Đa ối khi mang thai có nguy hiểm không? Khi bị đa ối cần làm gì?

Mang thai là hành trình đầy thách thức và đa ối là một trong những yếu tố đặc biệt của thai kỳ, khiến nhiều bà bầu cảm thấy lo lắng. Nhưng đa ối là gì, nguyên nhân, biểu hiện và làm thế nào để khắc phục? Bài viết sau sẽ giải đáp mọi thắc mắc của các mẹ bầu về hiện tượng đa ối khi mang thai.

Đa ối là gì?

Đa ối là hiện tượng tích tụ dư thừa nước ối trong tử cung của bà bầu. Nước ối là chất lỏng bao quanh thai nhi, có nguồn gốc chủ yếu từ thai nhi, giữ vai trò bảo vệ và cung cấp chất dinh dưỡng. Nó cũng đóng vai trò như một môi trường an toàn và chứa chất lỏng, hỗ trợ cho sự phát triển và giữ ổn định nhiệt độ của thai nhi.

Trong quá trình mang thai, lượng nước ối thường tăng dần và đạt mức lớn nhất vào tuần thứ 37, sau đó giảm xuống khoảng 0.5 lít vào tuần thứ 40. Sự cân bằng này được duy trì thông qua quá trình nuốt nước ối bởi thai nhi, sau đó đưa ra ngoài dưới dạng nước tiểu. Khi sự cân bằng này bị gián đoạn, thể tích nước ối có thể tăng lên nhanh chóng, gây ra hiện tượng đa ối.

Chẩn đoán đa ối thường được thực hiện thông qua siêu âm, với chỉ số nước ối (AFI: amniotic fluid index) vượt quá 25 cm được xem xét là đa ối. Đối với trường hợp nặng, lượng chất lỏng có thể lên đến 2 - 3 lít hoặc hơn.

Đa ối có thể gây khó chịu và nặng nề cho bà bầu. Điều trị phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng và nguyên nhân gây ra, có thể bao gồm theo dõi chặt chẽ, can thiệp y khoa để loại bỏ một phần nước ối.

Đa ối khi mang thai là do đâu?

Nước ối là sản phẩm thải từ thận của thai nhi và có chức năng bảo vệ và cung cấp chất dinh dưỡng cho em bé trong tử cung. Chu kỳ tái tạo liên tục và khép kín của chất lỏng này giúp duy trì lượng nước ối ổn định, không quá ít hoặc quá nhiều qua các quá trình như chất lỏng vào và ra khỏi phổi và dạ dày của em bé.

Trong trường hợp đa ối, tức là lượng nước ối tăng lên ở mức cao và không thể điều chỉnh được, có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng cho cả mẹ và bé. Khoảng 2/3 trường hợp đa ối không tìm ra nguyên nhân cụ thể. Tuy nhiên, có một số nguyên nhân có thể gây ra tình trạng này:

• Người mẹ mắc bệnh đái tháo đường: Đa ối thường được phát hiện trong khoảng 10% thai phụ mắc đái tháo đường, đặc biệt là trong quý 3 của thai kỳ. Khi đường huyết không kiểm soát được, bé có thể sinh ra nước tiểu nhiều hơn và khi kiểm soát lượng đường trong máu có thể giúp giảm đa ối.
• Mẹ bầu mắc chứng loạn trương lực cơ: Mặc dù hiếm gặp trong thai kỳ, nhưng một số trường hợp đa ối có thể xuất phát từ loạn trương lực cơ ở mẹ.
• Người mẹ mang thai đa thai hoặc song thai: Sự mất cân bằng trong trao đổi chất giữa hai bào thai có thể gây ra tình trạng đa ối, khi một bào thai có ít nước ối và bào thai khác có nhiều nước ối.
• Bất thường ở bào thai: Dị tật ở bào thai như hở hàm ếch hoặc hẹp môn vị có thể làm tăng lượng nước ối.
• Các yếu tố khác như thiếu máu ở bào thai, nhiễm trùng bào thai, bất đồng nhóm máu giữa mẹ và bé cũng có thể đóng góp vào tình trạng đa ối.

Đa ối khi mang thai có nguy hiểm không?

Đa ối thường xuất hiện càng sớm trong thai kỳ và mức độ tăng lên càng cao, nguy cơ biến chứng cũng tăng theo. Dưới đây là một số rủi ro mà các bà bầu có thể phải đối mặt khi mắc chứng đa ối:

• Nguy cơ vỡ màng ối sớm: Khi lượng chất lỏng trong tử cung quá nhiều, có nguy cơ màng ối sẽ vỡ sớm, tăng rủi ro cho cả mẹ và thai nhi.
• Nguy cơ sinh ngôi mông hoặc các tình huống khó khăn khác: Đa ối có thể làm tăng nguy cơ sinh ngôi mông hoặc các tình huống không thuận lợi khác cho mẹ trong quá trình sinh.
• Nguy cơ bong nhau thai: Lượng nước ối lớn có thể làm tăng nguy cơ bóp nhau thai trong tử cung.
• Nguy cơ sa dây rốn: Đa ối có thể làm tăng nguy cơ sa dây rốn, ảnh hưởng đến sức khỏe của thai nhi.
• Hạn chế tăng trưởng và phát triển của thai nhi: Mức độ nước ối cao có thể hạn chế sự phát triển của thai nhi, gây vấn đề với phát triển khung xương và các bộ phận khác.
• Rủi ro sinh mổ: Để đảm bảo an toàn, mẹ có thể phải chọn sinh mổ, điều này mang theo rủi ro nhiễm trùng hậu sản và các vấn đề khác liên quan đến phẫu thuật.
• Khả năng sinh non cao: Em bé sinh non do đa ối có thể đối diện với nhiều vấn đề và mẹ có thể được cho sử dụng thuốc steroid để giúp phổi của em bé phát triển nhanh chóng hơn.
• Nguy cơ chảy máu hay băng huyết sau sinh: Tử cung bị chèn ép do lượng nước ối lớn, có thể làm tăng nguy cơ chảy máu hay băng huyết sau sinh.
• Nguy cơ thai chết lưu: Đây là trường hợp xấu nhất có thể xảy ra trong tình trạng đa ối.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng không phải tất cả các trường hợp đa ối đều gặp biến chứng và mức độ nguy cơ có thể thay đổi tùy thuộc vào nghiêm trọng và nguyên nhân của chứng bệnh. Sau khi em bé được sinh ra, lượng chất lỏng dư thừa thường sẽ được loại bỏ và tình trạng sức khỏe của mẹ cũng sẽ được cải thiện.

Khi bị đa ối cần làm gì?

Trong hầu hết các trường hợp của dư ối nhẹ, không có lý do gì phải lo lắng quá mức. Bác sĩ thường sẽ chỉ định thăm khám định kỳ và kê đơn thuốc lợi tiểu. Trong trường hợp dư ối do nhiễm khuẩn và có thể xác định được nguyên nhân, việc sử dụng kháng sinh an toàn cho thai nhi là một giải pháp điều trị khả dụng.

Đối với trường hợp đa ối nặng, có những dấu hiệu cho thấy vấn đề liên quan đến sức khỏe của thai nhi, việc theo dõi chặt chẽ là quan trọng. Bác sĩ sẽ theo dõi lượng nước ối và nếu tăng nhanh có thể đưa ra quyết định về việc thực hiện phẫu thuật chọc ối để giảm bớt lượng nước ối.

Sản phụ cũng cần thường xuyên thăm khám để theo dõi tình trạng sức khỏe. Trong trường hợp xuất hiện các triệu chứng như khó thở, tức ngực nhiều, bụng tăng kích thước đột ngột và đau tức đột ngột, cần phải can thiệp ngay lập tức và có thể yêu cầu sản phụ nằm viện để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và thai nhi.

Vậy nên, tình trạng đa ối khi mang thai đồng nghĩa với việc mẹ và bé đều đối mặt với nguy cơ lớn từ các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn trong cơ thể mẹ hoặc bé. Để đảm bảo an toàn, quan trọng nhất là phải thực hiện các buổi kiểm tra thường xuyên tại bác sĩ phụ sản và hợp tác chặt chẽ với đội ngũ y tế để đảm bảo việc điều trị được thực hiện kịp thời.