Dây rốn một động mạch là như thế nào? Nguyên nhân do đâu?

Dây rốn có dạng ống hẹp, chúng có tác dụng trao đổi chất dinh dưỡng và cung cấp oxy. Đồng thời loại bỏ các chất thải của thai.

Dây rốn một động mạch là như thế nào?

Dây rốn bình thường gồm hai động mạch rốn và một tĩnh mạch rốn với lớp thạch Wharton bao bọc bên ngoài, chúng có nhiệm vụ nuôi dưỡng và bảo vệ mạch máu. Tĩnh mạch rốn chịu trách nhiệm vận chuyển máu giàu oxy từ mẹ, thông qua bánh nhau đến nuôi dưỡng thai nhi. Trong khi đó, động mạch rốn vận chuyển lượng máu nghèo oxy từ thai về bánh nhau để được trao đổi chất trở lại. Thông thường, tĩnh mạch rốn có đường kính lớn hơn động mạch rốn và nằm sâu.

Tỷ lệ dây rốn một động mạch xuất hiện ở thai kỳ là 1%, khi ấy dây rốn chỉ gồm hai mạch máu. Tần suất xuất hiện kiểu dây rốn một mạch ở đa thai nhiều hơn đơn thai. Tình trạng này có thể xảy ra một cách đơn độc hoặc phối hợp với những dị tật ở những cơ quan khác của hệ tim mạch, thần kinh, tiết niệu, hệ xương hoặc những dấu hiệu bất thường của nhiễm sắc thể.

Nếu như tồn tại một cách đơn độc thì dây rốn một động mạch có tiên lượng tốt, sự phát triển của thai nhi cũng bình thường. Nhờ máy móc hiện đại chẩn đoán hình ảnh như siêu âm sẽ phát hiện được dây rốn dễ dàng hoặc những dị tật bẩm sinh khác nếu có. Do đó, để đảm bảo an toàn bạn cần kiểm tra trước khi trẻ được sinh ra.

Nguyên nhân dẫn đến dây rốn một động mạch

Nguyên nhân bất thường của dây rốn một động mạch vẫn chưa có lời giải chính xác. Nhiều giả thuyết giải thích sự xuất hiện của tình trạng này như sau:

• Một động mạch rốn ngay từ đầu thai kỳ không phát triển.
• Sự thoái hóa tiến triển của một trong hai động mạch rốn trong quá trình phát triển thai kỳ. Điều này có nghĩa dây rốn gồm 3 mạch máu như bình thường nhưng một động mạch rốn sẽ biến mất về sau.
• Dây rốn một động mạch có thể là một bất thường đơn độc hoặc biểu hiện của các hội chứng bất thường nhiễm sắc thể khác như hội chứng Down, Edwards.

Ngoài ra, một số yếu tố khác gây ra tình trạng dây rốn một động mạch như:

• Mẹ mang thai muộn, sau 40 tuổi;
• Đã sinh nở nhiều lần;
• Mang đa thai;
• Giới tính của thai nhi là nữ;
• Thai phụ có hút thuốc lá;
• Mẹ mắc một số bệnh lý nội khoa như tăng huyết áp, đái tháo đường.

Chẩn đoán tình trạng dây rốn một động mạch

Hiện nay, siêu âm chính là phương tiện để chẩn đoán dây rốn một động mạch và phát hiện những bất thường kèm theo. Bên cạnh đó, đây còn là phương tiện chẩn đoán hình ảnh không hề xâm lấn và an toàn cho cả mẹ và thai nhi, ngoài ra còn có thể thực hiện nhiều lần.

Theo khảo sát, khoảng ¼ trường hợp mắc phải đều dẫn đến những biến chứng như: Sinh non, thai chậm phát triển trong tử cung. Ngoài ra, một số ít trường hợp còn cho biết động mạch rốn xuất hiện kèm theo các dị tật của hệ cơ quan khác trong cơ thể như: Hệ thần kinh, tim mạch, tiết niệu, xương khớp.

Siêu âm tiền sản là một kỹ thuật hữu ích, giúp phát hiện ra các bất thường của thai nhi để từ đó định hướng cho việc quyết định thực hiện các can thiệp tiếp theo trên thai kỳ như chọc ối. Đồng thời, quá trình phát triển của thai nhi được theo dõi sát sao hơn, lúc này, nếu như phát hiện điều gì bất thường sẽ có kế hoạch xử trí kịp thời.

Ngoài ra, một số phương pháp xét nghiệm khác cũng có thể áp dụng trong chẩn đoán và xử trí các bất thường cho tình trạng dây rốn một động mạch như: Xét nghiệm chẩn đoán tiền sản không xâm lấn, sinh thiết gai nhau. Việc chỉ định và kiểm tra chuyên sâu bằng các phương pháp này sẽ nhờ vào kết quả, định hướng từ lần siêu âm thai trước đó.

Cách xử lý chuyển dạ ở thai kỳ có dây rốn một động mạch

Dây rốn một động mạch là một tình trạng bất thường, chúng chỉ tốt nếu xuất hiện đơn độc và không kèm theo dị tật nào khác. Ngoài ra, phụ nữ mang thai nếu như phát hiện dây rốn có những điều bất thường khác thì cần được tư vấn đúng về tiên lượng và xử trí hợp lý. Đặc biệt, khi bước vào giai đoạn chuyển dạ bạn cần tham khảo những nguyên tắc sau:

• Dây rốn một động mạch không phải là chỉ định cho việc mổ lấy thai;
• Sinh thường có thể được theo dõi như một thai kỳ bình thường;
• Cần theo dõi kỹ lưỡng tim thai;
• Cần lắng nghe ý kiến ý chuyên gia/bác sĩ với các chỉ định về việc tiến hành khảo sát hệ tim mạch và tiết niệu của trẻ sau khi chào đời;
• Nuôi con bằng sữa mẹ sẽ tốt cho bé.

Dây rốn một động mạch là một trong những bất thường khá phổ biến, tùy vào từng trường hợp mà chúng vẫn có thể gây ra nguy cơ làm ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và bé. Do đó, để đảm bảo an toàn, mẹ bầu cần thăm khám định kỳ và không nên bỏ qua các giai đoạn tầm soát dị tật thai nhi nhé.

Xem thêm: Dây rốn bám lệch tâm có ảnh hưởng đến sức khỏe thai nhi không?