Chỉ số P-LCC thấp là bệnh gì? Các chỉ số xét nghiệm liên quan đến tiểu cầu

Kích thước tiểu cầu đã được nhiều nghiên cứu chứng minh là phản ánh hoạt động của tiểu cầu, do đó chỉ số P-LCC là một cách đơn giản dễ dàng để đánh giá gián tiếp sự phá vỡ tiểu cầu thông qua công thức máu, khả năng tạo thành cục máu đông hoặc vai trò trong quá trình đông máu của tiểu cầu. Vậy chỉ số P-LCC thấp là bệnh gì?

Nguồn gốc và chức năng của tiểu cầu

Trước khi giải đáp cho thắc mắc chỉ số P-LCC thấp là bệnh gì, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu một số thông tin về nguồn gốc cũng như chức năng của tiểu cầu. Tiểu cầu là những mảnh tế bào chất của megakaryocytes tủy xương, có đường kính 3-5 μm và thể tích 4,5–11 fL. Một megakaryocyte đơn lẻ sẽ giải phóng 1500 đến 2000 mảnh trong số chúng vào máu, nơi chúng lưu hành trong 7 tới 10 ngày. Tiểu cầu bất hoạt trong máu có hình dạng đĩa và không chứa nhân. Tế bào chất của chúng chứa ba loại hạt khác nhau: Hạt alpha, hạt đậm đặc và hạt lysosomal. Túi tiết chứa các phân tử được hình thành trước và hệ thống màng phức tạp. 

Tiểu cầu là các tế bào máu năng động có chức năng cùng với các yếu tố đông máu thực hiện hoạt động cầm máu, đông máu. Các tiểu cầu tương tác với nhau, cũng như với các tế bào bạch cầu và hệ thống nội mô sẽ tìm kiếm các vị trí tổn thương trên mạch máu, nơi chúng được kích hoạt và hoạt hóa. Khi được kích thích, tiểu cầu sẽ thay đổi hình dạng, tăng diện tích bề mặt và các phân tử hoạt tính sinh học được lưu trữ trong các phân tử alpha và hạt dày đặc của chúng sẽ nhanh chóng được tiết ra. 

Ngoài vai trò quan trọng của chúng trong việc cầm máu và huyết khối, bằng chứng tích lũy chứng minh rằng tiểu cầu góp phần vào quá trình viêm, bảo vệ, chữa lành vết thương, hình thành mạch và tái cấu trúc. Tiểu cầu giải phóng trên 300 protein và các phân tử nhỏ từ hạt của chúng (chemokine, cytokine như interleukin-1, CD40, β-thromboglobulin, các yếu tố tăng trưởng,...) có thể ảnh hưởng đến chức năng của thành mạch và các tế bào miễn dịch tuần hoàn. Ngoài ra tiểu cầu cũng tiết ra các protein diệt khuẩn và peptide kháng khuẩn.

Chỉ số P-LCC thấp là bệnh gì?

Kích thước tiểu cầu đã được chứng minh là phản ánh hoạt động của tiểu cầu, do đó đo MPV (khối lượng tiểu cầu trung bình) và P-LCR cũng như P-LCC là một phương pháp đơn giản và dễ dàng để đánh giá gián tiếp sự bất thường tiểu cầu.

Tỷ lệ tiểu cầu lớn (P-LCR) được định nghĩa là tỷ lệ phần trăm tiểu cầu vượt quá giá trị bình thường của thể tích tiểu cầu là 12 fL trong tổng số tiểu cầu và được tính theo công thức:

• P-LCR = P-LCC/PLT

Với P-LCC là chỉ số chỉ số lượng tiểu cầu có kích thước lớn hơn 12 fL và PLT là tổng số lượng tiểu cầu.

Vậy chỉ số P-LCC thấp là bệnh gì? P-LCC thấp khi số tiểu cầu lớn tổng tại trong máu thấp hơn bình thường, thường liên quan đến tình trạng giảm tiểu cầu. Vì tiểu cầu giữ vai trò quan trọng trong quá trình đông máu, bất kỳ bất thường nào trong cấu trúc hay chức năng của tiểu cầu cũng gây nên các tình trạng chảy máu, đông cầm máu bất thường, nhất là bệnh giảm tiểu cầu.

Giảm tiểu cầu là biểu hiện lâm sàng thường gặp của nhiều bệnh và có nhiều nguyên nhân, trong đó có giảm sản xuất tủy xương, tăng tích tụ ở lách và tăng tốc độ phá hủy tiểu cầu. Trong số các nguyên nhân khác nhau, tốc độ phá hủy tiểu cầu là nguyên nhân phổ biến nhất. Sự phân biệt giữa các loại bệnh nguyên khác nhau của giảm tiểu cầu thường được thực hiện bằng cách kiểm tra tủy xương xâm lấn. Một số nghiên cứu cho thấy các chỉ số tiểu cầu trong công thức máu bị thay đổi do nhiều nguyên nhân gây giảm tiểu cầu và kết quả này hữu ích trong việc phân biệt nguyên nhân.

Tuy nhiên, P-LCC không phải chỉ số để chẩn đoán chính xác bệnh mà cần kết hợp thêm nhiều thông tin từ lâm sàng và các xét nghiệm khác. Một số nghiên cứu có thể kết luận rằng P-LCC cũng được sử dụng làm chỉ số phục hồi ở bệnh nhân giảm tiểu cầu. 

Cùng với số lượng tiểu cầu, P-LCC cũng có thể được các bác sĩ sử dụng để xác định tiên lượng tích cực và đưa ra quyết định về việc theo dõi điều trị tiếp theo. Tuy nhiên, cần nghiên cứu thêm cho điều tương tự. Trên lâm sàng, để chẩn đoán bệnh, các bác sĩ thường thăm khám và chỉ sử dụng cận lâm sàng như một công cụ hỗ trợ. Để chẩn đoán bệnh liên quan đến tiểu cầu, đông cầm máu, các bác sĩ thường sử dụng chỉ số số lượng tiểu cầu PLT và thể tích tiểu cầu trung bình MPV. Các chỉ số khác như P-LCR hay P-LCC hiện nay chỉ sử dụng tham khảo và thực hiện các nghiên cứu vì các chỉ số trên chưa thể hiện được nhiều thông tin để chẩn đoán bệnh.

Chỉ số xét nghiệm liên quan đến tiểu cầu

Xét nghiệm công thức máu bằng máy phân tích tế bào máu tự động là một trong những xét nghiệm được yêu cầu phổ biến nhất trong các phòng xét nghiệm bệnh viện. Máy phân tích huyết học hiện đại được sử dụng trong chẩn đoán thông thường, đo chỉ số tiểu cầu (PI), sử dụng kỹ thuật đếm trở kháng hoặc đếm tán xạ ánh sáng quang học. Nguyên tắc đo ảnh hưởng đến kết quả và kết quả từ các máy phân tích khác nhau không thể so sánh được.

Số lượng tiểu cầu trong máu có thể được đo nhanh chóng bằng máy phân tích huyết học tự động. Trong số các chỉ số thuộc về tiểu cầu, chỉ số tiểu cầu (PCT), thể tích tiểu cầu trung bình (MPV) và độ rộng phân bổ tiểu cầu (PDW) là một nhóm các thông số tiểu cầu được xác định cùng nhau trong công thức máu, chúng có liên quan đến hình thái và động học tăng sinh của tiểu cầu. Ngoài ra, chỉ số số lượng tiểu cầu có kích thước lớn (P-LCC) và chỉ số tỷ lệ phần trăm tiểu cầu có kích thước lớn (P-LCR) có thể được sử dụng để tiên lượng, đánh giá khả năng kích hoạt tiểu cầu trong quá trình chẩn đoán và điều trị bệnh.

Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn trả lời được câu hỏi chỉ số P-LCC thấp là bệnh gì? Vì chỉ số này không đặc hiệu và còn đang trong giai đoạn nghiên cứu sự thay đổi của nó trên các bệnh nhân mắc bệnh nên đây chỉ là công cụ gợi ý và đánh giá, không có tác dụng chẩn đoán bệnh chính xác.

Xem thêm: Thể tích trung bình tiểu cầu bất thường báo hiệu điều gì?