nam: Dùng gạc và kẹp kocher nâng nhẹ dương vật, rửa từ lỗ tiểu ra bên ngoài rồi lau khô.
  • Đối với nữ: Dùng gạc mới, mỗi lần chùi rửa theo hướng từ trước ra sau để tránh nhiễm khuẩn. Cuối cùng rửa vùng hậu môn và thấm khô.

Vệ sinh lưng và mông

Cho người bệnh nằm nghiêng hoặc sấp trải khăn dưới lưng và mông. Dùng cồn 90 độ xoa nhẹ để sát khuẩn sau đó bôi dung dịch phòng loét lên các vùng thường tì đè như xương cụt vai và hông.

Vệ sinh chân

Đặt chân người bệnh vào thau nước rửa sạch từng chân rồi lau khô. Sau cùng thay quần áo sạch và chỉnh drap giường gọn gàng.

Một số lưu ý khác

Bên cạnh việc vệ sinh, người chăm sóc cần phải quan tâm đến chất lượng cuộc sống cho người bị liệt thông qua chế độ dinh dưỡng và chăm sóc tinh thần.

Dinh dưỡng phù hợp cho người bị liệt

Nguyên tắc xây dựng khẩu phần ăn cho người bệnh:

  • Bổ sung đầy đủ đạm từ thịt, cá, trứng, sữa.
  • Tăng cường rau xanh và trái cây để cung cấp vitamin và chất xơ.
  • Uống đủ nước mỗi ngày để hỗ trợ tiêu hóa.
  • Hạn chế đồ nhiều dầu và thực phẩm khó tiêu.
Nên bổ sung đầy đủ đạm từ thịt, cá, trứng, sữa vào khẩu phần ăn của người bệnh
Nên bổ sung đầy đủ đạm từ thịt, cá, trứng, sữa vào khẩu phần ăn của người bệnh

Chăm sóc thể chất và tinh thần

Người bị liệt không chỉ gặp khó khăn về vận động mà còn dễ rơi vào trạng thái buồn bã và mất động lực. Hãy trò chuyện và động viên để họ cảm thấy được quan tâm hơn.

Tóm lại, biết cách cho người liệt đi vệ sinh đúng phương pháp sẽ mang lại nhiều lợi ích, từ việc giảm nguy cơ nhiễm trùng đến cải thiện tâm lý và chất lượng sống. Người chăm sóc cần kiên nhẫn và chú ý đến sức khỏe cả thể chất và tinh thần của bệnh nhân để việc chăm sóc đạt hiệu quả tốt nhất.

Có thể bạn quan tâm

Thông tin và sản phẩm gợi ý trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể. Xem thêm

Dược sĩ Đại họcNguyễn Mỹ Huyền

Đã kiểm duyệt nội dung

Dược sĩ Đại học có nhiều năm kinh nghiệm trong việc tư vấn Dược phẩm và hỗ trợ giải đáp thắc mắc về Bệnh học. Hiện đang là giảng viên cho Dược sĩ tại Nhà thuốc Long Châu.

Xem thêm thông tin