Giải phẫu đám rối thần kinh cánh tay

Khi nói đến cấu trúc thần kinh của cơ thể người, đám rối thần kinh cánh tay ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng của cánh tay và bàn tay. Đám rối thần kinh cánh tay chịu trách nhiệm cung cấp cảm giác và điều khiển các hoạt động vận động của chi trên.

Đám rối thần kinh cánh tay là gì?

Đám rối thần kinh cánh tay là một mạng lưới phức tạp của các sợi thần kinh thuộc hệ thống dây thần kinh ngoại vi. Nó có vai trò quan trọng trong việc cung cấp cảm giác cho da và điều khiển các cơ của chi trên. Đám rối này bắt nguồn từ vùng gốc cổ, di chuyển qua nách và kéo dài suốt chiều dài của cánh tay, kết nối với các cơ và da của chi trên.

Giải phẫu đám rối thần kinh cánh tay

Giải phẫu của đám rối thần kinh cánh tay được phân chia thành năm phần chính: Rễ, thân, ngành, bó và nhánh. Mặc dù các phần này không có sự khác biệt về chức năng, việc phân chia này giúp làm rõ cấu trúc và chức năng của đám rối thần kinh cánh tay.

Rễ

Các rễ trước của các dây thần kinh cột sống là thành phần cơ bản cấu thành đám rối thần kinh cánh tay. Cụ thể, đám rối thần kinh cánh tay bao gồm các rễ trước của dây thần kinh cột sống cổ C5, C6, C7, C8 và dây thần kinh cột sống ngực T1.

Tại mỗi cấp độ đốt sống, dây thần kinh cột sống phát sinh và rời khỏi tủy sống thông qua các lỗ liên đốt sống (intervertebral foramina). Mỗi dây thần kinh cột sống sau đó phân chia thành một nhánh trước và một nhánh sau. Rễ của đám rối cánh tay được hình thành từ các rễ trước của dây thần kinh cột sống từ C5 đến T1. Các rễ này đi qua giữa các cơ vân phía trước và trung gian, hướng về cơ của vùng cổ trước khi tiếp tục vào chi trên.

Thân

Tại vùng gốc cổ, các rễ của đám rối thần kinh cánh tay kết hợp lại để tạo thành ba thân chính, được phân loại dựa trên vị trí giải phẫu của chúng:

• Thân trên: Được hình thành từ sự kết hợp của rễ thần kinh C5 và C6.
• Thân giữa: Là sự tiếp nối của rễ thần kinh C7.
• Thân dưới: Được hình thành từ sự kết hợp của rễ thần kinh C8 và T1.

Các thân này di chuyển ngang qua vùng tam giác sau của cổ và tiếp tục xuống dưới để đi vào khu vực nách.

Ngành

Tại vùng tam giác sau của cổ, mỗi thân chia thành hai nhánh chính, một hướng về phía trước và một hướng về phía sau của cơ thể. Các nhánh này được gọi là:

• Nhánh trước: Di chuyển về phía trước cơ thể.
• Nhánh sau: Di chuyển về phía sau cơ thể.

Kết quả là có ba nhánh trước và ba nhánh sau. Những nhánh này rời khỏi tam giác sau của cổ và đi vào khu vực nách, nơi chúng kết hợp để tạo thành các bó của đám rối thần kinh cánh tay.

Bó

Khi các nhánh trước và sau đi vào nách, chúng kết hợp lại để hình thành ba bó chính, được đặt tên theo vị trí của chúng so với động mạch nách:

• Bó bên: Được hình thành từ nhánh trước của thân trên và nhánh trước của thân giữa.
• Bó sau: Được hình thành từ nhánh sau của thân trên, nhánh sau của thân giữa, và nhánh sau của thân dưới.
• Bó trung gian: Được hình thành từ sự phân chia trước của thân dưới.

Các bó này dẫn đến việc hình thành các nhánh chính của đám rối thần kinh cánh tay, đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp sự điều khiển và cảm giác cho toàn bộ chi trên.

Các nhánh chính

Tại khu vực nách và gần đầu của chi trên, ba bó thần kinh chính phân nhánh thành năm dây thần kinh lớn. Các dây thần kinh này tiếp tục phân phối tới chi trên, đảm nhiệm chức năng cung cấp cảm giác và vận động cho các cơ và da. Dưới đây là thông tin chi tiết về năm dây thần kinh chính của đám rối thần kinh cánh tay:

Dây thần kinh cơ bì

Rễ: C5, C6, C7.

Chức năng vận động: Cung cấp chi phối cho các cơ trước của cánh tay, từ vai đến khuỷu tay.

Chức năng cảm giác: Cung cấp cảm giác cho nửa bên của cẳng tay trước và một phần nhỏ của cẳng tay sau.

Dây thần kinh nách

Rễ: C5 và C6.

Chức năng vận động: Chi phối cơ bắp nhỏ và cơ deltoid.

Chức năng cảm giác:  Cung cấp cảm giác cho da bên trên của cánh tay và vùng dưới lòng bàn tay.

Dây thần kinh giữa

Rễ: C6 - T1 (cũng bao gồm các sợi từ C5).

Chức năng vận động: Cung cấp chi phối cho hầu hết các cơ uốn của cẳng tay, bao gồm các cơ bên và hai cơ liên quan đến ngón trỏ và ngón giữa.

Chức năng cảm giác: Cung cấp cảm giác cho vùng lòng bàn tay, một phần bên của bàn tay và nửa mặt trên của bàn tay.

Dây thần kinh quay

Rễ: C5 - T1.

Chức năng vận động: Chi phối cơ tam đầu và các cơ ở khoang sau của cẳng tay (chủ yếu là các cơ duỗi cổ tay và ngón tay).

Chức năng cảm giác: Cung cấp cảm giác cho mặt sau của cánh tay và cẳng tay, cũng như mặt sau của bàn tay.

Dây thần kinh trụ

Rễ: C8 và T1.

Chức năng vận động: Cung cấp chi phối cho các cơ của bàn tay (ngoại trừ các cơ bên và hai cơ liên quan đến ngón tay).

Chức năng cảm giác: Cung cấp cảm giác cho bề mặt trước và sau của ngón tay giữa, một nửa ngón tay, và khu vực lòng bàn tay liên quan.

Bên cạnh năm dây thần kinh chính, còn có một số dây thần kinh nhỏ khác phát sinh từ đám rối thần kinh cánh tay, bao gồm:

• Dây thần kinh lưng;
• Dây thần kinh ngực dài;
• Dây thần kinh thượng vị;
• Dây thần kinh bên;
• Dây thần kinh giữa của cánh tay;
• Dây thần kinh giữa của cẳng tay;
• Dây thần kinh dưới màng cứng.

Các dây thần kinh này đều có vai trò quan trọng trong việc duy trì chức năng bình thường của chi trên và góp phần vào sự hoạt động của hệ cơ và cảm giác.

Hy vọng qua nội dung bài viết bạn đã có thêm thông tin về giải phẫu đám rối thần kinh cánh tay. Hiểu rõ về giải phẫu đám rối thần kinh cánh tay không chỉ quan trọng đối với việc chẩn đoán và điều trị các vấn đề thần kinh mà còn hỗ trợ việc lập kế hoạch phẫu thuật và quản lý các tình trạng liên quan đến chi trên. Đám rối thần kinh cánh tay với các thành phần rễ, thân, ngành, bó và nhánh chính cấu thành một hệ thống phức tạp nhưng đồng thời cực kỳ hiệu quả trong việc duy trì chức năng cảm giác và vận động của chi trên.