Cảnh báo nguy hiểm về tác hại khi lạm dụng thuốc nhuận tràng

Thuốc nhuận tràng được biết đến là thuốc kích thích và tạo điều kiện thuận lợi cho nhu động ruột. Nhưng nếu uống thuốc nhuận tràng kéo dài sẽ gây ra tác dụng phụ không mong muốn làm ảnh hưởng đến sức khỏe người sử dụng. Vậy khi lạm dụng thuốc nhuận tràng sẽ gây ra các tác hại gì?

Thuốc nhuận tràng là gì?

Thuốc nhuận tràng có chức năng chính làm giảm và ngăn ngừa táo bón, thuốc nhằm gia tăng nhu động ruột trong một khoảng thời gian từ 8-12 giờ. Nhờ vậy mà thúc đẩy cơ thể đào thải và làm mềm phân. Với cơ chế tác động vào đại tràng nên thuốc nhuận tràng sẽ giúp cơ thể đào thải được các chất tích tụ trong đường ruột ra bên ngoài một cách nhanh chóng.

Bệnh nhân thường được kê thuốc nhuận tràng để trị táo bón khi có các triệu chứng sau:

• Đi vệ sinh ít hơn 3 lần/tuần.
• Có cảm giác căng tức, chướng bụng đầy hơi hoặc đau quặn bụng.
• Gặp khó khăn khi đi đại tiện, phân khô cứng làm đau hậu môn
• Đi phân són mềm hoặc lỏng giống như tiêu chảy.
• Thường xuyên bị ợ hơi và trung tiện nhiều.

Tác hại khi lạm dụng thuốc nhuận tràng

Lạm dụng thuốc nhuận tràng gây ra tác hại xấu đến sức khỏe

Hai hoạt chất chính là Natri picosulfat và bisacodyl có trong thuốc kích thích nhuận tràng đường uống. Thuốc có công dụng điều trị táo bón và thụt tháo đại tràng trước khi chụp chiếu hoặc phẫu thuật đại tràng. Nhờ tác dụng hỗ trợ nhu động ruột mà thuốc nhuận tràng dùng để điều trị táo bón, điều hòa nhanh tình trạng vận chuyển phân trong ruột.

Hiện nay, trên thị trường có nhiều nhóm thuốc nhuận tràng có chỉ định, cách dùng, liều lượng và thời gian dùng thuốc khác nhau. Một số người bị táo bón lâu và nặng thường hay lạm dụng thuốc nhuận tràng ở cả dạng uống và dạng bơm vào trực tràng. 

Thuốc nhuận tràng chỉ có tác dụng ngắn hạn và nên dùng từ 3 đến 4 ngày, còn nếu dùng quá lâu sẽ gây ra các tác hại như:

• Ảnh hưởng không tốt lên màng nhày ruột. 
• Người bệnh sẽ bị lệ thuộc thuốc làm cho ruột trở nên lười biếng, nhu động ruột kém, dẫn đến táo bón nặng hơn. 
• Tuổi càng cao thì bệnh dần trở thành mạn tính và trầm trọng hơn.
• Người bệnh mất nước nặng do tiêu chảy kéo dài, đồng thời nồng độ các chất điện giải trong máu bị thay đổi, từ đó gây hại cho các cơ quan trong cơ thể, nguy hiểm có thể bị liệt đại tràng do mất trương lực.
• Sử dụng thuốc nhuận tràng kéo dài sẽ dẫn tới tổn thương hệ tiêu hóa, khiến tình trạng táo bón kéo dài, làm mất khoáng chất thiết yếu và chất béo của cơ thể, từ đó dẫn tới xương yếu.

Chú ý: 

• Nếu táo bón chỉ xảy ra ở phần thấp do phân đóng cứng ở hậu môn, khiến việc tống xuất phân ra ngoài gặp khó khăn thì chỉ cần bơm glycerine làm trơn hậu môn, từ đó bệnh nhân có thể dễ dàng đi ngoài được sau 10 - 15 phút.
• Tuyệt đối không được dùng thuốc nhuận tràng cho người bệnh bị tắc ruột, người bị đau bụng khi chưa có chẩn đoán xác định hoặc nghi ngờ cần can thiệp ngoại khoa cấp cứu.

Thuốc nhuận tràng được sử dụng như thế nào là hợp lý?

Sử dụng thuốc nhuận tràng như thế nào để không ảnh hưởng đến sức khỏe 

Khi sử dụng thuốc nhuận tràng bệnh nhân cần chú ý một số điều sau:

• Sử dụng thuốc nhuận tràng không quá 7 - 10 ngày để tránh tình trạng tiêu chảy.
• Không nên lạm dụng thuốc, cố gắng xây dựng hệ tiêu hóa khỏe mạnh bằng việc thay đổi chế độ ăn uống và nghỉ ngơi.
• Không nên nhai thuốc vì có thể sẽ ảnh hưởng đến dạ dày.
• Trong quá trình sử dụng thuốc nên uống nhiều nước để hạn chế tình trạng mất điện giải do đại tiện.
• Hãy đến ngay cơ sở ý tế để được thăm khám và điều trị nếu bị táo bón kéo dài.

Giải pháp nào là tốt nhất khi bị táo bón?

Bổ sung chất xơ vào chế độ ăn là giải pháp điều trị táo bón hiệu quả

Để chữa trị chứng táo bón thì giải pháp lâu dài và hiệu quả nhất là sử dụng các thực phẩm giàu chất xơ. Chất xơ sẽ giữ nước, làm mềm và xốp phân, từ đó phân sẽ di chuyển dễ dàng và bài tiết ra ngoài hơn. Chất xơ có nhiều trong ngũ cốc toàn phần, gạo, rau củ các loại, trái cây khô. Khi ăn bạn cần nhai kỹ để nghiền nhỏ thực phẩm, giúp các men tiêu hóa trong dạ dày và ruột được tiết ra đầy đủ.

Đồng thời với việc bổ sung chất xơ, bạn cũng cần uống nhiều nước trong ngày, đi đại tiện thường xuyên, tập thể dục hàng ngày đều đặn để giúp việc chữa trị táo bón tốt nhất.

Ngoài ra, bạn cũng cần hạn chế các thực phẩm kích thích như trà, cà phê, nước có ga, thuốc lá, rượu,…

Trên đây là những tác hại khi lạm dụng thuốc nhuận tràng, khi thấy tình trạng táo bón chưa thuyên giảm hãy đi khám để được tư vấn dùng thuốc, tuyệt đối không được tự ý dùng thuốc khi chưa hỏi ý kiến bác sĩ. Điều này không những khiến bệnh nặng hơn mà còn dễ gặp phải các tác dụng phụ không mong muốn do thuốc gây ra.