Cách điều trị hen phế quản ở người lớn theo hướng dẫn y tế

Hen phế quản là một bệnh lý mạn tính ảnh hưởng đến đường thở, có thể gặp ở mọi lứa tuổi. Trong đó, người lớn là nhóm đối tượng thường bị bỏ sót hoặc tự điều trị sai cách. Các triệu chứng như ho kéo dài, khó thở, nặng ngực có thể ảnh hưởng lớn đến chất lượng sống của bệnh nhân nếu không được kiểm soát tốt. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn cách điều trị hen phế quản ở người lớn, để kiểm soát bệnh một cách chủ động.

Nguyên tắc điều trị hen phế quản ở người lớn

Hen là một bệnh mạn tính, không thể chữa khỏi hoàn toàn nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu người bệnh nghiêm túc điều trị. Điều trị hen phế quản ở người lớn cần tuân theo những nguyên tắc cơ bản, nhằm đạt được ba mục tiêu chính: Kiểm soát triệu chứng, ngăn ngừa tái phát và duy trì chức năng hô hấp ổn định lâu dài.

• Việc kiểm soát tốt các triệu chứng hen phế quản ở người lớn sẽ giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh. Việc này cũng làm giảm nguy cơ gặp phải các cơn hen phế quản cấp nguy hiểm.
• Để đạt được hiệu quả điều trị tối ưu, người bệnh cần tuyệt đối tuân thủ phác đồ điều trị hen phế quản được bác sĩ chuyên khoa hô hấp chỉ định.
• Người bệnh cần được đánh giá mức độ kiểm soát hen, tần suất cơn hen, chức năng hô hấp và tác dụng phụ của thuốc nếu có. Bác sĩ sẽ dựa vào đó để điều chỉnh phác đồ điều trị phù hợp hơn theo từng giai đoạn của bệnh.
• Điều trị các bệnh kèm theo như dị ứng, viêm mũi, trào ngược dạ dày - thực quản hoặc các bệnh khác ảnh hưởng đến hen cũng là việc cần làm song song với điều trị hen phế quản. Một số loại thuốc điều trị hen có thể ảnh hưởng đến đường huyết hoặc nhịp tim. Do đó, cần được bác sĩ điều chỉnh phù hợp để không gây tương tác thuốc hoặc làm trầm trọng thêm bệnh nền.

Cách điều trị hen phế quản ở người lớn

Điều trị hen phế quản ở người lớn là một quá trình lâu dài, đòi hỏi sự kết hợp giữa thuốc men, thay đổi lối sống và theo dõi y tế chặt chẽ. Điều trị hen bằng thuốc đóng vai trò then chốt.

Thuốc điều trị kiểm soát hen phế quản dài hạn

Các thuốc trị hen suyễn cần sử dụng dài hạn như:

• Thuốc corticosteroid dạng hít (ICS): Là thuốc chính để giảm viêm đường thở, ngăn ngừa các cơn hen tái phát và cải thiện chức năng phổi.Ví dụ: Budesonide, Fluticasone.
• Thuốc phối hợp corticosteroid dạng hít và thuốc giãn phế quản tác dụng dài (LABA): Giúp kiểm soát hen hiệu quả hơn, giảm tần suất cơn hen. Ví dụ: Fluticasone/Salmeterol, Budesonide/Formoterol.
• Thuốc chống viêm khác: Leukotriene receptor antagonists (Montelukast) có thể được sử dụng bổ sung cho bệnh nhân hen phế quản không kiểm soát tốt với corticosteroid dạng hít.

Thuốc điều trị cắt cơn (Xử lý cơn hen cấp)

Bệnh nhân cũng cần luôn mang theo bên mình các loại thuốc xử lý cơn hen cấp như:

• Thuốc giãn phế quản tác dụng nhanh (SABA): Dùng hít để làm giãn phế quản nhanh, giảm co thắt đường thở ngay lập tức. Ví dụ: Salbutamol, Terbutalin.
• Thuốc corticosteroid đường uống hoặc tiêm: Dùng trong cơn hen nặng hoặc cơn hen không đáp ứng tốt với thuốc giãn phế quản.

Thuốc điều trị hỗ trợ và bổ sung

Trong cách điều trị hen phế quản ở người lớn cũng không thể thiếu các loại thuốc hỗ trợ điều trị như:

• Thuốc giãn phế quản tác dụng dài (LABA): Luôn được sử dụng phối hợp với corticosteroid dạng hít để kiểm soát hen lâu dài.
• Thuốc kháng cholinergic: Ipratropium bromide có thể được sử dụng phối hợp với SABA trong các cơn hen cấp từ trung bình đến nặng.
• Thuốc sinh học (biologic): Dành cho các trường hợp hen nặng, không kiểm soát được với thuốc thông thường, bao gồm Omalizumab (chống IgE), Mepolizumab, Benralizumab, Reslizumab (chống IL-5), và Dupilumab (chống IL-4/IL-13).

Lưu ý trong điều trị hen phế quản ở người lớn bằng thuốc

Hen phế quản là bệnh mạn tính, không chữa khỏi được hoàn toàn. Vì vậy, các cách điều trị hen phế quản ở người lớn cần được áp dụng kiên trì, có sự theo dõi và tuân thủ chỉ định của bác sĩ. Cần kết hợp giữa việc dùng thuốc phải đúng loại, đúng liều, đúng thời điểm và theo dõi chặt chẽ các đáp ứng lâm sàng.

Khi xuất hiện cơn hen cấp, việc xử trí nhanh chóng là rất quan trọng. Người bệnh cần luôn có thuốc giãn phế quản tác dụng nhanh bên mình và sử dụng ngay lập tức khi lên cơn hen. Thuốc giúp làm giãn phế quản, giảm co thắt và cải thiện đường thở nhanh chóng, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm. Tuy nhiên, lạm dụng loại thuốc này có thể gây tác dụng phụ và không kiểm soát được viêm. Vì vậy, người bệnh không nên tự ý sử dụng thuốc cắt cơn quá mức.

Dùng thuốc hen phế quản đúng kỹ thuật cũng rất quan trọng, đặc biệt là thuốc dạng hít. Trong quá trình dùng thuốc, bệnh nhân cũng cần theo dõi các tác dụng phụ như: Kích ứng miệng, ho, khàn giọng hoặc tác dụng toàn thân của corticosteroid.

Một trong những sai lầm phổ biến nhất là người bệnh tự ý ngưng thuốc khi cảm thấy triệu chứng đã thuyên giảm. Tự ý ngưng thuốc chính là nguyên nhân phổ biến khiến hen phế quản tái phát và tiến triển nặng hơn.

Lối sống hỗ trợ điều trị hen hiệu quả

Bên cạnh cách điều trị hen phế quản ở người lớn, người bệnh cần duy trì một lối sống lành mạnh, môi trường sống sạch sẽ, tinh thần thoải mái.

Lối sống tốt cho bệnh nhân hen phế quản

Lối sống đóng vai trò rất quan trọng trong việc kiểm soát và hỗ trợ điều trị hen phế quản ở người lớn. Trước tiên, người bệnh cần tuyệt đối tránh thuốc lá, kể cả hút trực tiếp hay hít phải khói thuốc thụ động. Đây là yếu tố hàng đầu gây kích ứng và làm nặng thêm các cơn hen.

Ngoài ra, việc tiêu thụ rượu bia nên được hạn chế vì có thể ảnh hưởng đến hệ hô hấp hoặc gây rối loạn nhịp tim, làm giảm hiệu quả điều trị. Caffeine trong cà phê có thể có tác dụng giãn phế quản nhẹ, nhưng nên tiêu thụ ở mức độ vừa phải.

Duy trì môi trường sống sạch sẽ

Duy trì môi trường sống sạch sẽ, thông thoáng, hạn chế các yếu tố gây kích thích đường thở cũng vô cùng cần thiết. Người bệnh nên thường xuyên dọn dẹp nhà cửa, giặt chăn màn, loại bỏ nấm mốc, lông thú và bụi bẩn. Trong trường hợp sống ở nơi có không khí ô nhiễm hoặc độ ẩm cao, việc sử dụng máy lọc không khí là giải pháp hữu hiệu để bảo vệ hệ hô hấp.

Giữ tinh thần luôn thoải mái

Cuối cùng, bệnh nhân hãy giữ cho tinh thần luôn thoải mái và tránh căng thẳng kéo dài. Stress không chỉ làm giảm miễn dịch mà còn có thể trực tiếp kích hoạt các cơn hen cấp. Các hoạt động thư giãn như thiền, hít thở sâu, yoga nhẹ nhàng hay đơn giản là dành thời gian cho sở thích cá nhân đều giúp nâng cao chất lượng sống và kiểm soát bệnh hiệu quả hơn.

Nếu không điều trị đúng cách, hen phế quản có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng như suy hô hấp cấp, viêm phổi. Đặc biệt, ở người lớn tuổi hoặc người có hệ miễn dịch yếu, mỗi cơn hen nặng đều có thể đe dọa đến tính mạng nếu không được xử lý kịp thời.

Áp dụng các cách điều trị hen phế quản ở người lớn cần sự kiên trì, hiểu biết và đồng hành của nhân viên y tế. Không có phương pháp chữa khỏi hoàn toàn căn bệnh này, nhưng người bệnh hoàn toàn có thể sống khỏe nếu kiểm soát tốt bệnh.