Chán ăn là dấu hiệu của bệnh lý nào?

Chán ăn là gì? 

Được định nghĩa là sự mất cảm giác ngon miệng khi ăn uống. Đây là triệu chứng có thể xảy ra do bất kỳ nguyên nhân nào và không gây ra hậu quả nghiêm trọng nếu chỉ xảy ra thời gian ngắn và xác định được nguyên nhân. Đối với trường hợp chán ăn kéo dài thì đây có thể là dấu hiệu nhận biết cơ thể đang tiềm ẩn một bệnh lý nào đó.

Những dấu hiệu và triệu chứng của chán ăn

• Không có khả năng duy trì trọng lượng bình thường.

• Sự mệt mỏi.

• Mất ngủ.

• Da khô.

Tác động của chán ăn đối với sức khỏe 

• Da vàng hoặc lấm tấm và được bao phủ bởi những sợi lông mềm và mịn.

• Tóc mỏng hoặc rụng.

• Táo bón.

• Hơn ba chu kỳ mà không có kinh.

• Huyết áp thấp.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh chán ăn

• Các vấn đề về cơ và xương - bao gồm cảm thấy mệt mỏi và yếu, loãng xương và các vấn đề về phát triển thể chất ở trẻ em và thanh niên.

• Vấn đề sinh sản.

• Mất ham muốn tình dục.

• Các vấn đề về tim và mạch máu - bao gồm tuần hoàn kém, nhịp tim không đều, huyết áp thấp, bệnh van tim, suy tim và sưng phù ở bàn chân, bàn tay hoặc mặt (phù nề).

• Các vấn đề với não và dây thần kinh - bao gồm các cơn co giật (co giật), khó khăn với khả năng tập trung và trí nhớ.

• Vấn đề về thận hoặc ruột.

• Hệ thống miễn dịch suy yếu hoặc thiếu máu.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Nguyên nhân dẫn đến chán ăn

Không biết chính xác nguyên nhân gây ra chứng biếng ăn và các chứng rối loạn ăn uống khác. Bạn có nhiều khả năng bị rối loạn ăn uống nếu:

• Bệnh nhân có tiền sử rối loạn ăn uống, trầm cảm hoặc nghiện rượu hoặc ma túy.

• Bệnh nhân đã bị chỉ trích vì thói quen ăn uống, hình dáng hoặc cân nặng của bạn.

• Bệnh nhân quá lo lắng về việc trở nên mảnh mai, đặc biệt nếu bạn cũng cảm thấy áp lực từ xã hội hoặc công việc của mình. Ví dụ: Vũ công ba lê, người chơi jockey, người mẫu hoặc vận động viên.

• Bệnh nhân đã bị lạm dụng tình dục.

Những ai có nguy cơ chán ăn

Đây là bệnh không phân biệt, bất kỳ ai cũng có thể bị chán ăn.

Yếu tố làm tăng nguy cơ chán ăn

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ chán ăn, bao gồm:

• Tác động của môi trường.

• Thói quen ăn uống không lành mạnh có thể dẫn đến các bệnh.

• Do yếu tố tâm lý.

• Thói quen ăn uống không đủ chất đẫn đến sự mất cân bằng trong cơ thể.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán chán ăn

Các bác sĩ đo chiều cao, cân nặng và sử dụng kết quả để tính chỉ số khối cơ thể. Các bác sĩ cũng kiểm tra các rối loạn khác có thể gây giảm cân hoặc ngại ăn, chẳng hạn như tâm thần phân liệt, trầm cảm, các rối loạn cản trở sự hấp thụ thức ăn (kém hấp thu), lạm dụng amphetamine và ung thư.

Phương pháp điều trị chán ăn hiệu quả

Tùy vào thể trạng bệnh nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh mà bác sĩ sẽ kê đơn thuốc và áp dụng những phương pháp điều trị phù hợp. Các liệu pháp trò chuyện thường được sử dụng để điều trị chứng biếng ăn ở người lớn bao gồm:

• Liệu pháp hành vi nhận thức (CBT).

• Liệu pháp điều trị biếng ăn nervosa của Maudsley (MANTRA).

• Quản lý chuyên khoa hỗ trợ trên lâm sàng (SSCM)

Lưu ý: Các loại thuốc khi dùng phải tuân thủ theo sự hướng dẫn của bác sĩ.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của chán ăn

Chế độ sinh hoạt:

• Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ trong việc điều trị. 

• Duy trì lối sống tích cực, hạn chế sự căng thẳng.

• Liên hệ ngay với bác sĩ khi cơ thể có những bất thường trong quá trình điều trị.

• Thăm khám định kỳ để được theo dõi tình trạng sức khỏe, diễn tiến của bệnh và để bác sĩ tìm hướng điều trị phù hợp trong thời gian tiếp theo nếu bệnh chưa có dấu hiệu thuyên giảm.

• Bệnh nhân cần lạc quan. Tâm lý có ảnh hưởng rất lớn đến điều trị, hãy nói chuyện với những người đáng tin cậy, chia sẻ với những thành viên trong gia đình, nuôi thú cưng hay đơn giản là đọc sách, làm bất cứ thứ gì khiến bạn thấy thoải mái. 

Chế độ dinh dưỡng:

• Cần cải thiện lại chế độ ăn uống lành mạnh.

• Nghỉ ngơi nhiều hơn, giảm stress.

• Sử dụng thêm các vitamin bổ sung.

Phương pháp phòng ngừa chán ăn hiệu quả

Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, bạn có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây:

• Duy trì chế độ dinh dưỡng lành mạnh.

• Giảm thiểu sử dụng các chất kích thích: Rượu, bia, thuốc lá.

• Không thức khuya.

• Luôn giữ cho tinh thần được thoải mái, hạn chế stress.