Dấu hiệu sốt xuất huyết ở trẻ​ và cách phòng ngừa

Trong mùa dịch bùng phát, nhiều phụ huynh trở nên lo lắng làm sao để nhận biết dấu hiệu sốt xuất huyết ở trẻ. Việc nhận biết sớm các triệu chứng không chỉ giúp cha mẹ phát hiện bệnh kịp thời mà còn giảm nguy cơ xảy ra biến chứng nguy hiểm. Trong bài viết này, hãy để Nhà thuốc Long Châu cung cấp thông tin chi tiết về các dấu hiệu sốt xuất huyết ở trẻ em để giúp bạn bảo vệ sức khỏe cho con một cách tốt nhất.

Nguyên nhân gây bệnh sốt xuất huyết ở trẻ em

Bệnh sốt xuất huyết ở trẻ em do virus Dengue gây ra, loại virus này được truyền sang người qua vết đốt của muỗi cái thuộc chi Aedes. Muỗi Aedes cái là vật trung gian truyền bệnh chính, con người là nguồn lây nhiễm tạm thời.

Muỗi Aedes không chỉ truyền bệnh từ những người đã phát bệnh mà còn từ những người nhiễm virus nhưng chưa có triệu chứng. Do đó, nếu trẻ sống trong môi trường có nhiều muỗi và có người bị bệnh sốt xuất huyết, nguy cơ nhiễm bệnh của trẻ sẽ tăng cao, đặc biệt nếu không áp dụng các biện pháp phòng ngừa.

Trẻ có thể nhiễm 1 trong 4 chủng virus Dengue (DEN-1, DEN-2, DEN-3, DEN-4). Sau khi khỏi bệnh, trẻ có miễn dịch với chủng đã nhiễm nhưng vẫn có nguy cơ mắc lại với các chủng khác. Đáng lưu ý, nhiễm Dengue lần thứ hai trở đi có nguy cơ cao dẫn đến sốt xuất huyết nặng hơn do cơ chế tăng cường miễn dịch phụ thuộc kháng thể.

Dấu hiệu sốt xuất huyết ở trẻ​ cần chú ý

Dấu hiệu sốt xuất huyết ở trẻ​ rất đa dạng và dễ gây nhầm lẫn. Triệu chứng phổ biến nhất của sốt xuất huyết ở trẻ là sốt cao liên tục, dễ bị nhầm lẫn với cảm cúm thông thường hoặc nhiễm khuẩn đường hô hấp. Điều này khiến nhiều phụ huynh chủ quan, tự ý hạ sốt và điều trị tại nhà. Việc phát hiện muộn và không chăm sóc, điều trị đúng cách có thể dẫn đến sốt xuất huyết nặng, gây chảy máu nghiêm trọng, sốc do tụt huyết áp đột ngột, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.

Theo khuyến cáo của các chuyên gia y tế, nếu trẻ xuất hiện những dấu hiệu dưới đây, phụ huynh cần nghĩ ngay đến khả năng sốt xuất huyết và đưa trẻ đi khám sớm:

• Sốt cao liên tục: Đây là triệu chứng sớm và quan trọng nhất. Trẻ thường khởi phát sốt đột ngột mặc dù trước đó vẫn khỏe mạnh. Nhiệt độ cơ thể có thể dao động từ 38,5°C - 40°C. Mặc dù đã hạ sốt, trẻ có thể nhanh chóng sốt lại. Tình trạng sốt cao này thường kéo dài từ 2 đến 7 ngày.
• Các biểu hiện đi kèm cần lưu ý: Đau nhức cơ thể, mệt mỏi, nhức hốc mắt, đau đầu, nôn ói nhiều, đau bụng, biếng ăn.

Nếu trẻ có các triệu chứng trên cùng với sốt cao, việc thăm khám và chẩn đoán kịp thời là rất cần thiết để tránh những biến chứng nguy hiểm của sốt xuất huyết.

Những biến chứng nguy hiểm do sốt xuất huyết gây ra

Phụ huynh không nên chủ quan vì sốt xuất huyết có thể khiến trẻ suy kiệt nghiêm trọng, dẫn đến các biến chứng nguy hiểm, đặc biệt là sốc – biến chứng nguy kịch nhất, có thể gây tử vong. 

Theo hướng dẫn của Bộ Y tế, bệnh sốt xuất huyết Dengue được phân loại thành 3 nhóm chính:

• Sốt xuất huyết Dengue: Sốt cao đột ngột, đau đầu, phát ban, có thể có xuất huyết nhẹ như chấm xuất huyết dưới da, chảy máu chân răng.
• Sốt xuất huyết Dengue có dấu hiệu cảnh báo: Xuất hiện đau bụng nhiều, nôn nhiều, gan to, xuất huyết niêm mạc, giảm tiểu cầu. Đây là dấu hiệu cần nhập viện theo dõi.
• Sốt xuất huyết Dengue nặng: Gây tổn thương gan, suy tuần hoàn, xuất huyết nội tạng, và hiếm khi gây suy thận hoặc tổn thương thần kinh.

Không phải tất cả các trường hợp sốt xuất huyết đều có xuất huyết rõ rệt, nhưng vẫn có nguy cơ bị sốc Dengue. Các dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm bao gồm:

• Đau bụng dữ dội, nôn liên tục.
• Chảy máu cam, chảy máu chân răng, rong kinh kéo dài (đối với bé gái).
• Chân tay lạnh, mạch nhanh yếu, da nổi vân tím.
• Tiểu ít, nước tiểu sậm màu hoặc không đi tiểu trong 6 giờ.
• Gan to nhanh chóng (bác sĩ có thể phát hiện khi thăm khám).
• Tụt huyết áp, mệt lả, lơ mơ hoặc co giật.

Cách chăm sóc trẻ mắc sốt xuất huyết tại nhà

Phần lớn các trường hợp sốt xuất huyết Dengue được điều trị tại nhà và theo dõi ở cơ sở y tế địa phương. Việc điều trị chủ yếu tập trung vào giảm triệu chứng và theo dõi chặt chẽ để phát hiện sớm các dấu hiệu nặng, nhằm xử trí kịp thời.

• Cho trẻ uống thuốc hạ sốt theo đúng hướng dẫn của bác sĩ và không tự ý cho trẻ dùng thuốc.
• Tránh cạo gió cho trẻ vì có thể gây đau, chảy máu hoặc nhiễm trùng.
• Không cho trẻ uống các loại nước giải khát có màu đen hoặc đỏ vì chúng có thể gây nhầm lẫn với dấu hiệu xuất huyết tiêu hóa.
• Không dùng các thuốc hạ sốt như Aspirin hay Ibuprofen vì chúng có thể làm tăng nguy cơ xuất huyết nặng.
• Không nên cho trẻ truyền dịch tại các phòng khám tư nhân hoặc cơ sở y tế không đủ điều kiện vì việc này có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của trẻ.

Ngoài ra, cha mẹ cũng nên chú ý đến vấn đề dinh dưỡng cho trẻ mắc sốt xuất huyết trong thời điểm này:

• Ăn thức ăn lỏng, giàu dinh dưỡng, dễ tiêu hóa như cháo, súp, sữa và nên chia cho nhiều bữa nhỏ.
• Bù nước bằng nước điện giải, nước lọc, nước đun sôi để nguội, nước trái cây chứa vitamin C để tăng sức đề kháng.
• Cung cấp thêm các vitamin nhóm A, B, C giúp thúc đẩy quá trình chuyển hóa và tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại bệnh tật.

Các biện pháp phòng ngừa sốt xuất huyết cho trẻ

Sốt xuất huyết là căn bệnh có tỷ lệ mắc cao nhưng hoàn toàn phòng ngừa được bằng những biện pháp sau

• Diệt muỗi và diệt lăng quăng: Đảm bảo môi trường xung quanh không có nơi sinh sản của muỗi, như các vật chứa nước đọng. Thường xuyên dọn dẹp và thay nước trong các chậu, bể, lu, vại, đặc biệt là các vật dụng chứa nước ngoài trời.
• Sử dụng màn chống muỗi: Cho trẻ ngủ trong màn để tránh bị muỗi đốt, nhất là vào ban đêm hoặc trong môi trường có nhiều muỗi.
• Dùng thuốc chống muỗi: Sử dụng các loại thuốc xịt hoặc kem chống muỗi cho trẻ, đặc biệt khi ra ngoài hoặc vào những khu vực có nhiều muỗi để phòng tránh dấu hiệu sốt xuất huyết ở trẻ.
• Mặc quần áo bảo vệ: Cho trẻ mặc áo dài tay, quần dài và các loại quần áo có màu sáng để giảm khả năng bị muỗi đốt.
• Giữ vệ sinh cá nhân và môi trường: Giữ cho trẻ và môi trường xung quanh luôn sạch sẽ, giúp giảm nguy cơ tiếp xúc với muỗi và virus.
• Theo dõi sức khỏe của trẻ: Khi có triệu chứng sốt, phụ huynh cần theo dõi chặt chẽ và đưa trẻ đến cơ sở y tế để được kiểm tra và điều trị kịp thời.
• Tiêm phòng: Tiêm vắc xin phòng ngừa sốt xuất huyết Qdenga cho trẻ từ 4 tuổi tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu, nên cho trẻ tiêm phòng theo lịch trình và hướng dẫn của bác sĩ.

Sốt xuất huyết là căn bệnh nguy hiểm, đặc biệt với trẻ em nếu không được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Cha mẹ hãy luôn chủ động chăm sóc và đưa trẻ đến cơ sở y tế khi có bất kỳ dấu hiệu sốt xuất huyết ở trẻ, để đảm bảo con được an toàn và khỏe mạnh.