Giai đoạn hoàng thể là gì? Ý nghĩa của nó với kết quả mang thai

Giai đoạn hoàng thể là nửa sau của chu kỳ kinh nguyệt, được tính bắt đầu từ sau khi rụng trứng đến khi kết thúc và có chu kỳ kinh nguyệt tiếp theo. Giai đoạn hoàng thể có mối liên quan chặt chẽ đến khả năng sinh sản bởi giai đoạn hoàng thể mà ngắn thì chị em sẽ khó thụ thai, thậm chí có thụ thai cũng nguy cơ mất thai sớm.

Giai đoạn hoàng thể là gì?

Chu kỳ kinh nguyệt ở chị em phụ nữ được tạo thành từ bốn giai đoạn, chức năng của mỗi giai đoạn sẽ không giống nhau. Cụ thể:

Giai đoạn bắt đầu

Giai đoạn này bắt đầu khi có kinh nguyệt, lớp niêm mạc tử cung từ chu kỳ trước bị bong ra trong trường hợp trứng không thụ tinh, chị em không có thai.

Giai đoạn nang trứng

Giai đoạn này trùng lặp với kinh nguyệt trong vài ngày đầu tiên, là thời điểm nang trứng phát triển. Một nang trứng sẽ phát triển lớn hơn phần còn lại, sau đó giải phóng một quả trứng trưởng thành. Đây cũng là lúc báo hiệu sự kết thúc của giai đoạn nang trứng.

Giai đoạn rụng trứng

Rụng trứng là quá trình giải phóng trứng khi trứng đã trưởng thành.

Giai đoạn hoàng thể

Giai đoạn hoàng thể, còn gọi là giai đoạn sau rụng trứng, là thời gian tính từ khi trứng bắt đầu đi xuống ống dẫn trứng. Giai đoạn này kết thúc khi ngày đầu tiên của chu kỳ kinh nguyệt kế tiếp xuất hiện. Thông thường, giai đoạn hoàng thể sẽ kéo dài trung bình từ 10 - 14 ngày.

Diễn biến trong giai đoạn hoàng thể

Như đã đề cập bên trên, giai đoạn hoàng thể là thời gian nửa sau của chu kỳ kinh nguyệt, bắt đầu từ sau khi rụng trứng và kết thúc trước ngày đầu tiên trong kỳ kinh nguyệt tiếp theo.

Một khi được giải phóng khỏi nang trứng, trứng sẽ đi xuống ống dẫn trứng, nơi nó tiếp xúc với tinh trùng và có thể được thụ tinh. Còn các nang trứng sau đó sẽ thay đổi, chuyển sang màu vàng và biến thành cấu trúc mới được gọi là hoàng thể.

Hoàng thể có nhiệm vụ giải phóng hormone progesterone và một số estrogen. Progesterone đảm nhận vai trò làm dày niêm mạc tử cung, giúp cho trứng được thụ tinh có thể cấy ghép. Mạch máu phát triển bên trong lớp lót, cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cho phôi thai đang phát triển.

Nếu nữ giới mang thai, cơ thể sẽ bắt đầu sản xuất hormone gonadotropin (hCG), có chức năng duy trì hoàng thể. Loại hormone HCG này giữ cho hoàng thể tiếp tục thực hiện vai trò sản xuất progesterone cho đến khoảng tuần thứ 10 của thai kỳ. Sau thời gian này, nhau thai sẽ là nơi sản xuất progesterone.

Mức progesterone sẽ thay đổi, tăng trong suốt thai kỳ với chỉ số cụ thể như sau:

• Tam cá nguyệt thứ nhất: Từ 10 - 44 nanogram mỗi ml (ng/mL) progesterone.
• Tam cá nguyệt thứ hai: Từ 19 - 82 ng/mL.
• Tam cá nguyệt thứ ba: Từ 65 - 290 ng/mL.

Nếu nữ giới không thụ thai trong giai đoạn này, các hoàng thể sẽ tự co lại, sau đó chết đi tạo thành một mảnh mô sẹo nhỏ. Mức progesterone lúc này cũng giảm, đồng thời lớp niêm mạc tử cung cũng bị bong ra. Sau đó, toàn bộ chu kỳ sẽ lặp lại.

Thời gian của giai đoạn hoàng thể

Thời gian của giai đoạn hoàng thể ở mỗi phụ nữ là khác nhau. Thông thường, một giai đoạn hoàng thể sẽ kéo dài dao động từ 11 - 17 ngày, tuy nhiên có một số trường hợp giai đoạn hoàng thể kéo dài từ 12 - 14 ngày vẫn được xem là bình thường.

Nhưng nếu giai đoạn hoàng thể kéo dài dưới 10 ngày thì được xem là ngắn. Nói cách khác, một giai đoạn hoàng thể ngắn được hiểu là một người có kinh nguyệt sau 10 ngày hoặc ít hơn sau khi rụng trứng.

Điều đáng chú ý đó là nếu giai đoạn hoàng thể ngắn sẽ không tạo cơ hội cho tử cung phát triển đủ để hỗ trợ thai nhi đang phát triển. Do vậy, những chị em có giai đoạn hoàng thể ngắn sẽ khó có thể mang thai hơn hay có thể sẽ phải mất nhiều thời gian hơn để thụ thai.

Trong khi đó, một giai đoạn hoàng thể dài có thể do nguyên nhân mất cân bằng hormone như hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), hoặc cũng có thể là bạn đang mang thai mà chưa phát hiện ra điều đó.

Tuổi tác không khiến độ dài của giai đoạn hoàng thể thay đổi. Nói cách khác, dù bạn già đi thì khoảng thời gian giai đoạn hoàng thể không thay đổi, song mức progesterone trong giai đoạn này có thể bị giảm khi đến gần thời kỳ mãn kinh.

Nguyên nhân và điều trị giai đoạn hoàng thể ngắn

Thời gian hoàng thể quá ngắn hoặc quá dài cũng đều gây ảnh hưởng đến khả năng sinh sản ở phụ nữ, đặc biệt là với trường hợp giai đoạn hoàng thể ngắn. Dưới đây là những nguyên nhân giai đoạn hoàng thể ngắn cùng biện pháp điều trị bạn có thể tham khảo.

Nguyên nhân

Giai đoạn hoàng thể ngắn có thể là dấu hiệu của tình trạng gọi là khiếm khuyết giai đoạn hoàng thể, nghĩa là buồng trứng sản xuất ít progesterone hơn so với bình thường, hoặc cũng có thể là do niêm mạc tử cung không phát triển để đáp ứng đủ progesterone. Hậu quả của khiếm khuyết giai đoạn hoàng thể là nữ giới có nguy cơ cao bị vô sinh, sảy thai.

Tình trạng giai đoạn hoàng thể ngắn có liên quan đến nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau, cụ thể như:

• Biếng ăn;
• Lạc nội mạc tử cung;
• Béo phì;
• Hội chứng đa nang buồng trứng;
• Mất cân bằng tuyến giáp;
• Tập luyện cường độ cao.

Bên cạnh đó, yếu tố lối sống cũng có thể góp phần trong vấn đề giai đoạn hoàng thể ngắn. Theo nghiên cứu, những phụ nữ hút thuốc lá có khả năng gặp phải giai đoạn hoàng thể ngắn bởi thói quen này làm giảm sản xuất hormone nội tiết tố nữ estrogen và progesterone của cơ thể.

Một số dấu hiệu cho thấy chị em có thể bị khiếm khuyết giai đoạn hoàng thể như:

• Chu kỳ kinh nguyệt ngắn;
• Dễ sảy thai;
• Khó thụ thai;
• Có xuất hiện đốm máu nhỏ giữa thời gian rụng trứng và chu kỳ kinh nguyệt.

Điều trị

Suy hoàng thể sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng mang thai của chị em phụ nữ. Theo bác sĩ chuyên khoa, để cải thiện tình trạng này có thể áp dụng một số biện pháp sau đây:

• Dùng thuốc điều trị vô sinh Clomiphene citrate (Clomid) có tác dụng giúp kích thích buồng trứng tạo ra nhiều nang trứng hơn, giải phóng trứng.
• Tiêm hCG với liều lượng thấp để giúp bắt đầu rụng trứng cũng như tạo ra thêm nhiều hormone progesterone.
• Sau khi rụng trứng, bổ sung progesterone cho chị em thông qua các đường tiêm, thuốc uống hoặc thuốc đạn để giúp niêm mạc tử cung phát triển.

Tuy nhiên, chị em cần lưu ý rằng, trên thực tế các nghiên cứu đã không chứng minh được rằng việc điều trị khiếm khuyết giai đoạn hoàng thể giúp cải thiện cơ hội mang thai thành công hơn cho những phụ nữ không sử dụng các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản.

Tóm lại, giai đoạn hoàng thể là giai đoạn quan trọng có liên quan chặt chẽ đến khả năng sinh sản ở phụ nữ. Khi phát hiện bản thân gặp phải giai đoạn hoàng thể dài hay ngắn, bạn hãy sớm gặp bác sĩ chuyên khoa để được kiểm tra, chẩn đoán, đồng thời đưa ra hướng điều trị kịp thời, phù hợp.