Giải phẫu thần kinh quay

Giải phẫu thần kinh quay để hiểu rõ hơn cách thần kinh quay di chuyển qua các vùng cơ thể, bao gồm vùng nách, cánh tay, và cẳng tay, cũng như vai trò của các nhánh bên trong việc cung cấp cảm giác và vận động.

Nguyên uỷ của thần kinh quay

Thần kinh quay là một dây thần kinh quan trọng ở vùng cánh tay, bắt đầu từ hõm nách và chạy xuống khuỷu tay, rồi chia thành nhiều nhánh nhỏ. Nó chi phối vận động và cảm giác ở cánh tay, cẳng tay, và bàn tay. Nhờ có thần kinh quay, con người có thể thực hiện các động tác gấp duỗi cánh tay và duỗi các ngón tay thông qua các cơ duỗi ngón út, duỗi ngón cái ngắn, duỗi ngón trỏ, duỗi các ngón và dạng ngón cái dài. Vùng cảm giác của dây thần kinh quay bao gồm mặt sau cánh tay, nửa ngoài mu bàn tay từ mặt mu ngón cái đến mặt mu đốt 1 và 2 của ngón tay trỏ, cùng một nửa đốt 1 của ngón tay giữa.

Thần kinh quay bắt nguồn từ bó sau của đám rối cánh tay. Đây là một trong ba dây thần kinh lớn của đám rối cánh tay, đóng vai trò quan trọng trong việc điều khiển các cơ và cung cấp cảm giác cho vùng cánh tay và bàn tay.

Đường đi, liên quan, tận cùng

Thần kinh quay có đường đi phức tạp, trải dài từ vùng nách đến tận cùng ở bàn tay. Quá trình di chuyển của thần kinh quay có thể được chia thành các vùng cụ thể như sau:

Vùng nách

Thần kinh quay bắt đầu từ vùng nách, nằm phía sau động mạch nách. Nó chui qua tam giác cánh tay - tam đầu, cùng với động mạch cánh tay sâu, để ra vùng cánh tay sau.

Vùng cánh tay

Trong vùng cánh tay, thần kinh quay chạy chếch xuống dưới và ra ngoài trong rãnh thần kinh quay ở mặt sau của xương cánh tay. Sau đó, nó xuyên qua vách gian cơ ngoài để vào rãnh nhị đầu ngoài.

Vùng khuỷu trước

Khi thần kinh quay đến ngang mức nếp gấp khuỷu, nó chia thành hai nhánh tận là nhánh nông và nhánh sâu, tiếp tục đi xuống cẳng tay và bàn tay.

Nhánh bên

Vùng nách: Trong vùng nách, thần kinh quay không cho bất kỳ nhánh bên nào.

Vùng cánh tay sau:

Nhánh vận động: Thần kinh quay cung cấp nhánh vận động cho cơ tam đầu và cơ khuỷu.

Nhánh cảm giác: Có ba nhánh bì quan trọng:

• Thần kinh bì cánh tay sau: Cung cấp cảm giác cho da mặt sau của cánh tay, dưới cơ delta.
• Thần kinh bì cánh tay ngoài dưới: Cung cấp cảm giác cho da phần dưới mặt ngoài của cánh tay.
• Thần kinh bì cẳng tay sau: Cung cấp cảm giác cho phần giữa mặt sau của cẳng tay.

Vùng rãnh nhị đầu ngoài:

Từ phần cuối của dây quay hoặc từ nhánh sâu, thần kinh quay phân nhánh cho ba cơ chính: Cơ cánh tay quay, cơ duỗi cổ tay quay dài, và cơ duỗi cổ tay quay ngắn.

Nhánh tận

Thần kinh quay phân thành hai ngành chính:

Ngành nông

Từ rãnh nhị đầu ngoài, ngành nông đi thẳng xuống vùng cẳng tay dưới sự che phủ của cơ cánh tay quay và nằm trong bao cơ. Khi đến chỗ nối giữa một phần ba giữa và một phần ba dưới của cẳng tay, nó luồn dưới gân cơ cánh tay quay để ra vùng cẳng tay sau và đi xuống mu bàn tay.

Ngành nông phân nhánh thành các nhánh thần kinh mu ngón tay, cung cấp cảm giác cho nửa ngoài của mu bàn tay và mu hai ngón rưỡi ở nửa ngoài (mu ngón cái, đốt I ngón trỏ, và nửa ngoài mu đốt 1 ngón giữa).

Ngành sâu

Ngành sâu từ rãnh nhị đầu ngoài đi xuống, chạy vòng quanh đầu trên của xương quay giữa hai bó cơ ngừa để ra vùng cẳng tay sau. Nó đi giữa hai lớp cơ của vùng này (lớp nông và lớp sâu) và phân nhánh vận động cho các cơ ở đây.

Phần dưới của cơ ngửa, ngành sâu của thần kinh quay đi cùng động mạch gian cốt sau và được gọi là thần kinh gian cốt sau, tiếp tục đi tới các cơ dưới cùng ở lớp sâu và tận cùng ở khớp cổ tay.

Ngành sâu chỉ phối vận động cho các cơ vùng cẳng tay sau, bao gồm:

• Cơ ngửa;
• Cơ cánh tay quay;
• Cơ duỗi cổ tay quay dài;
• Cơ duỗi cổ tay quay ngắn;
• Cơ duỗi các ngón tay;
• Cơ duỗi ngón út;
• Cơ dạng ngón cái dài;
• Cơ duỗi ngón cái dài;
• Cơ duỗi ngón cái ngắn;
• Cơ duỗi cổ tay trụ;
• Cơ duỗi ngón trỏ.

Ảnh hưởng khi thần kinh quay bị tổn thương

Khi thần kinh quay bị đứt hoặc tổn thương, các biểu hiện lâm sàng có thể khác nhau tùy thuộc vào vị trí của tổn thương. Thông thường, các triệu chứng bao gồm:

• Liệt các cơ duỗi cẳng tay, dẫn đến tình trạng bàn tay bị kéo rủ xuống (bàn tay cổ cò).

• Liệt các cơ duỗi và cơ ngửa bàn tay và ngón tay.
• Bàn tay bị rơi, không thể duỗi ngón tay và các cơ khác trong vùng cẳng tay sau.

Tổn thương thần kinh quay có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng cầm nắm và các chức năng vận động của tay, do đó, việc điều trị và phục hồi chức năng sớm là rất quan trọng để đảm bảo chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.

Hy vọng qua nội dung bài viết bạn đã có thông tin giải phẫu thần kinh quay. Thần kinh quay là một trong những nhánh quan trọng của hệ thống thần kinh ngoại vi, đảm nhiệm nhiều chức năng quan trọng trong việc điều khiển vận động và cảm giác ở vùng cánh tay và bàn tay.