Chỉ số HbsAg là gì? Cách đọc kết quả xét nghiệm HBsAg

Xét nghiệm HBsAg giúp phát hiện sớm sự hiện diện của virus viêm gan B trong cơ thể, từ đó hỗ trợ bác sĩ đưa ra chẩn đoán và phương pháp điều trị phù hợp. Vậy xét nghiệm HBsAg là gì? Việc hiểu rõ ý nghĩa của chỉ số HBsAg, cách đọc kết quả và các bước cần thực hiện sau xét nghiệm sẽ giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết từng khía cạnh liên quan đến xét nghiệm HBsAg.

Chỉ số HBsAg là gì?

HBsAg (Hepatitis B surface antigen) là kháng nguyên bề mặt của virus viêm gan B. Đây là một loại protein xuất hiện trong máu khi người bệnh nhiễm virus viêm gan B và thường được dùng trong xét nghiệm để phát hiện hoặc chẩn đoán nhiễm HBV.

Xác định chỉ số HBsAg là xét nghiệm đầu tiên và quan trọng nhất để chẩn đoán bệnh viêm gan B, giúp bác sĩ xác định xem một người có đang mang virus hay không.

HBsAg được tìm thấy trong máu của người bệnh ngay từ giai đoạn sớm của nhiễm trùng, thường xuất hiện từ 1 - 10 tuần sau khi tiếp xúc với virus. Tuy nhiên, xét nghiệm này không thể xác định mức độ nặng nhẹ của bệnh mà chỉ xác nhận sự hiện diện của virus.

Xét nghiệm HBsAg để làm gì?

Xét nghiệm HBsAg là xét nghiệm máu giúp phát hiện kháng nguyên bề mặt của virus viêm gan B (HBV). Mục đích là để xác định bạn có đang nhiễm HBV hay không. Kết quả dương tính cho thấy có thể đang nhiễm bệnh, còn âm tính nghĩa là chưa phát hiện virus trong

Xét nghiệm HBsAg thường được chỉ định trong các trường hợp như:

• Phát hiện nhiễm virus viêm gan B: Giúp xác định một người có bị nhiễm virus hay không, đặc biệt ở những người có nguy cơ cao như tiếp xúc với máu nhiễm bệnh, quan hệ tình dục không an toàn hoặc sinh ra từ mẹ nhiễm viêm gan B.
• Sàng lọc trước tiêm vắc xin: Trước khi tiêm vắc xin viêm gan B, xét nghiệm HBsAg giúp xác định liệu bạn đã nhiễm virus hay chưa để tránh lãng phí vắc xin.
• Theo dõi bệnh lý gan: Đối với những người đã được chẩn đoán viêm gan B, xét nghiệm HBsAg định kỳ giúp bác sĩ đánh giá tình trạng nhiễm trùng.
• Ngăn ngừa lây nhiễm: Phát hiện sớm giúp hạn chế lây lan virus sang người khác, đặc biệt trong gia đình hoặc cộng đồng.

Chỉ số HBsAg như thế nào là bình thường?

Chỉ số HBsAg được xem là bình thường khi âm tính, tức là nhỏ hơn 1.0 S/CO hoặc 1.0 COI. Điều này có nghĩa là không phát hiện kháng nguyên bề mặt của virus viêm gan B trong máu, cho thấy bạn không bị nhiễm viêm gan B.

Kết quả xét nghiệm HBsAg được đánh giá dựa trên hai trạng thái là âm tính hoặc dương tính.

• Âm tính (HBsAg < 1.0S/CO): Không tìm thấy kháng nguyên HBsAg trong máu, đồng nghĩa với việc bạn không bị nhiễm virus viêm gan B. Đây là kết quả bình thường, cho thấy cơ thể không có dấu hiệu nhiễm trùng.
• Dương tính (HBsAg > 1.0S/CO): Phát hiện HBsAg trong máu, chứng tỏ bạn đang bị nhiễm virus viêm gan B, có thể ở giai đoạn cấp tính hoặc mạn tính.

Để đảm bảo kết quả chính xác, cần thực hiện xét nghiệm tại các cơ sở y tế uy tín và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ.

Chỉ số HBsAg bao nhiêu là nguy hiểm?

Xét nghiệm HBsAg chỉ xác định sự hiện diện của virus, không đo lường nồng độ cụ thể để đánh giá mức độ nguy hiểm. Tuy nhiên, trong trường hợp HBsAg dương tính, bác sĩ sẽ yêu cầu thêm các xét nghiệm khác như HBeAg, tải lượng HBV DNA, men gan (ALT, AST) và siêu âm gan để đánh giá mức độ hoạt động của virus và tổn thương gan.

• Nguy cơ cao: Nếu HBsAg dương tính kéo dài trên 6 tháng, kèm theo tải lượng HBV DNA cao (>2000 IU/mL) và men gan tăng, có thể bạn đã nhiễm viêm gan B mạn tính, làm tăng nguy cơ xơ gan hoặc ung thư gan.
• Nguy cơ thấp: Ở bệnh nhân viêm gan B mạn tính với HBsAg <1000 IU/mL và HBV DNA <2000 IU/mL, nguy cơ tiến triển thành ung thư biểu mô tế bào gan (HCC) được xem là tối thiểu.

Cách đọc kết quả xét nghiệm HBsAg

Kết quả xét nghiệm HBsAg cho biết bạn có nhiễm virus viêm gan B hay không. HBsAg dương tính (HBsAg+) nghĩa là có virus viêm gan B trong máu, cho thấy bạn đang nhiễm bệnh và cần xét nghiệm thêm để biết tình trạng cấp hay mãn tính. HBsAg âm tính (HBsAg−) nghĩa là không phát hiện virus, bạn không nhiễm viêm gan B.

Cách đọc kết quả xét nghiệm HBsAg cụ thể như sau: 

Xét nghiệm HBsAg âm tính là gì?

Kết quả âm tính cho thấy không có kháng nguyên HBsAg trong máu, tức là bạn không bị nhiễm virus viêm gan B. Tuy nhiên, để bảo vệ bản thân khỏi nguy cơ nhiễm bệnh trong tương lai, bạn nên:

• Tiêm vắc xin phòng viêm gan B càng sớm càng tốt, đặc biệt nếu bạn thuộc nhóm nguy cơ cao (nhân viên y tế, người có người thân nhiễm bệnh,...).
• Xét nghiệm Anti-HBs để kiểm tra xem cơ thể có kháng thể chống lại virus viêm gan B hay không.

Xét nghiệm HBsAg dương tính là gì?

Kết quả HBsAg dương tính cho thấy virus viêm gan B đang hiện diện trong máu. Có hai trường hợp có thể xảy ra:

• Nhiễm trùng cấp tính: Virus mới xâm nhập vào cơ thể, thường kéo dài dưới 6 tháng. Sau 6 tháng, bạn nên xét nghiệm lại. Nếu HBsAg chuyển sang âm tính, có khả năng cơ thể đã tự đào thải virus. Để xác định liệu cơ thể có kháng thể bảo vệ hay không, cần xét nghiệm Anti-HBs.
• Nhiễm trùng mạn tính: Nếu HBsAg vẫn dương tính sau 6 tháng, bạn có thể đã nhiễm viêm gan B mạn tính. Trong trường hợp này, cần theo dõi và điều trị lâu dài để ngăn ngừa tổn thương gan và các biến chứng như xơ gan hoặc ung thư gan.

Lưu ý sau khi nhận kết quả xét nghiệm HBsAg

Sau khi nhận kết quả xét nghiệm, bạn cần lưu ý những điều sau:

• Tư vấn bác sĩ chuyên khoa: Dù kết quả âm tính hay dương tính, hãy trao đổi với bác sĩ để hiểu rõ tình trạng sức khỏe và nhận hướng dẫn cụ thể.
• Theo dõi định kỳ: Nếu HBsAg dương tính, cần thực hiện xét nghiệm định kỳ (thường 3 - 6 tháng/lần) để theo dõi tình trạng gan và hoạt động của virus.
• Hạn chế lây nhiễm: Nếu dương tính, tránh chia sẻ đồ dùng cá nhân, thực hiện quan hệ tình dục an toàn và thông báo cho người thân để họ xét nghiệm và tiêm phòng.

Nên làm gì khi nhận được kết quả dương tính HBsAg?

Nếu kết quả HBsAg dương tính, bạn cần thực hiện các bước sau để kiểm soát bệnh và bảo vệ sức khỏe:

• Thực hiện thêm xét nghiệm: Để đánh giá mức độ hoạt động của virus và tổn thương gan, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm HBeAg, tải lượng HBV DNA, siêu âm gan và kiểm tra chức năng gan (ALT, AST). Những xét nghiệm này giúp xác định giai đoạn bệnh và đề xuất phương pháp điều trị phù hợp.
• Tuân thủ điều trị y khoa: Sử dụng thuốc kháng virus (như tenofovir, entecavir) theo chỉ định của bác sĩ. Không tự ý thay đổi liều lượng hoặc ngừng thuốc mà không có sự đồng ý của bác sĩ.
• Nhận thức về lây nhiễm: Viêm gan B lây qua đường máu, quan hệ tình dục và từ mẹ sang con. Nếu bạn nhiễm bệnh, hãy thông báo cho người thân để họ xét nghiệm và tiêm vắc xin phòng ngừa.
• Thay đổi lối sống: Ưu tiên thực phẩm dễ tiêu hóa, giàu vitamin A, C, và kẽm (rau xanh, trái cây). Hạn chế đồ chiên rán, cay nóng, rượu bia, cà phê và các chất kích thích. Đồng thời, đảm bảo ngủ đủ giấc và kết hợp các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, yoga hoặc thiền để tăng cường sức khỏe và giảm stress.

Câu hỏi thường gặp

Chỉ số HBsAg < 1000 nói lên điều gì?

Ở bệnh nhân viêm gan B mạn tính với HBeAg âm tính, chỉ số HBsAg <1000 IU/mL kết hợp với HBV DNA <2000 IU/mL cho thấy nguy cơ tiến triển thành ung thư biểu mô tế bào gan (HCC) là tối thiểu. Tuy nhiên, bạn vẫn cần theo dõi định kỳ để kiểm soát tình trạng bệnh.

Xét nghiệm HBsAg ở đâu?

Xét nghiệm HBsAg có thể được thực hiện tại các bệnh viện, phòng khám chuyên khoa gan mật hoặc các phòng xét nghiệm uy tín. Bạn nên chọn cơ sở y tế được cấp phép, có đội ngũ bác sĩ chuyên môn và trang thiết bị hiện đại để đảm bảo kết quả chính xác.

Xét nghiệm HBsAg giá bao nhiêu?

Chi phí xét nghiệm HBsAg phụ thuộc vào cơ sở y tế và khu vực, thường dao động từ 100.000 đến 300.000 VNĐ. Để biết chính xác, bạn nên liên hệ trực tiếp với bệnh viện hoặc phòng xét nghiệm để được tư vấn.

Trên đây là tổng hợp những thông tin giúp bạn giải đáp cho câu hỏi HBsAg là gì. Đây được xem là xét nghiệm ban đầu giúp phát hiện virus viêm gan B để bạn chủ động bảo vệ sức khỏe và ngăn ngừa lây nhiễm cho người xung quanh. Nếu bạn nghi ngờ mình có nguy cơ nhiễm viêm gan B, hãy đi xét nghiệm sớm và tiêm vắc xin phòng ngừa để bảo vệ bản thân và gia đình nhé!