Có nên dạy trẻ biết đọc sớm không? Thời điểm nào là thích hợp?

Đối với các bậc cha mẹ, ai cũng mong muốn con mình thông minh, lanh lợi, biết thực hiện các kỹ năng sớm, nhất là việc đọc chữ. Tuy vậy, liệu có nên dạy trẻ biết đọc sớm hay không?

Có nên dạy trẻ biết đọc sớm không?

Có nên cho trẻ tiếp xúc với chữ viết từ sớm không? Nên cho trẻ đọc từ độ tuổi nào? Những điều này đều phụ thuộc vào sự phát triển nhận thức của mỗi cá nhân trẻ. Thời điểm trẻ bắt đầu thấy hứng thú với các ký tự, âm thanh thông qua việc tò mò xem các cuốn truyện, sách, báo,... thì đây có thể là dấu hiệu cho thấy trẻ đã bắt đầu muốn học về chữ viết và muốn tập đọc.

Việc có nên dạy trẻ đọc sớm hay không còn phụ thuộc vào từng đứa trẻ. Nếu ở giai đoạn sớm mà trẻ có hứng thú với việc đọc như hay nhìn sách, truyện, báo, tạp chí,... thì cha mẹ có thể hỗ trợ dạy trẻ thêm kỹ năng này từ thời điểm đó. Tuy nhiên, trong trường hợp trẻ còn quá nhỏ và chưa hề tò mò hay có các biểu hiện hứng thú với việc đọc thì cha mẹ không nên ép trẻ biết đọc quá sớm. Bởi có thể gây ra nhiều hệ lụy cho sự phát triển của trẻ. 

Rủi ro khi dạy trẻ đọc quá sớm trong khi trẻ chưa hứng thú

Tạo áp lực tâm lý và stress cho trẻ

Khi cho trẻ tập đọc khi trẻ chưa sẵn sàng có thể gây ảnh hưởng tâm lý, khiến trẻ cảm thấy bị quá sức và dễ bị áp lực. Các biểu hiện khi trẻ bị áp lực và stress có thể kể đến như: Mất tập trung, cáu gắt, khó ngủ, chán ăn, nặng hơn có thể gây ra rối loạn hành vi.

Nếu tình trạng áp lực diễn ra lâu dài, trẻ có thể mắc phải các vấn đề tâm lý như trầm cảm, chứng lo âu khiến trẻ chậm phát triển hơn so với những bạn cùng tuổi. Vì thế cha mẹ nên lưu ý về vấn đề lựa chọn thời điểm để dạy trẻ học đọc một cách hợp lý nhé.

Mất cân bằng trong quá trình phát triển

Khi tập trung dạy trẻ tập đọc trong độ tuổi quá sớm, chưa phù hợp thì cũng có thể gây mất cân bằng trong sự phát triển ở những khía cạnh khác của trẻ. Bởi theo một số lời khuyên, trẻ ở độ tuổi tiền tiểu học nên có thời gian để khám phá thế giới xung quanh bằng giác quan, giao tiếp xã hội và vận động. Lúc này, những hoạt động vui chơi về thể chất đóng vai trò quan trọng để giúp trẻ dần hình thành tính cách cũng như đây chính là tiền đề để trẻ học về những kỹ năng xã hội của mình. Do đó, khi trẻ chưa có hứng thú mà cha mẹ ép trẻ học đọc quá sớm thì có thể khiến trẻ mất nhiều cơ hội phát triển các kỹ năng quan trọng khác.

Một số phương pháp dạy trẻ biết đọc sớm

Nếu trẻ có hứng thú với việc đọc từ sớm thông qua các biểu hiện như tò mò và thường hay xem sách, vở, báo, truyện, tạp chí,... thì đây cũng là một tín hiệu đáng vui mừng. Bởi khi tiếp xúc được với chữ cái từ sớm có thể giúp trẻ phát triển ngôn ngữ và kích thích sự tò mò, mở rộng vốn hiểu biết rất nhiều. Lúc này, nên cha mẹ cũng cần phải trang bị các phương pháp phù hợp để dạy trẻ tập đọc một cách hiệu quả. Dưới đây là một số cách giúp trẻ tiếp cận với chữ cái và học đọc một cách hiệu quả mà các bậc cha mẹ có thể tham khảo:

Phương pháp học thông qua chơi

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, phương pháp dạy trẻ học thông qua các trò chơi được cho là một trong những phương pháp hiệu quả nhất với trẻ ở giai đoạn tiền tiểu học. Phương pháp này khiến trẻ hứng thú học và học một cách chủ động hơn. Thông qua các trò chơi sinh động kích thích trẻ sử dụng nhiều giác quan, đem lại hiệu quả cao trong quá trình phát triển toàn diện của trẻ.

Cha mẹ có thể lựa chọn dạy trẻ học đọc với các trò chơi như kể chuyện thông qua hình ảnh, trò chơi ghép chữ,... để trẻ có thể dần làm quen với mặt chữ và sử dụng ngôn ngữ. Đồng thời có thể kết hợp với những sách ảnh, truyện tranh để nâng cao khả năng tư duy và sáng tạo trong quá trình đọc của trẻ.

Trợ giúp từ giáo viên và chuyên gia

Lời tư vấn từ các chuyên gia giáo dục hay các lớp học tiền tiểu học sẽ là sự trợ giúp rất lớn trong quá trình dạy trẻ biết đọc sớm. Tại những lớp học này, trẻ có thể được gặp các bạn đồng trang lứa, đồng thời tham gia vào nhiều hoạt động nâng cao khả năng tư duy và sáng tạo. Ngoài ra, trẻ còn được đồng hành cùng các giáo viên hướng dẫn giúp nâng cao khả năng đọc. 

Các lớp học tiền tiểu học và sự tư vấn của các chuyên gia giáo dục cũng là những trợ giúp hữu hiệu trong quá trình dạy trẻ biết đọc. Tại các lớp học này, trẻ sẽ được tham gia vào các hoạt động học tập đa dạng, được giáo viên hướng dẫn tận tình và được tương tác với các bạn cùng trang lứa. Ngoài ra, việc tham khảo ý kiến của các chuyên gia sẽ giúp cha mẹ đưa ra những quyết định đúng đắn và xây dựng một kế hoạch học tập phù hợp cho trẻ.

Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn có lời giải đáp cho câu hỏi “Có nên dạy trẻ biết đọc sớm hay không?”. Qua đó sẽ hỗ trợ bạn trong việc chăm sóc và nuôi dạy trẻ tốt hơn, giúp làm tiền đề để các “mầm non” tương lai của đất nước phát triển toàn tiện hơn.