Từng làm ở Viện ISDS, nhiều năm cộng tác với CDC Thái Nguyên triển khai dự án phòng chống HIV/AIDS, 2 năm cộng tác với WHO.
Ứng dụng Nhà Thuốc Long Châu
Siêu ưu đãi, siêu trải nghiệm
Mặc định
Lớn hơn
Bỏng canh là một trong những tai nạn bỏng rất phổ biến tuy nhiên không phải ai cũng biết cách xử lý. Việc sơ cứu chậm trễ và xử lý sai cách không chỉ kéo dài thời gian điều trị mà còn ảnh hưởng đến thẩm mỹ cũng như chất lượng sống của người bệnh.
Bỏng canh tương tự bỏng nước sôi, là loại bỏng nhiệt xảy ra khi tiếp xúc với canh nóng trên 500C. Bỏng canh có thể xảy ra trong sinh hoạt hàng ngày. Sự tiếp xúc với canh nóng có thể gây bỏng nghiêm trọng chỉ trong vài giây. Việc sơ cứu khi bị bỏng canh sai cách có thể khiến vết thương nặng thêm, bị bội nhiễm và kéo theo nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh.
Bỏng canh có khả năng gây nguy hiểm khi canh nóng ở nhiệt độ quá cao. Lúc này, nhiệt nó cao sẽ phá hủy các mô và tế bào bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Cơ thể người bệnh sẽ bị mất nước hoặc thậm chí có thể bị sốc nhiệt. Trong trường hợp đặc biệt nghiêm trọng, những vết bỏng này có thể gây nguy hiểm đến tính mạng người bệnh. Mức độ nguy hiểm của vết thương do bỏng canh phụ thuộc vào các yếu tố sau:
Do đó, nếu không được xử trí nhanh và đúng cách ngay từ đầu khi bị bỏng, vùng da bị tổn thương có nguy cơ hoại tử rất cao. Trong trường hợp không may, xảy ra biến chứng nhiễm trùng, người bệnh có khả năng phải thực hiện phẫu thuật cắt ghép da.
Hoặc ngay ở những vết bỏng nhỏ nhưng thời gian lành chậm có thể để lại sẹo, gây mất thẩm mỹ. Đặc biệt, nếu vùng da non đang trong quá trình hồi phục tiếp xúc với ánh nắng, có nguy cơ tăng sắc tố trên da sẽ khiến vết hình thành sẹo thâm sậm màu, loang lổ, ảnh hưởng đến tinh thần cũng như chất lượng cuộc sống của người bệnh
Sơ cứu bỏng canh cũng tương tự như các loại bỏng nhiệt khác. Mục tiêu của việc sơ cứu ban đầu nhằm giảm đau, giữ vệ sinh và ngăn ngừa nhiễm trùng. Quy trình sơ cứu đúng khi bị bỏng canh cụ thể như sau:
Khi bị bỏng canh, việc làm mát nhằm tránh cho da khỏi bị rộp bằng cách xả nước lạnh cho chảy chậm chậm lên vết bỏng. Tiến hành nhanh chóng trong 30 phút đầu và thực hiện trong khoảng 15 đến 20 phút. Nước lạnh và sạch lúc này sẽ giúp giảm nhiệt độ, giảm đau, giảm phù nề, ngăn ngừa viêm nhiễm, giảm diện tích và độ sâu vết thương. Tuy nhiên, quá trình này tuyệt đối không được sử dụng nước đá.
Trong trường hợp vết bỏng canh nóng bao phủ một phần lớn của cơ thể, đừng ngâm cơ thể trong nước. Điều này có thể khiến người bệnh bị mất nhiệt đột ngột và làm trầm trọng hơn vết thương. Nên thực hiện làm mát từng phần của vết bỏng.
Nên nhẹ nhàng tháo bỏ những vật dụng trên vùng có vết bỏng như: Giày, dép, trang sức... nhanh chóng trước khi vết bỏng sưng. Nên cởi quần áo gần vết bỏng nhằm giảm nhiệt độ tác động trên da. Tuy nhiên, nếu các vật dụng bị dính vào ngay vết bỏng, lúc này không nên cố lấy ra và hãy giữ nguyên. Nếu tự ý lấy ra có thể lột theo phần da bị dính vào vật dụng, gây ảnh hưởng càng nghiêm trọng hơn, gây đau đớn và khiến cho vùng da bỏng đang nhạy cảm dễ bị nhiễm trùng hơn nữa.
Nhằm tránh nhiễm trùng, các vết thương nên được che chắn bằng băng gạc sạch vô trùng. Có thể bôi thêm lên vết bỏng một lớp kem Silvrin hoặc Biafine, nhằm giữ độ ẩm cho da, giảm đau đớn và tránh sẹo.
Để giúp giảm đau, có thể chườm mát bằng một miếng gạc sạch hoặc khăn ướt sạch đặt lên vùng bị bỏng. Tiến hành chườm từ 5 – 15 phút tuy nhiên không được chườm quá lạnh vì lúc này da rất nhạy cảm và dễ bị kích ứng.
Khi xác định vết bỏng sâu hoặc vết thương tiến triển nặng hơn người bệnh nên nhanh chóng đến bệnh viện để được điều trị đúng cách. Dấu hiệu của vết bỏng trở nặng như sưng nhiều, đỏ, rất đau, đau nhiều khu vực quanh vết thương, có mô có dấu hiệu hoại tử… Các triệu chứng bị sốc hoặc có dấu hiệu viêm nhiễm, nhiễm trùng hoặc khi vết bỏng lớn hơn 7 cm, người bệnh đừng chần chừ, mà hãy đến cơ sở y tế gần nhất, tránh biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.
Bên cạnh việc xử lý vết bỏng đúng cách thì vấn đề dinh dưỡng cho người bệnh cũng cần được lưu tâm. Chế độ dinh dưỡng tốt sẽ giúp cho người bệnh hồi phục nhanh chóng và giảm nguy cơ bị sẹo xấu. Dưới đây là những lưu ý khi lựa chọn thực phẩm:
Bỏng canh là vấn đề rất phổ biến và có thể gây ra nguy hiểm cũng như các biến chứng khó lường cho người bệnh. Do đó, việc trang bị kiến thức xử lý tình huống đúng cách là điều quan trọng. Hy vọng bài viết trên đây sẽ giúp bạn đọc có những kỹ năng cần thiết để sơ cứu người bệnh khi gặp tình huống thực tiễn.
Hoàng Yến
Nguồn: Tổng hợp
Dược sĩ Đại học Nguyễn Tuấn Trịnh
Từng làm ở Viện ISDS, nhiều năm cộng tác với CDC Thái Nguyên triển khai dự án phòng chống HIV/AIDS, 2 năm cộng tác với WHO.