Độ pH của nước mắt và mối liên hệ với nước mắt nhân tạo

Bất cứ chất dịch nào trên cơ thể con người đều có độ pH nhất định. Nước mắt của chúng ta cũng không phải một ngoại lệ. Tìm hiểu độ pH của nước mắt và thành phần của nước mắt có thể giúp nghiên cứu và sản xuất các loại thuốc nhỏ mắt phù hợp nhất với đặc điểm sinh lý của cơ quan quan trọng này.

Độ pH của nước mắt là bao nhiêu?

Pondus hydrogenii (pH) là chỉ số đo độ hoạt động của các ion H+ trong dung dịch. Độ pH là thước đo (theo thang điểm từ 0 đến 14) độ axit hoặc độ kiềm của các chất tan trong nước. Trong đó, 7 là điểm trung bình. Các giá trị dưới 7 thể hiện độ axit tăng, các giá trị trên 7 cho thấy độ kiềm tăng.

Ở một người khỏe mạnh, chỉ số pH cơ thể có tính hơi kiềm - dao động từ 7.3 - 7.4. Độ pH là tìm thấy trong các dung dịch. Cơ thể người có rất nhiều dung dịch khác nhau nên chỉ số pH cũng sẽ khác nhau ở từng bộ phận, vị trí. Ví dụ pH trong ruột từ 6.6 - 7.6, pH dạ dày từ 1.6 - 2.4, pH nước tiểu là 6…

Nước mắt cơ bản của con người được tiết ra liên tục từ tuyến lệ. Trong 1 năm chúng ta có thể tiết ra trung bình 113 lít nước mắt. Nước mắt có tác dụng bổ sung độ ẩm cho mắt, giúp mắt không bị khô. Nước mắt cũng loại bỏ bụi bẩn, vi khuẩn, virus và các chất gây hại khác có thể xâm nhập mắt.

Trong thành phần của nước mắt có khoảng 98% là nước tinh khiết. 2% còn lại là các chất và hợp chất như: Lipit, mucin, immunoglobulin, natri, ascorbat, kali và urate. Nước mắt là một dạng dịch trong suốt và độ pH của nước mắt khoảng 7.4 (vùng thoải mái là từ 6.6 - 7.8). 

Độ pH của nước mắt và nước mắt nhân tạo

Việc tìm hiểu về độ pH của nước mắt đã được các nhà nghiên cứu tiến hành từ rất lâu. Việc này chủ yếu để phục vụ cho mục đích sản xuất các loại thuốc nhỏ mắt có độ pH phù hợp với độ pH sinh lý của mắt, đặc biệt là nước mắt nhân tạo. Nước mắt của con người có 3 loại gồm: Nước mắt cơ bản, nước mắt phản xạ, nước mắt cảm xúc. Trong đó, nước mắt tự nhiên mà mắt người tiết ra hàng phút chính là nước mắt cơ bản.

Nước mắt cơ bản giúp giữ cho bề mặt mắt sạch, ẩm, bảo vệ mắt khỏi các tác nhân gây hại. Tuy nhiên, vì một lý do nào đó, chúng ta có thể bị khô mắt, viêm ở mắt hay thực hiện phẫu thuật làm ảnh hưởng đến chức năng điều tiết nước mắt. Khi đó, nước mắt nhân tạo sẽ được dùng để bổ sung thay thế. Bổ sung nước mắt nhân tạo thường là chỉ định đầu tay của các bác sĩ nhãn khoa cho các trường hợp bị khô mắt, kích ứng mắt, mới thực hiện phẫu thuật khúc xạ hay mổ mắt.

Nước mắt nhân tạo có thành phần tương tự như trong nước mắt tự nhiên như: Nước, carbohydrate, chất điện giải, Lysozyme (hoạt động giống kháng sinh tự nhiên với công dụng tiêu diệt vi khuẩn và virus), protein liên kết và vitamin. Một số loại nước mắt nhân tạo sẽ được bổ sung các hoạt chất khác theo công thức bào chế của nhà sản xuất với tác dụng phòng ngừa các bệnh về mắt thường gặp.

Độ pH của nước mắt nhân tạo trong khoảng 7.0 - 7.6, phù hợp với đặc điểm sinh lý của đôi mắt. Vì vậy, khi dùng nước mắt nhân tạo chúng ta sẽ có cảm giác vô cùng thoải mái, dễ chịu, làm dịu mắt giống như nước mắt tự nhiên.

Khi nào nên dùng nước mắt nhân tạo?

Nước mắt nhân tạo không phải một loại thuốc điều trị bệnh về mắt nên có thể dùng để:

• Bổ sung độ ẩm cho mắt một cách nhanh chóng, kịp thời, giúp duy trì độ ẩm cần thiết cho mắt
• Giảm triệu chứng khô rát khó chịu ở mắt trong trường hợp bị khô mắt do các lý do như: Do tuổi tác, dùng nhiều thiết bị điện tử, môi trường khô nhiều gió bụi, dinh dưỡng không hợp lý, mới phẫu thuật, dùng kính áp tròng không đúng cách,...
• Thay nước mắt tự nhiên (trong trường hợp thiếu nước mắt tự nhiên) để làm nhiệm vụ bao phủ, bảo vệ, ổn định quá trình chữa lành các tổn thương tế bào do khô mắt.

Cách sử dụng nước mắt nhân tạo rất đơn giản. Bạn chỉ cần kéo mi dưới mắt, nhỏ 1 giọt nước mắt nhân tạo vào túi cùng kết mạc mắt là xong. Vì độ pH của nước mắt nhân tạo phù hợp với đặc điểm sinh lý của mắt nên bạn sẽ không hề có cảm giác đau rát hay khó chịu nào. 

Sau khi nhỏ nước mắt xong, bạn dùng bông hoặc khăn giấy sạch thấm phần nước tràn ra ngoài để tránh nước sẽ kéo theo bụi bẩn bên ngoài chảy ngược lại vào trong mắt. Lọ nước mắt nhân tạo sau khi mở nắp dùng xong cần đóng kín lại và bảo quản ở điều kiện nhiệt độ 15 - 30 độ C.

Dùng nước mắt nhân tạo cần lưu ý gì?

Dù nước mắt nhân tạo an toàn và lành tính nhưng chúng ta vẫn cần sử dụng đúng cách. Một số lưu ý quan trọng khi dùng sản phẩm này mà bạn nên biết như:

• Trên thị trường hiện nay có nhiều loại nước mắt nhân tạo. Bạn có thể lựa chọn theo tư vấn của bác sĩ, dược sĩ hoặc tìm hiểu sản phẩm có độ pH tương ứng với độ pH của nước mắt tự nhiên. Sản phẩm tốt nhất là sản phẩm được cấp chứng nhận của Bộ Y tế và được sản xuất bởi công ty uy tín.
• Không tự ý dùng nước mắt nhân tạo bất cứ khi nào mình muốn. Việc dùng sản phẩm này cần do bác sĩ nhãn khoa chỉ định. Căn cứ vào tình trạng thực tế, bác sĩ sẽ chỉ định loại sản phẩm, liều lượng và thời gian dùng nước mắt nhân tạo phù hợp.
• Không dùng nhiều loại nước mắt nhân tạo khác nhau cùng một lúc. Các thành phần khác nhau có thể phản ứng với nhau và tác động không tốt đến mắt.
• Lọ nước mắt nhân tạo chỉ nên dùng trong 15 ngày kể từ ngày mở nắp.
• Không dùng sản phẩm có dấu hiệu vẩn đục, đổi màu.
• Nếu bạn được kê từ 2 loại thuốc mắt trở lên thì nên dùng loại dung dịch, hỗn dịch trước và dùng thuốc dạng gel, thuốc mỡ sau. Các loại thuốc này cần dùng cách nhau 10 - 15 phút.

Hy vọng với bài viết này, bạn đã giải đáp được thắc mắc độ pH của nước mắt là bao nhiêu, nước mắt nhân tạo là gì và cách dùng nước mắt nhân tạo như thế nào. Chúc bạn luôn có một đôi mắt khỏe mạnh, tinh tường, hạn chế các bệnh về mắt nhé!